DOI Heft:
Część I. Museum / Part I. The Museum
DOI Artikel:Ziemba, Antoni; Herman, Zofia: Nowa Galeria Sztuki Średniowiecznej Muzeum Narodowego w Warszawie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.45361#0021
Antoni Ziemba, Zofia Herman Nowa Galeria Sztuki Średniowiecznej...
17
„prawdzie sakralnej” (stanowiącej tylko reprezentację, a nie uobecnienie) występuje w sztuce
XV wieku dość powszechnie (u malarzy niderlandzkich i niemieckich, w burgundzkiej
i niderlandzkiej rzeźbie kamiennej, np. u Clausa Slutera i jego następców, w rzeźbie z brązu
itp.), toteż u Beinharta nie musi być wcale zapożyczeniem od Riemenschneidera. Może być
inwencją własną wybitnego, choć „lokalnego”, artysty.
Uczyniona osnową galerii historia sztuki regionów i historia transregionalna jest także
przeciwwagą dla ciążenia lub nalotu postaw nacjonalistycznych, wpisanych w tradycyjny
model centralistycznej historii. Owo rzekomo „absolutne” (traktowane niczym paradygmat
historiograficzny) zdominowanie mapy artystycznej ówczesnej Europy Północnej przez
„czołowe centra” - Paiyż, Pragę czy Norymbergę wzięło się właśnie z zajęcia tego rodzaju
stanowiska. Nauka francuska drugiej połowy XIX wieku (Louis Courajod i in.), niewątpliwie
z pobudek nacjonalistycznych, wszedłszy w konkurencję z italocentrycznym modelem wa-
zariańskiej historii sztuki, wylansowała gallocentryczny, frankocentryczny wzorzec sztuki:
w roli miernika wszelkiej doskonałości w dziejach postawiono sztukę karolińską, romańską
oraz klasyczny gotyk jako wytwory z gruntu francuskie, przeciwstawione włoskiemu rene-
sansowi. Dla późnego średniowiecza i wczesnego renesansu modelem wyjściowym stała
się przeto sztuka burgundzka (Claus Sluter w rzeźbie, Jean Malouel w malarstwie) lub pary-
ska około 1400 (frankoflamandzkie malarstwo braci Limburg, Mistrza Boucicaut, Mistrza
Rohan i in.), Niemcy (Kurt Gestenberg i in.), znów nacjonalistycznie i w nawiązaniu jeszcze do
il. 7| fig. 7
Mistrz Ołtarza Świętej
Barbary (Wilhelm von
Aachen) | Master of the
Saint Barbara Altarpiece
(Wilhelm von Aachen)
Ołtarz świętej Barbary
i Altarpiece of Saint
Barbara, Wrocław, 1447
fot. I photo © Piotr Ugier/
Muzeum Narodowe
w Warszawie
17
„prawdzie sakralnej” (stanowiącej tylko reprezentację, a nie uobecnienie) występuje w sztuce
XV wieku dość powszechnie (u malarzy niderlandzkich i niemieckich, w burgundzkiej
i niderlandzkiej rzeźbie kamiennej, np. u Clausa Slutera i jego następców, w rzeźbie z brązu
itp.), toteż u Beinharta nie musi być wcale zapożyczeniem od Riemenschneidera. Może być
inwencją własną wybitnego, choć „lokalnego”, artysty.
Uczyniona osnową galerii historia sztuki regionów i historia transregionalna jest także
przeciwwagą dla ciążenia lub nalotu postaw nacjonalistycznych, wpisanych w tradycyjny
model centralistycznej historii. Owo rzekomo „absolutne” (traktowane niczym paradygmat
historiograficzny) zdominowanie mapy artystycznej ówczesnej Europy Północnej przez
„czołowe centra” - Paiyż, Pragę czy Norymbergę wzięło się właśnie z zajęcia tego rodzaju
stanowiska. Nauka francuska drugiej połowy XIX wieku (Louis Courajod i in.), niewątpliwie
z pobudek nacjonalistycznych, wszedłszy w konkurencję z italocentrycznym modelem wa-
zariańskiej historii sztuki, wylansowała gallocentryczny, frankocentryczny wzorzec sztuki:
w roli miernika wszelkiej doskonałości w dziejach postawiono sztukę karolińską, romańską
oraz klasyczny gotyk jako wytwory z gruntu francuskie, przeciwstawione włoskiemu rene-
sansowi. Dla późnego średniowiecza i wczesnego renesansu modelem wyjściowym stała
się przeto sztuka burgundzka (Claus Sluter w rzeźbie, Jean Malouel w malarstwie) lub pary-
ska około 1400 (frankoflamandzkie malarstwo braci Limburg, Mistrza Boucicaut, Mistrza
Rohan i in.), Niemcy (Kurt Gestenberg i in.), znów nacjonalistycznie i w nawiązaniu jeszcze do
il. 7| fig. 7
Mistrz Ołtarza Świętej
Barbary (Wilhelm von
Aachen) | Master of the
Saint Barbara Altarpiece
(Wilhelm von Aachen)
Ołtarz świętej Barbary
i Altarpiece of Saint
Barbara, Wrocław, 1447
fot. I photo © Piotr Ugier/
Muzeum Narodowe
w Warszawie