DOI Heft:
Część I. Museum / Part I. The Museum
DOI Artikel:Czyż, Piotr P.: "Jubileusz Ignacego Łopieńskiego w 50-lecie pracy twórczej". Rzecz o wystawie, której nie było w Muzeum Narodowym w Warszawie w 1939 roku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.45361#0139
Piotr P. Czyż
„Jubileusz Ignacego Łopieńskiego
w 50-lecie pracy twórczej”. Rzecz
o wystawie, której nie było w Muzeum
Narodowym w Warszawie w 1939 roku
W maju 1939 roku Ignacy Łopieński, sędziwy już artysta, po raz kolejny udowodnił swój war-
sztatowy kunszt w dziedzinie grafiki. Jego akwafortowy Portret Marszałka Józefa Piłsudskiego
otrzymałll nagrodę na Wystawie Wojskowej otwartej w poznańskim Domu Żołnierza. Nieco
wcześniej, w marcu tegoż roku, artysta przekazał Muzeum Narodowemu w Warszawie album
z korespondencją i wycinkami z czasopism dotyczącymi jego działalności artystycznej oraz
numer „Die Graphischen Künste” z artykułem poświęconym jego twórczości graficznej
uznawanej za znakomicie oddającą polskość reprodukowanego malarstwa1. Album ten, dziś
niestety zaginiony, Łopieński przekazał muzeum z myślą o wielkiej wystawie retrospektyw-
nej jego twórczości przygotowywanej na jesień 1939 roku2. Za wystawę od strony konserwa-
torskiej odpowiedzialna była Hanna Abramowicz-Makowiecka, pieczę merytoryczną spra-
wowała zaś Maria Mrozińska, pełniąca wówczas obowiązki kierownika zbiorów graficznych
MNW. Mrozińska na podstawie otrzymanych od Łopieńskiego materiałów oraz własnych
badań przygotowała dwudziestoośmiostronicową biografię artysty oraz kilkudziesięciostro-
nicowy katalog prac, który prawdopodobnie obejmował także obrazy i rysunki. Przemawiać
za tym może otrzymany od Feliksa Łopieńskiego, brata artysty, spis dzieł wymieniający ry-
sunki i obrazy, będące w jego posiadaniu3.
Jak narodził się pomysł muzealnej wystawy jubileuszowej jednego z bardziej zasłużonych
dla sztuki polskiej grafików, dziś można się jedynie domyślać. Prace przygotowawcze trwały za-
pewne od początku 1939 roku. Prezentacja twórczości Łopieńskiego miała być pieiwszą w historii
warszawskiego muzeum wystawą urządzoną żyjącemu artyście i zarazem kolejną już wystawą
graficzną. Od 1938 roku MNW dysponowało trzema salami przeznaczonymi na ekspozycje lycin
i lysunków w ramach cyklicznych prezentacji grafiki dawnej i współczesnej4. Wcześniej w nowym
1 Wilhelm Schölermann, Polnische Radierungen nach Polnischen Meistem, „Die Graphischen Künste” 1897,
R. 20, s. 121-124.
2 Stanislaw Lorentz, Muzeum Narodowe w Warszawie w latach rggg-iggy, „Rocznik Muzeum Narodowego
w Warszawie” 1957, II, s. 8; Anna Masłowska, Kronika wystaw Muzeum Narodowego w Warszawie 1962-2002, 1.1,1862-
1962, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2002, s. 97, tamże reprodukcja sporządzonego własnoręcznie przez
Ignacego Łopieńskiego spisu płyt akwafortowych wypożyczonych przez niego na wystawę (rkps, 10 czerwca 1939).
3 List Feliksa Łopieńskiego do Marii Mrozińskiej z 7 listopada 1940 r. Materiały po Marii Mrozińskiej
przechowywane są w Gabinecie Rycin i Rysunków Muzeum Narodowego w Warszawie.
4 Jedną z sal wystawowych nazwano imieniem Dominika Witke-Jeżewskiego. Zamierzano w niej pre-
zentować prace z jego obszernej kolekcji.
„Jubileusz Ignacego Łopieńskiego
w 50-lecie pracy twórczej”. Rzecz
o wystawie, której nie było w Muzeum
Narodowym w Warszawie w 1939 roku
W maju 1939 roku Ignacy Łopieński, sędziwy już artysta, po raz kolejny udowodnił swój war-
sztatowy kunszt w dziedzinie grafiki. Jego akwafortowy Portret Marszałka Józefa Piłsudskiego
otrzymałll nagrodę na Wystawie Wojskowej otwartej w poznańskim Domu Żołnierza. Nieco
wcześniej, w marcu tegoż roku, artysta przekazał Muzeum Narodowemu w Warszawie album
z korespondencją i wycinkami z czasopism dotyczącymi jego działalności artystycznej oraz
numer „Die Graphischen Künste” z artykułem poświęconym jego twórczości graficznej
uznawanej za znakomicie oddającą polskość reprodukowanego malarstwa1. Album ten, dziś
niestety zaginiony, Łopieński przekazał muzeum z myślą o wielkiej wystawie retrospektyw-
nej jego twórczości przygotowywanej na jesień 1939 roku2. Za wystawę od strony konserwa-
torskiej odpowiedzialna była Hanna Abramowicz-Makowiecka, pieczę merytoryczną spra-
wowała zaś Maria Mrozińska, pełniąca wówczas obowiązki kierownika zbiorów graficznych
MNW. Mrozińska na podstawie otrzymanych od Łopieńskiego materiałów oraz własnych
badań przygotowała dwudziestoośmiostronicową biografię artysty oraz kilkudziesięciostro-
nicowy katalog prac, który prawdopodobnie obejmował także obrazy i rysunki. Przemawiać
za tym może otrzymany od Feliksa Łopieńskiego, brata artysty, spis dzieł wymieniający ry-
sunki i obrazy, będące w jego posiadaniu3.
Jak narodził się pomysł muzealnej wystawy jubileuszowej jednego z bardziej zasłużonych
dla sztuki polskiej grafików, dziś można się jedynie domyślać. Prace przygotowawcze trwały za-
pewne od początku 1939 roku. Prezentacja twórczości Łopieńskiego miała być pieiwszą w historii
warszawskiego muzeum wystawą urządzoną żyjącemu artyście i zarazem kolejną już wystawą
graficzną. Od 1938 roku MNW dysponowało trzema salami przeznaczonymi na ekspozycje lycin
i lysunków w ramach cyklicznych prezentacji grafiki dawnej i współczesnej4. Wcześniej w nowym
1 Wilhelm Schölermann, Polnische Radierungen nach Polnischen Meistem, „Die Graphischen Künste” 1897,
R. 20, s. 121-124.
2 Stanislaw Lorentz, Muzeum Narodowe w Warszawie w latach rggg-iggy, „Rocznik Muzeum Narodowego
w Warszawie” 1957, II, s. 8; Anna Masłowska, Kronika wystaw Muzeum Narodowego w Warszawie 1962-2002, 1.1,1862-
1962, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2002, s. 97, tamże reprodukcja sporządzonego własnoręcznie przez
Ignacego Łopieńskiego spisu płyt akwafortowych wypożyczonych przez niego na wystawę (rkps, 10 czerwca 1939).
3 List Feliksa Łopieńskiego do Marii Mrozińskiej z 7 listopada 1940 r. Materiały po Marii Mrozińskiej
przechowywane są w Gabinecie Rycin i Rysunków Muzeum Narodowego w Warszawie.
4 Jedną z sal wystawowych nazwano imieniem Dominika Witke-Jeżewskiego. Zamierzano w niej pre-
zentować prace z jego obszernej kolekcji.