Muzeum Narodowe <Breslau> [Hrsg.]; Muzeum Śla̜skie <Breslau> [Hrsg.]: Roczniki Sztuki Śląskiej (14.1986)

42

Mieczysław Zlat

tyczy owego brata, to z pewnych szczegółów dziniec otoczony wokół galeriami kolumnowy-

wzmiankowanego listu i z innych, późniejszych mi o trzech kondygnacjach (il. 3, 9). Liczne

przekazów, można wnosić, iż był nim może Jan portale ganków dziedzińcowych, obramienia

Chrzciciel (Hans Baptista), który w r. 1558 okienne i przyłucza arkad zdobiła bogata de-

przeniósł się do Giistrow. koracja rzeźbiarska (il. 7, 8, 10). Tak okazały

Około r. 1544 przystąpiono do budowy no- dziedziniec arkadowo-kolumnowy w ogólnej

wego, renesansowego zamku w stolicy księs- koncepcji nawiązywał chyba do królewskiego

4. Brzeg, zamek. Fasada południowa ok. 1560 r. (szkic rekonstrukcyjny).

twa — Brzegu 25. Od samego początku kiero- zamku na Wawelu. W przysadzistych propor-

wał budową Jakub Parr mając do pomocy cjach arkad i lombardzkich formach różnił się

członków rodziny, innych swych rodaków z wszakże znacznie od krakowskiego, który

Tessynu i wielu mistrzów miejscowych, zwła- ukształtowano wedle wzorów toskańskich. Naj-

szcza spośród kamieniarzy. Zamek w Brzegu bardziej oryginalnym elementem zamku był —

jest zabytkiem architektury dobrze i szeroko zachowany w swojej głównej części — budy-

znanym, jako jedna z najwybitniejszych ar- nek bramy, pomyślany jako pomnik fundatora

tystycznie renesansowych rezydencji środko- i dynastii (il. 4, 11). Fasada olśniewa bogac-

wej Europy. Zniszczony podczas oblężenia mia- twem form rzeźbiarskich i niezliczonych wąt-

sta przez Fryderyka I pruskiego, zachował ków treściowych przedstawianych i symboli-

jednak fragmenty, które łącznie z obfitą do- zowanych. Prezentuje typowe efekty architec-

kumentacją źródeł obrazowych i pisanych po- ture parlaiite, dla których zarówno w północ-

zwalają odtworzyć jego wygląd pierwotny2G.__

Cztery skrzydła zamykały trapezowaty dzie- ..... . , .. , , . .

mującej się, niefortunne] koncepcji konserwatorskie],

która podejmując daleko idącą rekonstrukcję z pe-

25 Bi ml er, Das Piastenschloss, s. 29—30; J. Roz- danterią godną lepszej sprawy odtwarza szczegóły i

pędowski, Rezydencja piastowska w Brzegu, „Ze- wybrane formy nie dbając o wierność w odtworze-

szyty Naukowe Politechniki Wrocławskiej", nr 67, niu całości, to jest kształtu przestrzenno-bryłowego

Architektura V (1903), s. 85—89; Zlat, Brzeg, s. 52— i jego zasadniczych podziałów. W zrekonstruowanym

54. zamku brzeskim ani liczba kondygnacji (wnętrz i

20 Dokonana w latach 1966—1978 rekonstrukcja krużganków), ani wygląd partii dachowej i elewacji

zamku w Brzegu znacznie odbiega od jego pierwot- dziedzińca nie odpowiadają temu wyglądowi, który

nego kształtu. Jest przykładem ciągle jeszcze utrzy- książęcej rezydencji nadali Parrowie.