DOI Artikel:
Kałamajska-Saeed, Maria: Cudowny obraz Matki Boskiej Studenckiej z kościoła jezuitów w Grodnie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.27413#0527
CUDOWNY OBRAZ MATKI BOSKIEJ STUDENCKIEJ
523
Kongregacji Studenckiej wymieniona jest „szata szczyrozłota nowa do
tego obrazu 1, ditto stara srebrna pozłacana l”18. Nie podano nazwiska
fundatora, ani daty sprawienia nowej sukienki, można jednak sądzić, że
została ona wykonana jednocześnie ze srebrną oprawą, w tymże inwentarzu
wzmiankowaną jako „ramy nowe do obrazu Najświętszej Panny valoris złp.
7.503”19. Sukienka nie wyróżnia się szczególną wartością artystyczną,
zyskuje dopiero dzięki niezwykle efektownemu obramieniu, które spełnia rolę
świetlistego tła. Polerowaną powierzchnię blach pokrywa repusowany, dy-
skretnie złocony ornament rocaille o wyrazistym, czystym rysunku. Obra-
mienie opatrzone jest kompletem znaków złotniczych20, co pozwala na
wskazanie autora, miejsca wykonania i precyzyjne datowanie. Poza dwukrot-
nie bitą cechą imienną Christiana von Hausena (czynnego 1750-1792) i zna-
kiem miejskim Gdańska (z lat 1745-1766) występuje też literowa cecha
probierza Johanna Constantina Langego, pełniącego swą funkcję w roku 1755
i przez trzy pierwsze kwartały 1761 r.21 Za pierwszej kadencji tegoż
probierza Christian von Hausen używał jeszcze cechy o innym kształcie22;
dopiero w 1758 r. pojawił się na jego pracach znak w formie trójliścia, jakim
opatrzone są omawiane blachy. Srebrna oprawa grodzieńskiego obrazu po-
wstała zatem w 1761 r. Zapewne w tym samym czasie została też wykonana
złota sukienka, skoro w 1773 r. określono ją jako nową.
Na zakończenie dywagacji o kolejnych ołtarzach i zmieniających się ozdo-
bach cudownego obrazu chciałabym jeszcze dorzucić coś bliższego zaintere-
sowaniom Jubilata - drobny, ale ciekawy przyczynek do dziejów jezuickiej
apteki w Grodnie. Jej pierwszy budynek kończony był w roku 1686, o czym
tylekroć tu cytowany Summariusz... donosi mimochodem, ale bardzo konkret-
nie. Wśród wydarzeń, jakie miały miejsce w tym roku, przytoczona jest roz-
mowa niejakiego Jana Rzeczyckiego z ówczesnym prokuratorem grodzieńskie-
18 NGAB Grodno, F. 259-2-71, k. 3v.
19 Tamże.
20 Odnalezione przez autorkę w trakcie oględzin obrazu w 1996 r.
21 M. G r a d o w s k i, Znaki na srebrze, Warszawa 1993, s. 75, 79: znak miejski nr 10;
tamże, s. 77, 81: znak probierczy nr XVI.
"M, Gradowski, A. Kasprzak-Miler, Złotnicy na ziemiach północnej
Polski, cz. 1, mps, Warszawa 2001, poz. G.576: w latach 1750-1757 „v HAUSEN” w
prostokącie (rys. G.576 A), od 1758 r. trójliść z literami v/C H (rys. G.576 B oraz G.576 C).
523
Kongregacji Studenckiej wymieniona jest „szata szczyrozłota nowa do
tego obrazu 1, ditto stara srebrna pozłacana l”18. Nie podano nazwiska
fundatora, ani daty sprawienia nowej sukienki, można jednak sądzić, że
została ona wykonana jednocześnie ze srebrną oprawą, w tymże inwentarzu
wzmiankowaną jako „ramy nowe do obrazu Najświętszej Panny valoris złp.
7.503”19. Sukienka nie wyróżnia się szczególną wartością artystyczną,
zyskuje dopiero dzięki niezwykle efektownemu obramieniu, które spełnia rolę
świetlistego tła. Polerowaną powierzchnię blach pokrywa repusowany, dy-
skretnie złocony ornament rocaille o wyrazistym, czystym rysunku. Obra-
mienie opatrzone jest kompletem znaków złotniczych20, co pozwala na
wskazanie autora, miejsca wykonania i precyzyjne datowanie. Poza dwukrot-
nie bitą cechą imienną Christiana von Hausena (czynnego 1750-1792) i zna-
kiem miejskim Gdańska (z lat 1745-1766) występuje też literowa cecha
probierza Johanna Constantina Langego, pełniącego swą funkcję w roku 1755
i przez trzy pierwsze kwartały 1761 r.21 Za pierwszej kadencji tegoż
probierza Christian von Hausen używał jeszcze cechy o innym kształcie22;
dopiero w 1758 r. pojawił się na jego pracach znak w formie trójliścia, jakim
opatrzone są omawiane blachy. Srebrna oprawa grodzieńskiego obrazu po-
wstała zatem w 1761 r. Zapewne w tym samym czasie została też wykonana
złota sukienka, skoro w 1773 r. określono ją jako nową.
Na zakończenie dywagacji o kolejnych ołtarzach i zmieniających się ozdo-
bach cudownego obrazu chciałabym jeszcze dorzucić coś bliższego zaintere-
sowaniom Jubilata - drobny, ale ciekawy przyczynek do dziejów jezuickiej
apteki w Grodnie. Jej pierwszy budynek kończony był w roku 1686, o czym
tylekroć tu cytowany Summariusz... donosi mimochodem, ale bardzo konkret-
nie. Wśród wydarzeń, jakie miały miejsce w tym roku, przytoczona jest roz-
mowa niejakiego Jana Rzeczyckiego z ówczesnym prokuratorem grodzieńskie-
18 NGAB Grodno, F. 259-2-71, k. 3v.
19 Tamże.
20 Odnalezione przez autorkę w trakcie oględzin obrazu w 1996 r.
21 M. G r a d o w s k i, Znaki na srebrze, Warszawa 1993, s. 75, 79: znak miejski nr 10;
tamże, s. 77, 81: znak probierczy nr XVI.
"M, Gradowski, A. Kasprzak-Miler, Złotnicy na ziemiach północnej
Polski, cz. 1, mps, Warszawa 2001, poz. G.576: w latach 1750-1757 „v HAUSEN” w
prostokącie (rys. G.576 A), od 1758 r. trójliść z literami v/C H (rys. G.576 B oraz G.576 C).