Rocznik Historii Sztuki (16.1987)

WĄTEK EMMANUELA W DEKORACJI MONUMENTALNEJ KOŚCIOŁA OPACKIEGO W KRZESZOWIE 179

8. Krzeszów, Kościół opacki, Św. Bernard fresk w przęśle „Fortis"

rejczykiem już od poczęcia w łonie matki'"). Wyobrażenia poświęcenia Bogu Samuela i Samsona
oraz dotyczące mistycznych wizji św. Bernarda są uzupełnieniem sceny Ofiarowania Jezusa.

Przęsło „Fortis". W treściach dekoracji tego przęsła pełno jest paradoksów i kontrastów,
w jakich lubowała się umysłowość i sztuka doby baroku. W Ucieczce Świętej Rodziny do Egiptu
widoczna jest słabość i bezradność Emmanuela, a jednak ta scena opatrzona została mesjańskim
mianem „Fortis", jakby w myśl Pawłowej zasady: „[...] Bóg [...] upodobał sobie w tym, co
niemocne, aby mocnych poniżyć" (1 Kor 1, 27). Egipt w tradycji chrześcijańskiej uważany był
za kraj ciemności, bałwochwalstwa i czarów113. Szatan zwany był niekiedy Egipcjaninem114.

43 Por. Mdr 15. 14 i 18.

114 Takie określenie szatana znajduje się w Aktach męczenników: „Perpetua, która Egipcjaninowi [diabłu] zdeptała

niegdyś głowę, śpiewała po drodze psalm"; M. Michalski, Antologia literatury patrystycznej, t. 1, z. 1, Warszawa
1969, s. 225.