ROCZNIKI HUMANISTYCZNE
Tom L, zeszyt 4 - 2002
ZESZYT SPECJALNY
DANUTA KŁOSEK-KOZŁOWSKA
Warszawa
O LOKALIZACJI I KSZTAŁTOWANIU
ZESPOŁU JEZUICKIEGO W JAROSŁAWIU
W 2. POŁ. XVI I 1. POŁ. XVII WIEKU
W ŚWIETLE PRZEMIAN STRUKTURY PRZESTRZENNEJ MIASTA
I MECENATU WŁAŚCICIELI
Wobec wysoce niekompletnych i rozproszonych źródeł archiwalnych, do-
tyczących historycznych miast w Polsce, ich dziejów i przekształceń, za-
chowany rzymski zbiór dokumentów jezuickich, w tym obszerna korespon-
dencja związana z działalnością zakonu w Polsce, stanowi cenne źródło
historyczne do badań nad miastem w epoce nowożytnej1. Początki nowo-
czesnych zmian przestrzennych w miastach polskich są mało przestudiowane.
Obok nielicznych w pełni renesansowych eksperymentów urbanistycznych
2. poł. XVI wieku niewątpliwie najistotniejszy dla tego okresu wątek
badawczy stanowi modernizacja oblicza miast, podejmowana zarówno w mia-
stach królewskich, jak i zamożnych ośrodkach dóbr prywatnych, której waż-
nym uczestnikiem był zakon jezuitów. Dla identyfikacji procesu nieoce-
1 Polonica zgromadzone w Archivum Romanum Societatis Jesu, dotyczące działalności
inwestycyjnej polskich jezuitów, penetrowane były po raz pierwszy w roku 1928 przez ks.
Stanisława Bednarskiego TJ i omówione w roczniku „Nauka Polska” 20(1935), s. 141-167.
Prace ks. Bednarskiego kontynuował ks. Jan Poplatek TJ, a od lat 60., w znacznie szerszym
zakresie ks. Jerzy Paszenda TJ, systematycznie wykorzystując także zachowane źródła polskiej
prowincji zakonu jezuitów, w tym źródła pośrednie, jak: katalogi roczne, trzyletnie i osobowe,
diariusze i annały, historie domów zakonnych, sprawozdania i korespondencje oraz rysunki
projektów. Na ich podstawie powstawały dzieje budowy jezuickich zespołów w polskiej
prowincji zakonu: J. Paszenda, Budowle jezuickie w Polsce, t. I-IV, Kraków 1998.
Tom L, zeszyt 4 - 2002
ZESZYT SPECJALNY
DANUTA KŁOSEK-KOZŁOWSKA
Warszawa
O LOKALIZACJI I KSZTAŁTOWANIU
ZESPOŁU JEZUICKIEGO W JAROSŁAWIU
W 2. POŁ. XVI I 1. POŁ. XVII WIEKU
W ŚWIETLE PRZEMIAN STRUKTURY PRZESTRZENNEJ MIASTA
I MECENATU WŁAŚCICIELI
Wobec wysoce niekompletnych i rozproszonych źródeł archiwalnych, do-
tyczących historycznych miast w Polsce, ich dziejów i przekształceń, za-
chowany rzymski zbiór dokumentów jezuickich, w tym obszerna korespon-
dencja związana z działalnością zakonu w Polsce, stanowi cenne źródło
historyczne do badań nad miastem w epoce nowożytnej1. Początki nowo-
czesnych zmian przestrzennych w miastach polskich są mało przestudiowane.
Obok nielicznych w pełni renesansowych eksperymentów urbanistycznych
2. poł. XVI wieku niewątpliwie najistotniejszy dla tego okresu wątek
badawczy stanowi modernizacja oblicza miast, podejmowana zarówno w mia-
stach królewskich, jak i zamożnych ośrodkach dóbr prywatnych, której waż-
nym uczestnikiem był zakon jezuitów. Dla identyfikacji procesu nieoce-
1 Polonica zgromadzone w Archivum Romanum Societatis Jesu, dotyczące działalności
inwestycyjnej polskich jezuitów, penetrowane były po raz pierwszy w roku 1928 przez ks.
Stanisława Bednarskiego TJ i omówione w roczniku „Nauka Polska” 20(1935), s. 141-167.
Prace ks. Bednarskiego kontynuował ks. Jan Poplatek TJ, a od lat 60., w znacznie szerszym
zakresie ks. Jerzy Paszenda TJ, systematycznie wykorzystując także zachowane źródła polskiej
prowincji zakonu jezuitów, w tym źródła pośrednie, jak: katalogi roczne, trzyletnie i osobowe,
diariusze i annały, historie domów zakonnych, sprawozdania i korespondencje oraz rysunki
projektów. Na ich podstawie powstawały dzieje budowy jezuickich zespołów w polskiej
prowincji zakonu: J. Paszenda, Budowle jezuickie w Polsce, t. I-IV, Kraków 1998.