Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (2(38).2013)

Anna Kozak Portrety artystów przyjaciół w tradycji nazareńskiej...

409

portretowanych. Choć zwróceni są do siebie twarzami, nie patrzą
jeden na drugiego, co nadaje ich wizerunkom niezależny charakter.
Portret Roberta Eitnera i Alberta Kornecka jest wyrazem ten-
dencji, która odegrała dużą rolę w powstaniu portretów przyjaźni
w ramach szerszej społeczności artystów. Zarówno Schall, jak
i obaj portretowani pochodzili ze Śląska i uczyli się początkowo
we Wrocławiu. Robert Eitner (1809-1883) był uczniem Johanna
Heinricha Königa, którego córkę poślubił. Po studiach w Berlinie,
kiedy to powstał portret, powrócił do Wrocławia i pozostał tam do
końca życia. Albert Korneck (1813-1905), wrocławianin z pochodze-
nia, kształcił się, podobnie jak Eitner i Schall u Königa, a następnie
w akademii berlińskiej i, jak ten ostatni, düsseldorfskiej. Po 1840
roku osiadł w Berlinie, gdzie zajął się głównie portretem, zdoby-
wając sobie pewną renomę w tej dziedzinie.
Z tego samego roku, co omówiony wyżej portret, pochodzi ry-
sunek Kornecka przedstawiający Amanda Pełza (1812-1841)25 (il. 3),
malarza zaprzyjaźnionego z prezentowanym tu kręgiem. Nawiązuje
on do przedstawień artystów niemieckich, czynnych w Rzymie
w pierwszym trzydziestoleciu XIX wieku, zarówno pod względem
kompozycji, jak i techniki wykonania. Jest to niewielki portret,
ukazujący modela w popiersiu, w ujęciu profilowym, wykonany
ołówkiem delikatną i precyzyjną kreską, jak większość wizerunków
z tego kręgu. Zaopatrzony został w datę i nazwisko portretowanego
dla upamiętnienia kontaktu. Artysta przedstawił swojego kolegę,
który pochodził z tego samego, co on regionu i przeszedł podobne
etapy nauczania artystycznego. Urodził się w Starej Bystrzycy
w powiecie kłodzkim na Dolnym Śląsku, ok. 1831/1832 uczył się
u Johanna Heinricha Königa we Wrocławiu, a w 1833 roku studiował
na akademii berlińskiej. Również w przyszłości jego nauka miała
przybrać podobny obrót, bowiem w 1834 roku przeniósł się, tak jak
Korneck, Schall i Hoyoll, z Berlina do Düsseldorfu. Zajmował się
głównie pejzażem i portretem.
Z 1834 roku pochodzi rysunek Pełza przedstawiający go wraz
z Schallem na tle Düsseldorfu i studentów tamtejszej akademii
(il. 4)26. Już sam długi opisowy tytuł, jaki w swoim katalogu przy-
tacza znawca malarstwa śląskiego tego okresu, Ernst Scheyer27,
25 Ołówek, papier, 18,1 x 14,8 cm, na dole pośrodku napis: Am. Pelz, na
dole po prawej sygnowany i datowany: A Komek I Berlin Juni. 1833, nr inw. C 63,
Stadtmuseum Landeshauptstadt, Düsseldorf; zob. Kunst des 19. Jahrhunderts...,
op. cit., s. 81, il. 28; za informacje dotyczące rysunku bardzo dziękuję
dr. Christophowi Danelzik-Brüggemannowi z tego muzeum.
26 Ołówek, lawowany tuszem, papier, 25,3 x 20,6 cm, sygnowany i dato-
wany: A.P. 1834, nr inw. Rys.Nm.XIX 546 MNW, Muzeum Narodowe w Warszawie;
zob. E. Scheyer, Die Ausstellung..., op. cit., s. 145, kat. nr 88, il.
27 Scheyer podaje następujący tytuł rysunku: A. Pelz und sein Freund
R. Schall, im Hintergrund Düsseldorfer Maler und die Stadt Düsseldorf - ibidem.




il. 3 | fig. 3
Albert Korneck,
Amand Pelz, 1833,
Stadtmuseum
Landeshauptstadt
Düsseldorf
fot. I photo © Stadtmuseum
Landeshauptstadt Düsseldorf/
VG Bild-Kunst, Bonn 2013

il. 41 fig. 4
Amand Pelz, Amand Pelz
i jego przyjaciel Raphael
Schall, w tle malarze
düsseldorfscy i miasto
Düsseldorf | Amand
Pelz and His Friend
Raphael Schall, with
Düsseldorf Painters and
the City of Düsseldorf in
the Background, 1834,
Muzeum Narodowe
w Warszawie I The National
Museum in Warsaw

fot, I photo © Muzeum Narodowe
w Warszawie