DOI Heft:
Część II. Sztuka późnośredniowieczna i wczesnonowożytna / Part II. Late Medieval and Early Modern Art
DOI Artikel:Benesz, Hanna: Maarten von Heemskerck i Pieter Saenredam. Współpraca Muzeum Narodowego w Warszawie z The J. Paul Getty Museum w Los Angeles
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.45361#0341
Hanna Benesz
Maarten van Heemskerck i Pieter Saenredam.
Współpraca Muzeum Narodowego
w Warszawie z The J. Paul Getty Museum
w Los Angeles
Getty Center w Los Angeles - którego monumentalna zbudowana z białego trawertynu sie-
dziba niczym wspaniała akropolis posadowiona została na szczycie wzgórza u stóp Santa
Monica Mountains - obejmuje kilka ważnych instytucji sztuki (il. 1). Mieści się tam jeden
z dwóch oddziałów J. Paul Getty Museum z imponującymi zbiorami sztuki od średniowie-
cza po XX wiek oraz kolekcją fotografii (drugi, a właściwie historycznie pierwszy, oddział
to oryginalna Getty Villa w Malibu nad Pacyfikiem, gdzie eksponowana jest obecnie sztuka
starożytna), instytuty badawcze Getty Research Institute oraz Getty Conservation Institute.
Znajdują się tam również siedziby fundacji i powiernictwa (Getty Foundation i J. Paul
Getty Trust) owego najbogatszego na świecie ośrodka sztuki, istniejącego dzięki zapisowi
testamentalnemu pierwotnej kolekcji i środkom finansowym magnata naftowego J. Paula
Gettyego (1892-1976). Zasadami Getty Trust są: „służba, filantropia, edukacja i dostępność”.
Muzeum Narodowe w Warszawie (il. 2) dwukrotnie miało okazję uczestniczyć w projektach
badawczo-konserwatorskich finansowanych przez tę instytucję i przekonać się, że jej statutowe
zapisy znajdują bezpośrednie przełożenie w praktyce. J. Paul Getty Museum (JPGM) od wielu
lat prowadzi program partnerstwa konserwatorskiego, współpracując z wieloma amerykań-
skimi i europejskimi kolekcjami. Spośród krajów byłego bloku wschodniego brały w nim
udział galerie dawnych mistrzów z muzeów w Dreźnie, Budapeszcie i Bukareszcie. Dzięki
tym projektom dwa dzieła ze Zbiorów Dawnej Sztuki Europejskiej MNW zostały poddane
gruntownej konserwacji i wnikliwym badaniom w pracowni konserwacji JPGM.
Były to malowidła artystów holenderskich działających w Haarlemie w odstępie jednego
stulecia: obraz Pietera Saenredama (1597-1665) Wnętrze kościoła świętego Bawona wHaarlemie
z 1635 roku gościł w Los Angeles w latach 2002-2003; dziesięć lat później (2010-2013) był to
tryptyk Maartena van Heemskercka (1498-1574) Ecce Homo z roku 1544. Są to prawdziwe
klejnoty warszawskiej galerii dawnych mistrzów, a po zabiegach konserwatorskich odzy-
skały wygląd bliski pierwotnemu i prezentują splendor mistrzowskich umiejętności swych
twórców. Obydwa dzieła zachowały się w dobrym stanie, sama konserwacja polegała jedynie
na zdjęciu pożółkłego werniksu i wymianie starych retuszy. Dzięki temu możliwe też było
dogłębne przebadanie technologii i zastosowanych materiałów malarskich.
Ukoronowaniem projektu badawczego dotyczącego tryptyku van Heemskercka jest pub-
likacja Drama and Devotion. Heemskerck’s Ecce Homo Altarpiece from Warsaw', natomiast
1 Anne T. Woollett, Yvonne Szafran, and Alan Phenix, Drama and Devotion. Heemskerck’s Ecce Homo
Altarpiece from Warsaw, The J. Paul Getty Museum, Los Angeles 2012.
Maarten van Heemskerck i Pieter Saenredam.
Współpraca Muzeum Narodowego
w Warszawie z The J. Paul Getty Museum
w Los Angeles
Getty Center w Los Angeles - którego monumentalna zbudowana z białego trawertynu sie-
dziba niczym wspaniała akropolis posadowiona została na szczycie wzgórza u stóp Santa
Monica Mountains - obejmuje kilka ważnych instytucji sztuki (il. 1). Mieści się tam jeden
z dwóch oddziałów J. Paul Getty Museum z imponującymi zbiorami sztuki od średniowie-
cza po XX wiek oraz kolekcją fotografii (drugi, a właściwie historycznie pierwszy, oddział
to oryginalna Getty Villa w Malibu nad Pacyfikiem, gdzie eksponowana jest obecnie sztuka
starożytna), instytuty badawcze Getty Research Institute oraz Getty Conservation Institute.
Znajdują się tam również siedziby fundacji i powiernictwa (Getty Foundation i J. Paul
Getty Trust) owego najbogatszego na świecie ośrodka sztuki, istniejącego dzięki zapisowi
testamentalnemu pierwotnej kolekcji i środkom finansowym magnata naftowego J. Paula
Gettyego (1892-1976). Zasadami Getty Trust są: „służba, filantropia, edukacja i dostępność”.
Muzeum Narodowe w Warszawie (il. 2) dwukrotnie miało okazję uczestniczyć w projektach
badawczo-konserwatorskich finansowanych przez tę instytucję i przekonać się, że jej statutowe
zapisy znajdują bezpośrednie przełożenie w praktyce. J. Paul Getty Museum (JPGM) od wielu
lat prowadzi program partnerstwa konserwatorskiego, współpracując z wieloma amerykań-
skimi i europejskimi kolekcjami. Spośród krajów byłego bloku wschodniego brały w nim
udział galerie dawnych mistrzów z muzeów w Dreźnie, Budapeszcie i Bukareszcie. Dzięki
tym projektom dwa dzieła ze Zbiorów Dawnej Sztuki Europejskiej MNW zostały poddane
gruntownej konserwacji i wnikliwym badaniom w pracowni konserwacji JPGM.
Były to malowidła artystów holenderskich działających w Haarlemie w odstępie jednego
stulecia: obraz Pietera Saenredama (1597-1665) Wnętrze kościoła świętego Bawona wHaarlemie
z 1635 roku gościł w Los Angeles w latach 2002-2003; dziesięć lat później (2010-2013) był to
tryptyk Maartena van Heemskercka (1498-1574) Ecce Homo z roku 1544. Są to prawdziwe
klejnoty warszawskiej galerii dawnych mistrzów, a po zabiegach konserwatorskich odzy-
skały wygląd bliski pierwotnemu i prezentują splendor mistrzowskich umiejętności swych
twórców. Obydwa dzieła zachowały się w dobrym stanie, sama konserwacja polegała jedynie
na zdjęciu pożółkłego werniksu i wymianie starych retuszy. Dzięki temu możliwe też było
dogłębne przebadanie technologii i zastosowanych materiałów malarskich.
Ukoronowaniem projektu badawczego dotyczącego tryptyku van Heemskercka jest pub-
likacja Drama and Devotion. Heemskerck’s Ecce Homo Altarpiece from Warsaw', natomiast
1 Anne T. Woollett, Yvonne Szafran, and Alan Phenix, Drama and Devotion. Heemskerck’s Ecce Homo
Altarpiece from Warsaw, The J. Paul Getty Museum, Los Angeles 2012.