DOI Artikel:
Karpowicz, Mariusz: Uwagi o aplikacjach na obrazy i o roli sreber w dawnej Rzeczypospolitej
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14539#0148
144
MARIUSZ KARPOWICZ
13. Opole — Podedwórze, Kościół parafialny. Madonna z Dzieciątkiem
opinii o bizantyjsko-prawosławnej genezie naszych aplikacji i zaproponować hipotezę o rodzimym
pochodzeniu całego obyczaju i gatunku sztuki.
W związku z powyższym trzeba się ustosunkować do jeszcze dwóch spraw. Pierwsza to znane
dziś piętnasto- i szesnastowieczne blachy na obrazy — trzy srebrne plakietki z rytowanymi przed-
stawieniami gotyckimi na obraz jasnogórski oraz blachę na obraz od Bożego Ciała w Krakowie
(wyrób czeski z XVI w.)31. Wydaje się, że są one po prostu odpowiednikiem złotych teł
średniowiecznego malarstwa tablicowego. Plakietki jasnogórskie trzymają się bowiem ściśle kształtów
zupełnie neutralnych partii tła. Tym samym trzeba je uznać za zastępstwo owego złotego tła,
a więc praktykę odmienną od późniejszego obyczaju aplikacji, praktykę, której nie możemy zaliczyć
do zjawisk decydujących o narodzinach naszych aplikacji.
Druga sprawa to podniesione przez Ryszarda. Brykowskiego zabytki, nazwane vprzez niego
„obrazami ikonowymi"32. Są to mianowicie takie przedmioty, które twarze Madonny i Dzieciątka
mają namalowane olejno na specjalnych polach wyciętych w desce, natomiast cała reszta powierzchni
31 Samek, Zbudniewek, il. 8-11, s. 57.
32 Brykowski, Sukienka-wotum____ przypis 13 na s. 248.
MARIUSZ KARPOWICZ
13. Opole — Podedwórze, Kościół parafialny. Madonna z Dzieciątkiem
opinii o bizantyjsko-prawosławnej genezie naszych aplikacji i zaproponować hipotezę o rodzimym
pochodzeniu całego obyczaju i gatunku sztuki.
W związku z powyższym trzeba się ustosunkować do jeszcze dwóch spraw. Pierwsza to znane
dziś piętnasto- i szesnastowieczne blachy na obrazy — trzy srebrne plakietki z rytowanymi przed-
stawieniami gotyckimi na obraz jasnogórski oraz blachę na obraz od Bożego Ciała w Krakowie
(wyrób czeski z XVI w.)31. Wydaje się, że są one po prostu odpowiednikiem złotych teł
średniowiecznego malarstwa tablicowego. Plakietki jasnogórskie trzymają się bowiem ściśle kształtów
zupełnie neutralnych partii tła. Tym samym trzeba je uznać za zastępstwo owego złotego tła,
a więc praktykę odmienną od późniejszego obyczaju aplikacji, praktykę, której nie możemy zaliczyć
do zjawisk decydujących o narodzinach naszych aplikacji.
Druga sprawa to podniesione przez Ryszarda. Brykowskiego zabytki, nazwane vprzez niego
„obrazami ikonowymi"32. Są to mianowicie takie przedmioty, które twarze Madonny i Dzieciątka
mają namalowane olejno na specjalnych polach wyciętych w desce, natomiast cała reszta powierzchni
31 Samek, Zbudniewek, il. 8-11, s. 57.
32 Brykowski, Sukienka-wotum____ przypis 13 na s. 248.