DOI Artikel:
Karpowicz, Mariusz: Uwagi o aplikacjach na obrazy i o roli sreber w dawnej Rzeczypospolitej
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.14539#0154
16. Gniezno, Katedra, Relikwiarz Św. Wojciecha
namiot wstęgami przewiązany"44. Odlany byl zapewne z litego srebra; jedynie może ów paludament,
stanowiący tlo całej kompozycji, mógł być z trybowanej blachy. Jak wyglądał w całej swojej
krasie, mogą nam dać pojęcie rysunki ze szkicowników Giovanniego Battisty Gisleniego, naj-
prawdopodobniej zresztą projektanta tego monumentu. W szkicowniku drezdeńskim zachował się
rysunek, będący pierwszą ideą podobnego pomnika, przelaną pośpiesznie na papier45. Zastanawiająco
dużo tu zbieżności — jest i paludament jako tło, urna i korona królewska trzymana nad nią, tyle
że nie anioły, ale dwie pary kościotrupów autor wyrysował jako głównych aktorów. Byłże to
pierwszy projekt pomnika serca Marii Ludwiki? (Projekt ostateczny wędrował zawsze w ręce za-
mawiającego i wykonawców i dlatego też nigdy go nie będzie w prywatnym archiwum ry-
sunków architekta).
Jak wyglądały srebrne epitafia, informuje nas ostatni już chyba zachowany obiekt tego typu,
jaki udało mi się zobaczyć — epitafium Lwa i Mikołaja Sapiehów, powstałe po 1644 г., a przeznaczone
może do któregoś z sapieżyńskich kościołów na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego46. Dzieło
to przechowywane jest dzisiaj w pałacu arcybiskupim w Krakowie i stanowi pamiątkę po kardynale
Sapieże, pamiętnym metropolicie krakowskim czasów ostatniej wojny. Wyklepane w całości ze
srebrnej blachy, zawiera dwa całopostaciowe portrety obu głównych sapieżyńskich dobrodziejów
Kodnia (Mikołaj, kasztelan wileński, jest fundatorem dzisiejszego kościoła parafialnego), w środku
zaś, na płaskim prostokątnym polu, częściowo malowany, częściowo złocony — wizerunek Matki
Boskiej Kodeńskiej. Pozostawiając specjalistom omówienie i wyjaśnienie wszystkich dziwności tego
dzieła, jak również ustalenie precyzyjnej daty, dla naszych dzisiejszych celów możemy stwierdzić.
44 P. Kraków, Obrazy i obrazki Warszawy, skreślone przez____ Warszawa 1848, s. 57.
45 Drezno. Państwowy Gabinet Rycin, tzw. Skizzenbuch des Gaetano Chiaveri, folio 53.
4f) Możność obejrzenia i fotografie zawdzięczam uczynności mgr. Wacława Górskiego, któremu serdecznie dziękuję.
namiot wstęgami przewiązany"44. Odlany byl zapewne z litego srebra; jedynie może ów paludament,
stanowiący tlo całej kompozycji, mógł być z trybowanej blachy. Jak wyglądał w całej swojej
krasie, mogą nam dać pojęcie rysunki ze szkicowników Giovanniego Battisty Gisleniego, naj-
prawdopodobniej zresztą projektanta tego monumentu. W szkicowniku drezdeńskim zachował się
rysunek, będący pierwszą ideą podobnego pomnika, przelaną pośpiesznie na papier45. Zastanawiająco
dużo tu zbieżności — jest i paludament jako tło, urna i korona królewska trzymana nad nią, tyle
że nie anioły, ale dwie pary kościotrupów autor wyrysował jako głównych aktorów. Byłże to
pierwszy projekt pomnika serca Marii Ludwiki? (Projekt ostateczny wędrował zawsze w ręce za-
mawiającego i wykonawców i dlatego też nigdy go nie będzie w prywatnym archiwum ry-
sunków architekta).
Jak wyglądały srebrne epitafia, informuje nas ostatni już chyba zachowany obiekt tego typu,
jaki udało mi się zobaczyć — epitafium Lwa i Mikołaja Sapiehów, powstałe po 1644 г., a przeznaczone
może do któregoś z sapieżyńskich kościołów na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego46. Dzieło
to przechowywane jest dzisiaj w pałacu arcybiskupim w Krakowie i stanowi pamiątkę po kardynale
Sapieże, pamiętnym metropolicie krakowskim czasów ostatniej wojny. Wyklepane w całości ze
srebrnej blachy, zawiera dwa całopostaciowe portrety obu głównych sapieżyńskich dobrodziejów
Kodnia (Mikołaj, kasztelan wileński, jest fundatorem dzisiejszego kościoła parafialnego), w środku
zaś, na płaskim prostokątnym polu, częściowo malowany, częściowo złocony — wizerunek Matki
Boskiej Kodeńskiej. Pozostawiając specjalistom omówienie i wyjaśnienie wszystkich dziwności tego
dzieła, jak również ustalenie precyzyjnej daty, dla naszych dzisiejszych celów możemy stwierdzić.
44 P. Kraków, Obrazy i obrazki Warszawy, skreślone przez____ Warszawa 1848, s. 57.
45 Drezno. Państwowy Gabinet Rycin, tzw. Skizzenbuch des Gaetano Chiaveri, folio 53.
4f) Możność obejrzenia i fotografie zawdzięczam uczynności mgr. Wacława Górskiego, któremu serdecznie dziękuję.