DOI article:
Kuczman, Kazimierz: Kolekcja włoskich obrazów Karola Lanckorońskiego
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.20617#0114
1. Dawny pałac Lanckorońskich w Wiedniu, Sala Włoska (fot. z archiwum Lanckorońskich,
negatyw w Zamku Królewskim na Wawelu)
trygującym epigramacie: „Czym są muzea? To grobow-
ce, w których sztuka została z honorem pogrzebana...”3.
Autor w ten sposób chciał zapewne ujawnić swój cie-
pły dystans do stworzonego przez siebie prywatnego
muzeum, którego ekspozycja odbiegała jednak od mu-
zealnej sztampy4. Czy po późniejszych, burzliwych lo-
sach kolekcji można było znaleźć lepsze rozwiązanie
niż zaproponowane i zrealizowane przez Karolinę Lanc-
korońską? Muzea polskie - Zamki Królewskie gwaran-
tują utrzymanie wysokiej rangi obrazów jej ojca, choć
kosztem pozbawienia ich specyficznej emocjonalnej
3 Cytowane za:St.Krz[ywoszewski], Pałac wiedeński i zbiory
Karola br. Lanckorońskiego („Życie i Sztuka. Pismo Dodatkowe, Ilu-
strowane”, „Kraj”, z 7 (20) II, 1903, nr 6), s. 2.
4 Szerzej swe poglądy na temat nowoczesnych ekspozycji muze-
alnych K. Lanckoroński zaprezentował w broszurze: Kunstler
und Kunsthistoriker, [Wien] 1924.
3 Z bogatej bibliografii' dotyczącej działalności Lanckorońskiego
wyróżnić należy: R. Taborski, Karol Lanckoroński [w:] Polski słoiu-
nik biograficzny, XVI, 1971, s. 442-443; J. A. Ostrowski, Karol
Lanckoroński (1848-1933)- Arcbdologe, Kunsthistoriker und Samm-
ler[w:] Zur Geschichte der klassicben Arcbaologie, bearb. E. Kluve, J.
Śliwa, Jena-Kraków 1985 (Wissenschaftliche Beitrage der Frieclrich-
Schiller-Universitat Jena), s. 100-120; Tenże, Karol Lanckoroński
(1848-1933) - Polisb Connoiseur and Friend of Art [w:] Studies in
otoczki, odczuwalnej niegdyś przez zwiedzających pa-
łac wiedeński przy Jacąuingasse.
Fundamentem kolekcji dzieł sztuki hr. Karola Lanc-
korońskiego (1848-1933)5, dziedzicznego członka Izby
Panów, kawalera Orderu Złotego Runa, wielkiego
ochmistrza austriackiego dworu cesarskiego (odpowie-
dzialnego m.in. za sprawy związane ze sztuką), a zara-
zem rzecznika spraw polskich w Wiedniu, były zbioiy
odziedziczone po przodkach, głównie po Rzewuskich.
Znaczna ich część znajduje się dziś w Zamku Królew-
skim w Warszawie6 *. Fenomenem zbiorów, owocem wła-
Ancient Art and Civilization, VI, Cracow 1993 (Zeszyty Naukowe UJ,
1109- Prace Archeologiczne, 56. Studia z Archeologii Śródziemno-
morskiej, 17), s. 53-79; I. J a n i k, Mahler al/apolacca (Ruch Muzycz-
ny, 37, 1993, 17), s. 1, 4-5; J. Mi ziółek, The Last of the Lanckoroń-
skis as Benefactors of Polisb Culture and Learning [w:] Art and Natio-
nal Identity in Poland andEngland. Papers Delwerecl at the Unwersity
of London History of Art Conference, April 1995, ed. A. Kwilecka, F.
Ames-Lewis, [London] 1996, s. 73-83- Panu Profesorowi Januszowi
A. Ostrowskiemu pragnę podziękować za udostępnienie mi maszy-
nopisu jego niepublikowanej pracy: Karol Lanckoroński (1848-1993)-
6 K. Lanckorońska, W hołdzie Rzeczypospolitej („Tygodnik
Powszechny”, 30 IX 1994); D. J uszczak, H.Małachowicz, Wy-
stawa daru rodziny Lanckorońskich w Zamku Królewskim w Warsza-
wie (Biuletyn Historii Sztuki, 57, 1995, nr 1-2), s. 153 nn. W wawel-
110
negatyw w Zamku Królewskim na Wawelu)
trygującym epigramacie: „Czym są muzea? To grobow-
ce, w których sztuka została z honorem pogrzebana...”3.
Autor w ten sposób chciał zapewne ujawnić swój cie-
pły dystans do stworzonego przez siebie prywatnego
muzeum, którego ekspozycja odbiegała jednak od mu-
zealnej sztampy4. Czy po późniejszych, burzliwych lo-
sach kolekcji można było znaleźć lepsze rozwiązanie
niż zaproponowane i zrealizowane przez Karolinę Lanc-
korońską? Muzea polskie - Zamki Królewskie gwaran-
tują utrzymanie wysokiej rangi obrazów jej ojca, choć
kosztem pozbawienia ich specyficznej emocjonalnej
3 Cytowane za:St.Krz[ywoszewski], Pałac wiedeński i zbiory
Karola br. Lanckorońskiego („Życie i Sztuka. Pismo Dodatkowe, Ilu-
strowane”, „Kraj”, z 7 (20) II, 1903, nr 6), s. 2.
4 Szerzej swe poglądy na temat nowoczesnych ekspozycji muze-
alnych K. Lanckoroński zaprezentował w broszurze: Kunstler
und Kunsthistoriker, [Wien] 1924.
3 Z bogatej bibliografii' dotyczącej działalności Lanckorońskiego
wyróżnić należy: R. Taborski, Karol Lanckoroński [w:] Polski słoiu-
nik biograficzny, XVI, 1971, s. 442-443; J. A. Ostrowski, Karol
Lanckoroński (1848-1933)- Arcbdologe, Kunsthistoriker und Samm-
ler[w:] Zur Geschichte der klassicben Arcbaologie, bearb. E. Kluve, J.
Śliwa, Jena-Kraków 1985 (Wissenschaftliche Beitrage der Frieclrich-
Schiller-Universitat Jena), s. 100-120; Tenże, Karol Lanckoroński
(1848-1933) - Polisb Connoiseur and Friend of Art [w:] Studies in
otoczki, odczuwalnej niegdyś przez zwiedzających pa-
łac wiedeński przy Jacąuingasse.
Fundamentem kolekcji dzieł sztuki hr. Karola Lanc-
korońskiego (1848-1933)5, dziedzicznego członka Izby
Panów, kawalera Orderu Złotego Runa, wielkiego
ochmistrza austriackiego dworu cesarskiego (odpowie-
dzialnego m.in. za sprawy związane ze sztuką), a zara-
zem rzecznika spraw polskich w Wiedniu, były zbioiy
odziedziczone po przodkach, głównie po Rzewuskich.
Znaczna ich część znajduje się dziś w Zamku Królew-
skim w Warszawie6 *. Fenomenem zbiorów, owocem wła-
Ancient Art and Civilization, VI, Cracow 1993 (Zeszyty Naukowe UJ,
1109- Prace Archeologiczne, 56. Studia z Archeologii Śródziemno-
morskiej, 17), s. 53-79; I. J a n i k, Mahler al/apolacca (Ruch Muzycz-
ny, 37, 1993, 17), s. 1, 4-5; J. Mi ziółek, The Last of the Lanckoroń-
skis as Benefactors of Polisb Culture and Learning [w:] Art and Natio-
nal Identity in Poland andEngland. Papers Delwerecl at the Unwersity
of London History of Art Conference, April 1995, ed. A. Kwilecka, F.
Ames-Lewis, [London] 1996, s. 73-83- Panu Profesorowi Januszowi
A. Ostrowskiemu pragnę podziękować za udostępnienie mi maszy-
nopisu jego niepublikowanej pracy: Karol Lanckoroński (1848-1993)-
6 K. Lanckorońska, W hołdzie Rzeczypospolitej („Tygodnik
Powszechny”, 30 IX 1994); D. J uszczak, H.Małachowicz, Wy-
stawa daru rodziny Lanckorońskich w Zamku Królewskim w Warsza-
wie (Biuletyn Historii Sztuki, 57, 1995, nr 1-2), s. 153 nn. W wawel-
110