Museum Narodowe w Krakowie [Hrsg.]: Rozprawy Muzeum Narodowego w Krakowie (N.S. 6.2013)

Magdalena Laskowska
Muzeum Narodowe w Krakowie
Eglomizowany ołtarz z kościoła farnego w Bieczu
w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie
Wstęp
Przedmiotem niniejszego opracowania1 jest ołtarz z 1617 r., pochodzący z kościoła pw.
Bożego Ciała w Bieczu. Dzieło to w 1903 r. zostało przywiezione do Krakowa przez
Sławomira Odrzywolskiego, ówczesnego kierownika prac konserwatorskich prowadzo-
nych w bieckiej farze. Od 1913 r. ołtarz ten znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego
w Krakowie (MNK).
Dzieło to zwraca uwagę rzadko spotykaną techniką wykonania, jak również ciekawą
formą i programem ikonograficznym.
Ołtarz ze względu na zły stan zachowania nie był od lat udostępniany zwiedzającym.
Pierwsze próby jego odnowienia podjęte zostały w latach 30. XX w. Gruntownej konser-
wacji poddano go w latach 2007-2012.
W programie konserwatorskim przyjęto podział prac między dwie pracownie: Pracow-
nię Konserwacji Rzemiosła Artystycznego MNK (we współpracy z AGH oraz ASP w Kra-
kowie) oraz pracownię „Witraże Oleszczuk” we Wrocławiu. Pełny opis prac podjętych
przy retabulum został zaprezentowany przez konserwatorów Annę Pusoską oraz Sławo-
mira Oleszczuka w maju 2013 r. podczas pokazu konserwatorskiego w Galerii Rzemiosła
Artystycznego MNK.
Aby zdobyć materiał porównawczy dla bieckiej nastawy, przygotowana została specjal-
na ankieta, którą w maju 2003 r. rozesłano do 117 polskich muzeów. Jej głównym celem
było zebranie informacji o znajdujących się w zbiorach polskich dziełach eglomizowa-
nych, ich dotychczasowej konserwacji i stosowanych przy niej metodach. Zebrany ma-
teriał nie tylko potwierdził wyjątkowość bieckiego dzieła pod względem skali i spójności
programu ideowego, ale wykazał również zasadność podjęcia w przyszłości szerokich ba-

1 Niniejsze opracowanie jest nieco rozszerzoną wersją pracy dyplomowej zatytułowanej Eglomizowany
ołtarz z kościoła farnego w Bieczu i problemy związane z jego konserwacją na tle innych eglomizowanych
dzieł sztuki z polskich zbiorów muzealnych, którą przygotowałam podczas studiów w Małopolskiej Szkole
Administracji Publicznej na kierunku Akademia Dziedzictwa w 2003 r. pod kierunkiem prof. Andrzeja
Tomaszewskiego. W tym miejscu chciałabym podziękować za wsparcie podczas prac badawczych nad
bieckim retabulum Alicji Kilijańskiej, kierownikowi Działu Rzemiosła Artystycznego MNK. Szczególne
wyrazy wdzięczności kieruję do Anny Pusoskiej, konserwatora Pracowni Konserwacji Rzemiosła Arty-
stycznego MNK.