Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie (2(38).2013)

il. 6 I fig. 6
Charles Tronsens,
Entuzjazm i pogarda
na wystawie obrazów
I Enthusiasm and Scorn
at an Art Exhibition,
ok. I c. 1865, Muzeum
Narodowe w Warszawie
i The National Museum
in Warsaw
fot. I photo © Muzeum
Narodowe w Warszawie

poświęcają mu miejsca nawet wyczerpujące zwykle słowniki artystów i wydawnictwa en-
cyklopedyczne. Niezastąpionym zatem źródłem z epoki pozostaje Grand-Carteret, który
zamieszcza taki jego biogram: „Ch. Tronsens urodził się w 1830 r. w Tarbes, gdzie założył
w 1848 r. pismo „Carilloneur”; za radą [Charlesa] Philipona przeniósł się do Paiyża w 1850 r.,
gdzie został uczniem Ed(monda] Morina. Współpracował z pismami „Journal pour Rire”
(pod nazwiskiem Tronsens) oraz z „Journal Amusant”, „Illustration”, „Bouffon”, „La Lune”,
„Esprit Follet”; był założycielem tytułów prasowych: „Image”, „Paris Comique”, „Petit Paris
Comique”; ilustrował Les Grandes Dames Arsène’a Houssaye’a i wydawane przez Arthura
Arnould pismo „Foire aux Sottises”. W 1870 r. zaczął pracować w banku, kończąc tym sa-
mym karierę rysownika. Najważniejsze jego cykle rysunkowe to: Le Moment des Vacances,
Comme on écrit l’histoire. Sur le trottoir, Vieux Lions, Au Bal de l’Opéra, Le Palais, Les étran-
gers à Paris, Les Avocats; La Timbropostomanie, Les étrangers à Mabillon, Paris l’été, Les émo-
tions d’un débiteur, Le départ des Touristes. Swoje prace sygnował pseudonimami: F. Pencil,
Paul David, Niello, Grap, Fritz. Jako Ch. Tronses wydał Les enfants d’aujourd’hui (1850)”18.
Rysunki Tronsensa - a wydaje się, że zbiór Blocha jest reprezentatywny w porównaniu
z tym, co znajduje się w innych kolekcjach publicznych - są zwykle wykonane piórem i tuszem,

18 Zob. J. Grand-Carteret, op. cit., s. 648-649.