DOI Heft:
Część III. Sztuka XIX wieku / Part III. Art of the Nineteenth Century
DOI Artikel:Kozak, Anna: Portrety artystów przyjaciól w tradycji nazareńskiej w twórczości malarzy śląskich XIX wieku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.45361#0418
414
Sztuka XIX wieku
il. 71 fig. 7
Raphael Schall, Portret
Carla Müllera I Portrait
of Carl Müller, 1835,
Kupferstichkabinett,
Staatliche Museen zu
Berlin - Preußischer
Kulturbesitz
fot. I photo Bildarchiv BPK/
BE&W
Antona Nicolausa Settegasta, związanego ze środowiskiem düs-
seldorfskim, w jakim działali wówczas Hoyoll i Pelz, wyobraża-
jące Andreasa Müllera45 i malarzy Ihlee i Achtermanna zajętych
rysowaniem46.
Listę portretów wykonanych przez malarzy śląskich zaprzy-
jaźnionym z nimi artystom uzupełniają trzy wizerunki, które
znamy jedynie z dawnej dokumentacji w Schlesisches Museum
we Wrocławiu, dotyczącej wystawy Schalla w tymże muzeum w 1935
roku47. Są to dwa portrety rysunkowe - Amanda Pełza z 1831 roku48
i Theodora Harnachera z 1844 roku49 oraz portret olejny Alberta
Kornecka z 183350 51. Ponieważ wystawa pokazana była bez katalogu,
nie sposób powiedzieć nic bliższego o tych pracach.
Zawoalowaną aluzją do przyjaźni, opartej na powiązaniach re-
gionalnych, a zarazem przynależności do organizacji studenckich,
tzw. burschenschaftów, jest rycina Hoyolla zamieszczona w formie
frontispisu w broszurze opisującej uroczystości studentów wroc-
ławskich na Slęży 8 i 9 lipca 1842 roku - Die Zobtenfeier der Breslauer
Studenten am 8. und g. Juli 18425'. Ukazuje ona młodzieńca w stroju
bursza - w kubraku, berecie ozdobionym piórami, wysokich butach
z ostrogami, z mieczem w jednej i pucharem w drugiej ręce, stoją-
cego obok stołu, na którym widnieją rozmaite karafki, kielichy i po-
rozrzucane w nieładzie księgi. Kompozycję zamyka rodzaj bordiury,
przedstawiającej pojazdy wiozące poprzebieranych uczestników
uroczystości na Slężę. Jak o tym mowa w broszurze, ze studentami
wiązano w środowisku wrocławskim takie wartości, jak patriotyzm,
umiłowanie wolności i przywiązywanie dużej wagi do przyjaźni.
Współbrzmiało to z ogólnoniemieckim zjawiskiem kontynuowa-
nia przez niemieckie związki studenckie idei wspólnoty, jaka się
45 Joseph Anton Nicolaus Settegast 1813-1890. Retrospective zum 100.
Todestag eines Spätnazareners, Red. Gisela Götte, kat. wyst., Clemens-Sels-
-Museum Neuss, 4 listopada 1990 - 13 stycznia 1991, Mittelrhein-Museum
Koblenz, 10 lutego - 1 marca 1991, Mittelrhein-Museum Koblenz, Koblenz 1991,
s. 103, kat. nr32, il. 13.
46 Ibidem, s. 103, kat. nr33, il. 14.
47 Ausstellung Raphael Schall, Gemälde und Zeichnungen eines schles.
Romantikers im Schles. Museum der bild. Künste 3.3.-2.3. 1933. W tece nr II/85 prze-
chowywanej w Muzeum Narodowym we Wrocławiu w Gabinecie Dokumentów.
48 Ołówek, 13,8 X 11,6 cm, sygnowany: R. Schall d. 1831; zob. Verzeichnis
der nicht dem Museum gehörigen Werke, nr 28. W tece nr II/85 przechowywanej
w Muzeum Narodowym we Wrocławiu w Gabinecie Dokumentów.
49 Ołówek, 21,4 X 17,5 cm, sygnowany i datowany: Theodor Hamacher,
10 August 1844; ibidem, nr 37.
50 Verzeichnis der zur Gedächtnis-Ausstellung Raphael Schall nach Breslau
abgehenden Arbeiten, B.) Grössere Werke, nr 3. W tece nr II/85 przechowywanej
w Muzeum Narodowym we Wrocławiu w Gabinecie Dokumentów. Za wskazanie
mi tego źródła bardzo dziękuję dr. Piotrowi Łukaszewiczowi.
51 Die Zobtenfeier der Breslauer Studenten am 8. und 9. Juli 1842, Verlag
von K.F. Köhler, Leipzig 1842.
Sztuka XIX wieku
il. 71 fig. 7
Raphael Schall, Portret
Carla Müllera I Portrait
of Carl Müller, 1835,
Kupferstichkabinett,
Staatliche Museen zu
Berlin - Preußischer
Kulturbesitz
fot. I photo Bildarchiv BPK/
BE&W
Antona Nicolausa Settegasta, związanego ze środowiskiem düs-
seldorfskim, w jakim działali wówczas Hoyoll i Pelz, wyobraża-
jące Andreasa Müllera45 i malarzy Ihlee i Achtermanna zajętych
rysowaniem46.
Listę portretów wykonanych przez malarzy śląskich zaprzy-
jaźnionym z nimi artystom uzupełniają trzy wizerunki, które
znamy jedynie z dawnej dokumentacji w Schlesisches Museum
we Wrocławiu, dotyczącej wystawy Schalla w tymże muzeum w 1935
roku47. Są to dwa portrety rysunkowe - Amanda Pełza z 1831 roku48
i Theodora Harnachera z 1844 roku49 oraz portret olejny Alberta
Kornecka z 183350 51. Ponieważ wystawa pokazana była bez katalogu,
nie sposób powiedzieć nic bliższego o tych pracach.
Zawoalowaną aluzją do przyjaźni, opartej na powiązaniach re-
gionalnych, a zarazem przynależności do organizacji studenckich,
tzw. burschenschaftów, jest rycina Hoyolla zamieszczona w formie
frontispisu w broszurze opisującej uroczystości studentów wroc-
ławskich na Slęży 8 i 9 lipca 1842 roku - Die Zobtenfeier der Breslauer
Studenten am 8. und g. Juli 18425'. Ukazuje ona młodzieńca w stroju
bursza - w kubraku, berecie ozdobionym piórami, wysokich butach
z ostrogami, z mieczem w jednej i pucharem w drugiej ręce, stoją-
cego obok stołu, na którym widnieją rozmaite karafki, kielichy i po-
rozrzucane w nieładzie księgi. Kompozycję zamyka rodzaj bordiury,
przedstawiającej pojazdy wiozące poprzebieranych uczestników
uroczystości na Slężę. Jak o tym mowa w broszurze, ze studentami
wiązano w środowisku wrocławskim takie wartości, jak patriotyzm,
umiłowanie wolności i przywiązywanie dużej wagi do przyjaźni.
Współbrzmiało to z ogólnoniemieckim zjawiskiem kontynuowa-
nia przez niemieckie związki studenckie idei wspólnoty, jaka się
45 Joseph Anton Nicolaus Settegast 1813-1890. Retrospective zum 100.
Todestag eines Spätnazareners, Red. Gisela Götte, kat. wyst., Clemens-Sels-
-Museum Neuss, 4 listopada 1990 - 13 stycznia 1991, Mittelrhein-Museum
Koblenz, 10 lutego - 1 marca 1991, Mittelrhein-Museum Koblenz, Koblenz 1991,
s. 103, kat. nr32, il. 13.
46 Ibidem, s. 103, kat. nr33, il. 14.
47 Ausstellung Raphael Schall, Gemälde und Zeichnungen eines schles.
Romantikers im Schles. Museum der bild. Künste 3.3.-2.3. 1933. W tece nr II/85 prze-
chowywanej w Muzeum Narodowym we Wrocławiu w Gabinecie Dokumentów.
48 Ołówek, 13,8 X 11,6 cm, sygnowany: R. Schall d. 1831; zob. Verzeichnis
der nicht dem Museum gehörigen Werke, nr 28. W tece nr II/85 przechowywanej
w Muzeum Narodowym we Wrocławiu w Gabinecie Dokumentów.
49 Ołówek, 21,4 X 17,5 cm, sygnowany i datowany: Theodor Hamacher,
10 August 1844; ibidem, nr 37.
50 Verzeichnis der zur Gedächtnis-Ausstellung Raphael Schall nach Breslau
abgehenden Arbeiten, B.) Grössere Werke, nr 3. W tece nr II/85 przechowywanej
w Muzeum Narodowym we Wrocławiu w Gabinecie Dokumentów. Za wskazanie
mi tego źródła bardzo dziękuję dr. Piotrowi Łukaszewiczowi.
51 Die Zobtenfeier der Breslauer Studenten am 8. und 9. Juli 1842, Verlag
von K.F. Köhler, Leipzig 1842.