DOI issue:
Artykuły / Articles
DOI article:Budzioch, Dagmara; Tomal, Maciej: The manuskript of the Moreh Nevuchim from the collection of the National Museum in Krakow
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.31060#0161
The manuscript ofMoreh Nevuchim from the collection ofthe National Museum in Kraków 159
Judas Abentibon [9] [and was] bought in Auti(?) by late [10] Hermanus van de Walf (?).
[11] Amsterdam, December (?) 1734.
After a gap of morę than 300 years our codex reappears in the Netherlands in the hands
of a certain Hermanus van de Walf or maybe Hermanus van de Wolf. At the present stage
of research we cannot identify him among the Dutch collectors of Hebrew manuscripts.
What is certain is that the next tracę in the history of the manuscript we fmd in the fly-
leaves in Polish:
To arcywyborne dzieło noszące w języku hebrajskim tytuł Morę Nebochim2- n’TQ3 mm (Nauczyciel
vel Przewodnik błądzących) jest płodem słynącego w świecie uczonym Mojżesza Majmonidesa, izraelity,
rodem Hiszpana z Korduby, zył on w 12 w. Ery chrz:, który był Teologiem, Filozofem, Astronomem i Le-
karzem. Czcigodny Tadeusz Czacki mówiąc o tem dziele w Rozprawie o żydach na str: 186/7 wspomina
że przytoczone zostaje przez Alberta Wielkiego i Tomasza z Akwinu
Dążność tego dzieła jest wzniosłą a rozważny czytelnik znajdzie w niem trzy główne kategoryje czy-
li oddziały z których: I) objaśniwszy niektóre metaforyczne wyrażenia Pisma Stg0 traktuje: a) o użytku
wypływającym z poświęcenia się naukom b) o pojęciu sposobu wyrażenia się Biblii zwłaszcza miejść
w których przypisują się Bogu affekta ludzkie c) o prawdziwem poznaniu Boga, o własności Aniołów
i o wielkiej nazwie Jehowa d) o zasadach i powodach rozumu jakiemi filozofowie dowodzą istności Boga,
Jego jednotkwosci i własńosci duchowej. IW Traktuje a) o Bogu jako Twórcy, b) o ciałach niebieskich
i o aniołach w szczególności c) o stworzeniu świata d) o prorokach i proroctwie, e) o wyborności, dokład-
ności i wiecznotrwałości prawa Mojżeszowego. IIIC1 Traktuje a) o dziełach stworzenia, b) o opatrzności
c) o 10 przykazaniach Bożych.
Niniejszy Rękopism który który (jak na końcu w języku hebrajskim wyrażono) ukończony został
w roku 5166 od stw: św: (podług Ery chrz: w roku 1405.) w Katalonii pr: Hiszpańsk: sprzedałem Wiel-
możnemu Rusieckiemu z Trojanki
Nie podobna mi było rozłączyć się z tym szacownym zabytkiem starożytności gdybym nie miał prze-
konania że spoczywać będzie wśród godnych sobie towarzyszy i pod pieczą męża znanego z cnót ob[y]
watelskich i przywiązania do nauk i oświaty, którego zbiory starożytności słyną.
w Warszawie dnia 3/15 Lutego 1856
JTugendhold DSR (fig. 3)
This extraordinary piece of work bearing a Hebrew title Morę Nebochim (The Teacher vel. Guide for
Perplexed) is a fruit of world famous scholar Moses Maimonides, Israelite, of Spanish Cordoba origin,
who lived in the 12th century A. D. and was a theologian, philosopher, astronomer and physician. Dis-
tinguished Tadeusz Czacki mentioning the work on the pages 186/7 of [his work entitled] Rozprawa o
Żydach [„ A Treatise on Jews”] madę a remark that it [the book] is quoted by Albert the Great and Thomas
of Aąuinas.
The aim of this work is noble and a prudent reader will find in it three main categories or chapters
and the first [I] among them explains some metaphorical expressions from the Holy Writ and deals with:
a) profit drawn from the devoting oneself to Sciences; b) modę of expressing ideas in the Bibie especially,
where human affects are ascribed to God; c) true cognition of God, attributes of angels and the great name
of Jehovah; d) about the principles and arguments of the reason used by philosophers to prove the exist-
ence of God, His uniąueness and spiritual character. The second [II] part deals with: a) God as Creator; b)
heavenly bodies and angels in particular; c) creation of the world; d) prophets and prophecy; e) excellency,
preciseness and eternal character of the Mosaic Law. The third [III] part deals with: a) deeds of creation;
b) the providence; c) the ten commandments.
The present manuscript, which (as it was expressed at the end in Hebrew language) was completed in
the year 5166 from the creation (A.D. 1405) in Catalonia (sic!), province of Spain, I sold to distinguished
Rusiecki from Trojanka.
27
The original orthography has been preserved.
Judas Abentibon [9] [and was] bought in Auti(?) by late [10] Hermanus van de Walf (?).
[11] Amsterdam, December (?) 1734.
After a gap of morę than 300 years our codex reappears in the Netherlands in the hands
of a certain Hermanus van de Walf or maybe Hermanus van de Wolf. At the present stage
of research we cannot identify him among the Dutch collectors of Hebrew manuscripts.
What is certain is that the next tracę in the history of the manuscript we fmd in the fly-
leaves in Polish:
To arcywyborne dzieło noszące w języku hebrajskim tytuł Morę Nebochim2- n’TQ3 mm (Nauczyciel
vel Przewodnik błądzących) jest płodem słynącego w świecie uczonym Mojżesza Majmonidesa, izraelity,
rodem Hiszpana z Korduby, zył on w 12 w. Ery chrz:, który był Teologiem, Filozofem, Astronomem i Le-
karzem. Czcigodny Tadeusz Czacki mówiąc o tem dziele w Rozprawie o żydach na str: 186/7 wspomina
że przytoczone zostaje przez Alberta Wielkiego i Tomasza z Akwinu
Dążność tego dzieła jest wzniosłą a rozważny czytelnik znajdzie w niem trzy główne kategoryje czy-
li oddziały z których: I) objaśniwszy niektóre metaforyczne wyrażenia Pisma Stg0 traktuje: a) o użytku
wypływającym z poświęcenia się naukom b) o pojęciu sposobu wyrażenia się Biblii zwłaszcza miejść
w których przypisują się Bogu affekta ludzkie c) o prawdziwem poznaniu Boga, o własności Aniołów
i o wielkiej nazwie Jehowa d) o zasadach i powodach rozumu jakiemi filozofowie dowodzą istności Boga,
Jego jednotkwosci i własńosci duchowej. IW Traktuje a) o Bogu jako Twórcy, b) o ciałach niebieskich
i o aniołach w szczególności c) o stworzeniu świata d) o prorokach i proroctwie, e) o wyborności, dokład-
ności i wiecznotrwałości prawa Mojżeszowego. IIIC1 Traktuje a) o dziełach stworzenia, b) o opatrzności
c) o 10 przykazaniach Bożych.
Niniejszy Rękopism który który (jak na końcu w języku hebrajskim wyrażono) ukończony został
w roku 5166 od stw: św: (podług Ery chrz: w roku 1405.) w Katalonii pr: Hiszpańsk: sprzedałem Wiel-
możnemu Rusieckiemu z Trojanki
Nie podobna mi było rozłączyć się z tym szacownym zabytkiem starożytności gdybym nie miał prze-
konania że spoczywać będzie wśród godnych sobie towarzyszy i pod pieczą męża znanego z cnót ob[y]
watelskich i przywiązania do nauk i oświaty, którego zbiory starożytności słyną.
w Warszawie dnia 3/15 Lutego 1856
JTugendhold DSR (fig. 3)
This extraordinary piece of work bearing a Hebrew title Morę Nebochim (The Teacher vel. Guide for
Perplexed) is a fruit of world famous scholar Moses Maimonides, Israelite, of Spanish Cordoba origin,
who lived in the 12th century A. D. and was a theologian, philosopher, astronomer and physician. Dis-
tinguished Tadeusz Czacki mentioning the work on the pages 186/7 of [his work entitled] Rozprawa o
Żydach [„ A Treatise on Jews”] madę a remark that it [the book] is quoted by Albert the Great and Thomas
of Aąuinas.
The aim of this work is noble and a prudent reader will find in it three main categories or chapters
and the first [I] among them explains some metaphorical expressions from the Holy Writ and deals with:
a) profit drawn from the devoting oneself to Sciences; b) modę of expressing ideas in the Bibie especially,
where human affects are ascribed to God; c) true cognition of God, attributes of angels and the great name
of Jehovah; d) about the principles and arguments of the reason used by philosophers to prove the exist-
ence of God, His uniąueness and spiritual character. The second [II] part deals with: a) God as Creator; b)
heavenly bodies and angels in particular; c) creation of the world; d) prophets and prophecy; e) excellency,
preciseness and eternal character of the Mosaic Law. The third [III] part deals with: a) deeds of creation;
b) the providence; c) the ten commandments.
The present manuscript, which (as it was expressed at the end in Hebrew language) was completed in
the year 5166 from the creation (A.D. 1405) in Catalonia (sic!), province of Spain, I sold to distinguished
Rusiecki from Trojanka.
27
The original orthography has been preserved.