DOI article:
Mazurczak, Urszula M.: Krajobrazy Ambroggia da Fossano zw. Bergognone: znaczenie tradycji w obrębie nowych rozwiązań kompozycyjnych
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.27413#0078
74
URSZULA MAZURCZAK
Postaci świętych pierwszoplanowe uzyskały logicznie największe pro-
porcje, z którymi harmonizuje architektura. Całkowita dysproporcja natomiast
zaistniała pomiędzy pierwszym planem, architekturą miasta, a maleńkimi
postaciami przechodniów. Daje się zatem dostrzec jedność postaci świętych
z miastem rozumianym jako część urbanistyki, a nie miastem jako uniwersum
budowli z ich mieszkańcami. Maryja z Dzieciątkiem skierowana jest do
widza. Również i architektura manifestuje widzowi swoją jakość stylistyczną
i swoją funkcję. Styl arkad nasuwa analogię ze stylem Bramantego, pra-
cującego na zlecenie Sforzy w Mediolanie, Pawii, Vigevano, czyli miast
pozostających jako domena księcia. Wyeksponowany został kanał - Navigolo
Grande, który spełniał funkcję ważnej arterii komunikacyjnej miasta oto-
czonego rzekami Ticino i Adda, żadna z nich jednak nie przepływa przez
Mediolan. Pogłębienie kanału i jego poszerzenie miało miejsce już w 1177 r.,
kiedy połączono kanał z rzeką Ticino, co stworzyło ważny trakt handlu
i komercji z innymi miastami, szczególnie z Pavią44. Wielki Kanał, po-
dobnie jak i mniejsza sieć komunikacji wodnej miasta, stał się przedmiotem
szczególnej troski Lodovico Sforzy, który zlecił prace inżynierskie oraz
budowlane Leonardo da Vinci. Pogłębienie kanałów dzięki nowoczesnej inży-
nierii wodnej usprawniło komunikację miasta z najbardziej oddalonymi rze-
kami od strony północnej oraz południowej metropolii, jaką był ówczesny
Mediolan44. Istniał tutaj również kościół pod wezwaniem S. Maria del
Navoigolo, który przebudowany w XVIII wieku całkowicie, wskazuje jedynie
pamięć dawnego założenia (ił. 17).
Fragment szerokiego kanału z nabrzeżem oraz kościołem w głębi przed-
stawiony został w obrazie Maryi ze śpiącym Dzieciątkiem (Mediolan, Col.
Prywatna) (il. 18). Twarz Maryi i sposób malowania ciała Dzieciątka są po-
dobne do obrazu z Brery. Powtórzone zostały również inne szczegóły, jak
różaniec określający modlitewny charakter obrazu, zaś inne tradycyjne
rekwizyty rozwijają symbolikę sceny: czereśnie, jabłko i modlitewnik. Kotara
z lewej strony przesłania krajobraz widziany przez okno z prawej strony.
Kanał lub rzeka wyznacza przestrzeni obrazu daleki prospekt, wzdłuż którego
zbudowano palazza w stylu miejskim. W głębi kompozycji widnieje analo-
giczna fasada kościoła, którą zaprezentował malarz w obrazie z Brery z wy-
raźnie wydzielonym niewielkim placem. Budowle wzdłuż kanału stanowią
44 G. C h e r u b i n i, Un Medioevo dette collettivita, w: Uornini, terre e città net Medioevo,
red. G. Cherubini, Milano 1998, t. I, s. 82-83.
45 D. A r a s s e, Leonard de Vinci. Le rythme du monde, Paris 1997, s. 129-147.
URSZULA MAZURCZAK
Postaci świętych pierwszoplanowe uzyskały logicznie największe pro-
porcje, z którymi harmonizuje architektura. Całkowita dysproporcja natomiast
zaistniała pomiędzy pierwszym planem, architekturą miasta, a maleńkimi
postaciami przechodniów. Daje się zatem dostrzec jedność postaci świętych
z miastem rozumianym jako część urbanistyki, a nie miastem jako uniwersum
budowli z ich mieszkańcami. Maryja z Dzieciątkiem skierowana jest do
widza. Również i architektura manifestuje widzowi swoją jakość stylistyczną
i swoją funkcję. Styl arkad nasuwa analogię ze stylem Bramantego, pra-
cującego na zlecenie Sforzy w Mediolanie, Pawii, Vigevano, czyli miast
pozostających jako domena księcia. Wyeksponowany został kanał - Navigolo
Grande, który spełniał funkcję ważnej arterii komunikacyjnej miasta oto-
czonego rzekami Ticino i Adda, żadna z nich jednak nie przepływa przez
Mediolan. Pogłębienie kanału i jego poszerzenie miało miejsce już w 1177 r.,
kiedy połączono kanał z rzeką Ticino, co stworzyło ważny trakt handlu
i komercji z innymi miastami, szczególnie z Pavią44. Wielki Kanał, po-
dobnie jak i mniejsza sieć komunikacji wodnej miasta, stał się przedmiotem
szczególnej troski Lodovico Sforzy, który zlecił prace inżynierskie oraz
budowlane Leonardo da Vinci. Pogłębienie kanałów dzięki nowoczesnej inży-
nierii wodnej usprawniło komunikację miasta z najbardziej oddalonymi rze-
kami od strony północnej oraz południowej metropolii, jaką był ówczesny
Mediolan44. Istniał tutaj również kościół pod wezwaniem S. Maria del
Navoigolo, który przebudowany w XVIII wieku całkowicie, wskazuje jedynie
pamięć dawnego założenia (ił. 17).
Fragment szerokiego kanału z nabrzeżem oraz kościołem w głębi przed-
stawiony został w obrazie Maryi ze śpiącym Dzieciątkiem (Mediolan, Col.
Prywatna) (il. 18). Twarz Maryi i sposób malowania ciała Dzieciątka są po-
dobne do obrazu z Brery. Powtórzone zostały również inne szczegóły, jak
różaniec określający modlitewny charakter obrazu, zaś inne tradycyjne
rekwizyty rozwijają symbolikę sceny: czereśnie, jabłko i modlitewnik. Kotara
z lewej strony przesłania krajobraz widziany przez okno z prawej strony.
Kanał lub rzeka wyznacza przestrzeni obrazu daleki prospekt, wzdłuż którego
zbudowano palazza w stylu miejskim. W głębi kompozycji widnieje analo-
giczna fasada kościoła, którą zaprezentował malarz w obrazie z Brery z wy-
raźnie wydzielonym niewielkim placem. Budowle wzdłuż kanału stanowią
44 G. C h e r u b i n i, Un Medioevo dette collettivita, w: Uornini, terre e città net Medioevo,
red. G. Cherubini, Milano 1998, t. I, s. 82-83.
45 D. A r a s s e, Leonard de Vinci. Le rythme du monde, Paris 1997, s. 129-147.