DOI Heft:
Część III. Sztuka XIX wieku / Part III. Art of the Nineteenth Century
DOI Artikel:Getka-Kenig, Mikołaj: Anonimowa scena Koronacji cesarzowej Aleksandry na królową Polski (1829 - 1830). Malarska wizja narodowego odrodzenia, czyli o dwóch wymiarach iluzji
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.45361#0384
380
Sztuka XIX wieku
il. 31 fig. 3
Fragment obrazu
przedstawiający
senatorów i posłów
stojących pod galerią
w Sali Senatorskiej
I Detail of the painting
depicting senators
and deputies standing
beneath the gallery in
the Senators’ Chamber
najwyższej elity władzy, cztery lata później mogło powrócić na nowo, tym razem ku uciesze
bardziej demokratycznego kręgu odbiorców42.
Pod tym względem niemniej efektowny rezultat osiągnął Gérard w późniejszej o blisko
dwadzieścia lat Sakry Karola X. Warto pamiętać, że w założeniu miała ona rywalizować z wi-
zją Davida, tak jak sama ceremonia z uroczystościami „korsykańskiego uzurpatora”. Iluzja
patrzenia z katedralnej empory udostępniała obrazowane wydarzenie przy równoczesnym
zachowaniu stosownego dystansu między majestatem a potencjalnym widzem. Realizm
przedstawienia podkreślały nie tylko detale, lecz także ogólny dynamizm postaci. Poprzez
zetknięcie z wystawianym publicznie płótnem entuzjazm odmalowanych dygnitarzy mógł
się udzielać mniej arystokratycznemu audytorium i w zamierzeniu trwać przez długie lata,
a nawet pokolenia43.
Złudzenie cielesnego uczestnictwa w obrazowanej scenie wydaje się również dość wyjąt-
kowym zabiegiem w malarstwie okresu Królestwa Polskiego. Warto zauważyć, że zarówno
kompozycja obrazu Charles’a Santoira de Varenne’a {Pierwszy wjazd Aleksandra I do Warszawy,
znany z grafiki Ludwika Horwata), jak i Michała Stachowicza {Otwarcie Sejmu 1818 rokuj
oraz Antoniego Brodowskiego {Aleksander I nadający dyplom ustanowienia Uniwersytetu)
42 Todd Porterfield, Susan L. Siegfried, Staging Empire. Napoleon, Ingres and David, The Pennsylvania
State University, University Park 2006, s. 122-126.
43 Élodie Lerner, Entre effervescence politique et artistique. Le Sacre de Charles X de François Gérard, „La
Revue du Louvre et des musées de France” 2008, n° 1, s. 73-86; Mikołaj Getka-Kenig, Tableau d’étiquette - między
ceremonią a obrazem. Rozważania na temat Sakry KarolaX pędzla François Gerarda, „Rerum Artis” 2012, t. 7, s. 84-97.
Sztuka XIX wieku
il. 31 fig. 3
Fragment obrazu
przedstawiający
senatorów i posłów
stojących pod galerią
w Sali Senatorskiej
I Detail of the painting
depicting senators
and deputies standing
beneath the gallery in
the Senators’ Chamber
najwyższej elity władzy, cztery lata później mogło powrócić na nowo, tym razem ku uciesze
bardziej demokratycznego kręgu odbiorców42.
Pod tym względem niemniej efektowny rezultat osiągnął Gérard w późniejszej o blisko
dwadzieścia lat Sakry Karola X. Warto pamiętać, że w założeniu miała ona rywalizować z wi-
zją Davida, tak jak sama ceremonia z uroczystościami „korsykańskiego uzurpatora”. Iluzja
patrzenia z katedralnej empory udostępniała obrazowane wydarzenie przy równoczesnym
zachowaniu stosownego dystansu między majestatem a potencjalnym widzem. Realizm
przedstawienia podkreślały nie tylko detale, lecz także ogólny dynamizm postaci. Poprzez
zetknięcie z wystawianym publicznie płótnem entuzjazm odmalowanych dygnitarzy mógł
się udzielać mniej arystokratycznemu audytorium i w zamierzeniu trwać przez długie lata,
a nawet pokolenia43.
Złudzenie cielesnego uczestnictwa w obrazowanej scenie wydaje się również dość wyjąt-
kowym zabiegiem w malarstwie okresu Królestwa Polskiego. Warto zauważyć, że zarówno
kompozycja obrazu Charles’a Santoira de Varenne’a {Pierwszy wjazd Aleksandra I do Warszawy,
znany z grafiki Ludwika Horwata), jak i Michała Stachowicza {Otwarcie Sejmu 1818 rokuj
oraz Antoniego Brodowskiego {Aleksander I nadający dyplom ustanowienia Uniwersytetu)
42 Todd Porterfield, Susan L. Siegfried, Staging Empire. Napoleon, Ingres and David, The Pennsylvania
State University, University Park 2006, s. 122-126.
43 Élodie Lerner, Entre effervescence politique et artistique. Le Sacre de Charles X de François Gérard, „La
Revue du Louvre et des musées de France” 2008, n° 1, s. 73-86; Mikołaj Getka-Kenig, Tableau d’étiquette - między
ceremonią a obrazem. Rozważania na temat Sakry KarolaX pędzla François Gerarda, „Rerum Artis” 2012, t. 7, s. 84-97.