DOI article:
Karpowicz, Mariusz: Uwagi o aplikacjach na obrazy i o roli sreber w dawnej Rzeczypospolitej
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14539#0128
124
MARIUSZ KARPOWICZ
1. Rytwiany, Kościół pokamedulski. Zwiastowanie
nasze malowidła ozdobione srebrnymi aplikacjami, to daje się łatwo zauważyć ciekawa prawidłowość.
Otóż istnieją trzy kolejne stopnie intensywności aplikacji. Pierwszy stopień — te najoszczędniejsze
dekoracje srebrem — nie obejmuje nigdy ubiorów, przeciwnie — zawsze tylko partie niematerialne,
nadprzyrodzone: glorie, nimby, promienie. Moim przykładem tego rodzaju aplikacji - może być
bardzo znany obraz Zwiastowanie, jaki Venanty da Subbiaco wykonał do ołtarza głównego kościoła
Kamedułów w Rytwianach. Data powstania obrazu jest w przybliżeniu znana — powstał on w latach
1627-16323, natomiast srebrne aplikacje, o ile wiem, badane nie były. Jedno wszakże nie ulega
wątpliwości, że ich rozmieszczenie nie jest przypadkowe, a ogranicza się do nimbów — promie-
nistego wokół głowy Madonny, trójkątnego (Opatrzności) wokół głowy Boga Ojca, otoczonego
zresztą również promieniami, dalej gołębia Ducha Św. w promiennej aureoli, wiązki promieni
spadających na głowę Madonny oraz skromnej, kolistej aureoli nad głową anioła. Sam Zwiastun
trzyma jeszcze blaszaną lilię z dwóch części (łodyga przerwana jest przez rękę), dokładnie powta-
3 B. Urbanowicz. Malowidła Venantego da Subiacó w Rytwianach. ..Przegląd Artystyczny", 1952, nr 6, s. 29 nn.
MARIUSZ KARPOWICZ
1. Rytwiany, Kościół pokamedulski. Zwiastowanie
nasze malowidła ozdobione srebrnymi aplikacjami, to daje się łatwo zauważyć ciekawa prawidłowość.
Otóż istnieją trzy kolejne stopnie intensywności aplikacji. Pierwszy stopień — te najoszczędniejsze
dekoracje srebrem — nie obejmuje nigdy ubiorów, przeciwnie — zawsze tylko partie niematerialne,
nadprzyrodzone: glorie, nimby, promienie. Moim przykładem tego rodzaju aplikacji - może być
bardzo znany obraz Zwiastowanie, jaki Venanty da Subbiaco wykonał do ołtarza głównego kościoła
Kamedułów w Rytwianach. Data powstania obrazu jest w przybliżeniu znana — powstał on w latach
1627-16323, natomiast srebrne aplikacje, o ile wiem, badane nie były. Jedno wszakże nie ulega
wątpliwości, że ich rozmieszczenie nie jest przypadkowe, a ogranicza się do nimbów — promie-
nistego wokół głowy Madonny, trójkątnego (Opatrzności) wokół głowy Boga Ojca, otoczonego
zresztą również promieniami, dalej gołębia Ducha Św. w promiennej aureoli, wiązki promieni
spadających na głowę Madonny oraz skromnej, kolistej aureoli nad głową anioła. Sam Zwiastun
trzyma jeszcze blaszaną lilię z dwóch części (łodyga przerwana jest przez rękę), dokładnie powta-
3 B. Urbanowicz. Malowidła Venantego da Subiacó w Rytwianach. ..Przegląd Artystyczny", 1952, nr 6, s. 29 nn.