DOI issue:
Z historii Muzeum Narodowego w Krakowie / From the history of the National Museum in Krakow
DOI article:Zygier, Elżbieta: Historia Pracowni Konserwacji Malarstwa i Rzeźby w Sukiennicach
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.31060#0365
Elżbieta Zygier
Muzeum Narodowe w Krakowie
Historia Pracowni Konserwacji
Malarstwa i Rzeźby w Sukiennicach
Pracownia Konserwacji Malarstwa i Rzeźby w Sukiennicach jest najstarszą pracownią
w Muzeum Narodowym w Krakowie (MNK), powołaną w celu ochrony i konserwacji
zbiorów. Zorganizowanie tej pracowni było, z jednej strony, zamknięciem procesu sta-
rań o profesjonalną opiekę konserwatorską nad malarstwem i rzeźbą zgromadzonymi
w MNK, z drugiej zaś otwierało w nim jednocześnie nowy dział. Pracownia w Sukienni-
cach zainicjowała Dział Głównego Konserwatora; później, w ciągu następnych lat, stwo-
rzono inne specjalistyczne pracownie1. Na podstawie zachowanych materiałów archiwal-
nych można stwierdzić, że historia pracowni konserwacji obrazów i rzeźb w Sukiennicach
stanowi pokaźną część historii konserwacji w MNK.
Niniejszy artykuł, sięgający źródeł sprzed XX w., jest rozwinięciem tematu dotyczącego
badań historycznych materiałów konserwatorskich używanych niegdyś w Pracowni Kon-
serwacji Malarstwa i Rzeźby w Sukiennicach2. Drugim powodem jest ukazanie ciągło-
ści konserwacji w MNK, z uwzględnieniem zmian w metodach i środkach stosowanych
do odnawiania dział sztuki.
Początki konserwacji w MNK wiążą się z tworzeniem kolekcji, którą zapoczątkował
w 1879 r. obraz Henryka Siemiradzkiego Pochodnie Nerona, będący darem artysty do Su-
kiennic. Pierwsza konserwacja tego dzieła wykonana została w 1882 r., przed otwarciem
pierwszej wystawy w Sukiennicach. Dokonał jej bezpłatnie, „za zgodą samego Siemiradz-
kiego”, Wojciech Kolasiński (1852-1916), znany warszawski restaurator obrazów3. Reno-
wacja była niezbędna z powodu uszkodzeń powstałych po licznych podróżach, jakie obraz
odbył, zanim został ofiarowany do Sukiennic4.
Zainicjowane przez Siemiradzkiego zbiory muzealne szybko się rozrastały dzięki da-
rom innych artystów i zakupom. Już w XIX w. eksponowane były wszystkie wielkofor-
matowe obrazy tworzące dzisiejszą kolekcję. Przed 1900 r. pozyskano wiele obiektów
z działu sztuki cechowej oraz cenne obrazy, m.in. Czwórkę Józefa Chełmońskiego, Obóz
1 Od 2006 do 2013 r. Dział Głównego Konserwatora liczył 12 pracowni specjalistycznych.
2 Zob. E. Doleżyńska-Sewerniak, E. Zygier, Materiały konserwatorskie stosowane w dawnej Pracow-
ni Konserwacji Malarstwa i Rzeźby w Krakowskich Sukiennicach, „Opuscula Musealia”, 2012, vol. 20, s. 75-87.
3 F. Stolot, Henryk Siemiradzki, Wrocław 2001, s. 8.
4 Historię konserwacji i opis stanu zachowania Pochodni Nerona przedstawiono w dokumentacji kon-
serwatorskiej z 2004 r.
Muzeum Narodowe w Krakowie
Historia Pracowni Konserwacji
Malarstwa i Rzeźby w Sukiennicach
Pracownia Konserwacji Malarstwa i Rzeźby w Sukiennicach jest najstarszą pracownią
w Muzeum Narodowym w Krakowie (MNK), powołaną w celu ochrony i konserwacji
zbiorów. Zorganizowanie tej pracowni było, z jednej strony, zamknięciem procesu sta-
rań o profesjonalną opiekę konserwatorską nad malarstwem i rzeźbą zgromadzonymi
w MNK, z drugiej zaś otwierało w nim jednocześnie nowy dział. Pracownia w Sukienni-
cach zainicjowała Dział Głównego Konserwatora; później, w ciągu następnych lat, stwo-
rzono inne specjalistyczne pracownie1. Na podstawie zachowanych materiałów archiwal-
nych można stwierdzić, że historia pracowni konserwacji obrazów i rzeźb w Sukiennicach
stanowi pokaźną część historii konserwacji w MNK.
Niniejszy artykuł, sięgający źródeł sprzed XX w., jest rozwinięciem tematu dotyczącego
badań historycznych materiałów konserwatorskich używanych niegdyś w Pracowni Kon-
serwacji Malarstwa i Rzeźby w Sukiennicach2. Drugim powodem jest ukazanie ciągło-
ści konserwacji w MNK, z uwzględnieniem zmian w metodach i środkach stosowanych
do odnawiania dział sztuki.
Początki konserwacji w MNK wiążą się z tworzeniem kolekcji, którą zapoczątkował
w 1879 r. obraz Henryka Siemiradzkiego Pochodnie Nerona, będący darem artysty do Su-
kiennic. Pierwsza konserwacja tego dzieła wykonana została w 1882 r., przed otwarciem
pierwszej wystawy w Sukiennicach. Dokonał jej bezpłatnie, „za zgodą samego Siemiradz-
kiego”, Wojciech Kolasiński (1852-1916), znany warszawski restaurator obrazów3. Reno-
wacja była niezbędna z powodu uszkodzeń powstałych po licznych podróżach, jakie obraz
odbył, zanim został ofiarowany do Sukiennic4.
Zainicjowane przez Siemiradzkiego zbiory muzealne szybko się rozrastały dzięki da-
rom innych artystów i zakupom. Już w XIX w. eksponowane były wszystkie wielkofor-
matowe obrazy tworzące dzisiejszą kolekcję. Przed 1900 r. pozyskano wiele obiektów
z działu sztuki cechowej oraz cenne obrazy, m.in. Czwórkę Józefa Chełmońskiego, Obóz
1 Od 2006 do 2013 r. Dział Głównego Konserwatora liczył 12 pracowni specjalistycznych.
2 Zob. E. Doleżyńska-Sewerniak, E. Zygier, Materiały konserwatorskie stosowane w dawnej Pracow-
ni Konserwacji Malarstwa i Rzeźby w Krakowskich Sukiennicach, „Opuscula Musealia”, 2012, vol. 20, s. 75-87.
3 F. Stolot, Henryk Siemiradzki, Wrocław 2001, s. 8.
4 Historię konserwacji i opis stanu zachowania Pochodni Nerona przedstawiono w dokumentacji kon-
serwatorskiej z 2004 r.