DOI article:
Grzebień, Ludwik: Niezachowany kościół jezuicki w Krośnie nad Wisłokiem
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.27413#0288
284
LUDWIK GRZEBIEŃ SJ
Początkowo jezuici mieszkali przy kościele parafialnym, gdzie mieli
wystarczające pomieszczenia na 8 osób, ale od początku poszukiwali od-
powiednich placów pod budowę własnego domu, kościoła i szkół. Z racji
ciasnej zabudowy miasta i bliskości murów wyłoniły się już w 1617 r.
trudności z miastem, zakończone około 1630 r. układem i określeniem
nowego miejsca dla przyszłych zabudowań3. Zakupiono wówczas 8 dalszych
domów i placów pod budowę. Leżały one przy murze miasta w stronę bramy
Węgierskiej. W domach tych urządzono w 1632 r. rezydencję, do której
przeniesiono się z budynku przy kościele parafialnym4. W 1633 r. burmistrz
i rada miejska zezwolili jezuitom na zakup placów i zabudowę ulicy Su-
kienniczej aż do murów miejskich, ale dopiero w 1636 r. jezuici przejęli
część murów miejskich z wieżą i placami pomiędzy murami5.
KAPLICE DREWNIANE
Pierwszą kaplicę drewnianą wzniesiono w 1632 r., w krótkim czasie, przy
pomocy stacjonującego w okolicy wojska. Publiczne nabożeństwo urządzono
w niej na św. Ignacego, czyli 31 VII 1632 r. Kaplica miała prawdopodobnie
3 ołtarze6. Nad jej wystrojem pracował w latach 1630-1634 brat zakonny
Adam Baranowski, stolarz7. W 1635 r. zakupiono ze składek wiernych orga-
ny muzyczne oraz sprawiono ołtarz bł. Stanisława Kostki ze srebrną lampą.
Sodalicja Mariańska uczniów miała w kaplicy swój obraz NMP i św. Igna-
cego8. Obok kaplicy były czynne od 7 I 1631 r. szkoły9. Podczas pożaru
11 IX 1638 r. spaliło się całe miasto, w tym domy jezuickie z kaplicą
i szkołą10.
3 Q u i r i n i - P o p 1 a w s k a, Szkolnictwo krośnieńskie, s. 333; ARSI, Pol. 51,
f. 307; Pol. 52, f. 65; Pol. 66, f. 127v (zapis z lat 1629-1630: Civitas futuro Collegio novum
locum concessit); Actum in Crosno, 1617, Inter Collegium SJ et Civitatem. De assignando foro
Collegii aedificandi, WAP Kraków, Teki Schneidera (TSchn.) 824, s. 659-670.
4 ARSI, Pol. 9, f. 69; Pol. 75, f. 21v, 24, 129.
5 Q u i r i n i - P o p ł a w s k a, Szkolnictwo krośnieńskie, s. 333; Z a 1 ę s k i,
Jezuici w Polsce, t. IV, s. 1117; ARSI, Pol. 52, f. 65-65v; Pol. 75, f. 23.
6 ARSI, Pol. 75, f. 21v, 129.
7J. Poplatek, J. Paszenda, Słownik jezuitów artystów, Kraków 1973, s. 80.
8 ARSI, Pol. 52, f. 123-123v; Pol. 75, f. 22v.
9 Q u i r i n i - P o p ł a w s k a, Szkolnictwo krośnieńskie, s. 333; ARSI, Pol. 52,
f. 81 -81 v; Pol. 66, f. 128; Pol. 77 I, f. 178-178v.
10 Sarna, Opis powiatu krośnieńskiego, s. 312; ARSI, Pol. 52, f. 144-144v; Pol. 75, f. 24.
LUDWIK GRZEBIEŃ SJ
Początkowo jezuici mieszkali przy kościele parafialnym, gdzie mieli
wystarczające pomieszczenia na 8 osób, ale od początku poszukiwali od-
powiednich placów pod budowę własnego domu, kościoła i szkół. Z racji
ciasnej zabudowy miasta i bliskości murów wyłoniły się już w 1617 r.
trudności z miastem, zakończone około 1630 r. układem i określeniem
nowego miejsca dla przyszłych zabudowań3. Zakupiono wówczas 8 dalszych
domów i placów pod budowę. Leżały one przy murze miasta w stronę bramy
Węgierskiej. W domach tych urządzono w 1632 r. rezydencję, do której
przeniesiono się z budynku przy kościele parafialnym4. W 1633 r. burmistrz
i rada miejska zezwolili jezuitom na zakup placów i zabudowę ulicy Su-
kienniczej aż do murów miejskich, ale dopiero w 1636 r. jezuici przejęli
część murów miejskich z wieżą i placami pomiędzy murami5.
KAPLICE DREWNIANE
Pierwszą kaplicę drewnianą wzniesiono w 1632 r., w krótkim czasie, przy
pomocy stacjonującego w okolicy wojska. Publiczne nabożeństwo urządzono
w niej na św. Ignacego, czyli 31 VII 1632 r. Kaplica miała prawdopodobnie
3 ołtarze6. Nad jej wystrojem pracował w latach 1630-1634 brat zakonny
Adam Baranowski, stolarz7. W 1635 r. zakupiono ze składek wiernych orga-
ny muzyczne oraz sprawiono ołtarz bł. Stanisława Kostki ze srebrną lampą.
Sodalicja Mariańska uczniów miała w kaplicy swój obraz NMP i św. Igna-
cego8. Obok kaplicy były czynne od 7 I 1631 r. szkoły9. Podczas pożaru
11 IX 1638 r. spaliło się całe miasto, w tym domy jezuickie z kaplicą
i szkołą10.
3 Q u i r i n i - P o p 1 a w s k a, Szkolnictwo krośnieńskie, s. 333; ARSI, Pol. 51,
f. 307; Pol. 52, f. 65; Pol. 66, f. 127v (zapis z lat 1629-1630: Civitas futuro Collegio novum
locum concessit); Actum in Crosno, 1617, Inter Collegium SJ et Civitatem. De assignando foro
Collegii aedificandi, WAP Kraków, Teki Schneidera (TSchn.) 824, s. 659-670.
4 ARSI, Pol. 9, f. 69; Pol. 75, f. 21v, 24, 129.
5 Q u i r i n i - P o p ł a w s k a, Szkolnictwo krośnieńskie, s. 333; Z a 1 ę s k i,
Jezuici w Polsce, t. IV, s. 1117; ARSI, Pol. 52, f. 65-65v; Pol. 75, f. 23.
6 ARSI, Pol. 75, f. 21v, 129.
7J. Poplatek, J. Paszenda, Słownik jezuitów artystów, Kraków 1973, s. 80.
8 ARSI, Pol. 52, f. 123-123v; Pol. 75, f. 22v.
9 Q u i r i n i - P o p ł a w s k a, Szkolnictwo krośnieńskie, s. 333; ARSI, Pol. 52,
f. 81 -81 v; Pol. 66, f. 128; Pol. 77 I, f. 178-178v.
10 Sarna, Opis powiatu krośnieńskiego, s. 312; ARSI, Pol. 52, f. 144-144v; Pol. 75, f. 24.