Muzeum Narodowe <Breslau> [Hrsg.]; Muzeum Śla̜skie <Breslau> [Hrsg.]: Roczniki Sztuki Śląskiej (14.1986)

SPRAWOZDANIA

JAN A. CHOROSZY (Wrocław)

MUZEUM NARODOWE WE WROCŁAWIU W LATACH 1979—1982*

Dyrektorem Muzeum Narodowego we Wrocławiu
był jak poprzednio * (od 1970 r.) dr Leszek Itman.
Funkcję wicedyrektora do spraw naukowych i oświa-
towych spełniała (od X 1979 r.) dr Bożena Steintaorn,
wicedyrektora do spraw administracyjnych — mgr
Włodzimierz Smoliński. Stanowiska kuratorów zajmo-
wali: dr Maria Starzewska (od 1970 r.), dr Bożena
Steinborn (od 1971 r.), dr Wojciech Gluziński (od X
1982 r.), dr Anna Ziomecka (od XII 1982 r.).

Charakter działalności Muzeum Narodowego pozo-
stawał taki sam jak w latach poprzednich. Wzmożono
opracowywanie zbiorów; świadczy o tym publikacja
kilku katalogów poszczególnych kolekcji i podjęcie
prac nad wieloma innymi.

Zabytkowy kościół w Żórawinie pod Wrocławiem,
siedziba przyszłego Muzeum Manieryzmu, poddawany
był w dalszym ciągu doraźnym zabiegom konserwa-
torskim, przebiegającym bardzo wolno. Równie powoli
prowadzono prace konserwatorskie i adaptacyjne w
kościele Sw. Wincentego we Wrocławiu, gdzie w naj-
bliższym czasie powstanie Muzeum Śląskiej Sztuki
Średniowiecznej, oraz w Pałacu Opata w zespole klasz-
tornym w Lubiążu, gdzie projektuje się ekspozycje
portretu i rzeźby barokowej, a gdzie funkcjonuje już
Składnica Muzealna (zespół magazynów). Wszczęto
starania o pozyskanie dla Muzeum kamienicy przy
ulicy Kiełbaśniczej 20 we Wrocławiu — zabytkowego
gmachu dawnej drukarni miejskiej. Planuje się utwo-
rzenie w tym budynku, poprzez rozszerzenie Działu
Sztuki Wydawniczej, muzeum drukarstwa i pięknej
książki.

Wydarzenia Sierpnia 1980 r. zaktualizowały spra-
wę restytucji Panoramy Racławickiej. W październi-
ku tegoż roku wyłonił się Społeczny Komitet Pano-
ramy Racławickiej, który, wspierany przez opinię pub-
liczną, doprowadził 13 listopada do powrotu malowid-
ła do Wrocławia, skąd przed kilkoma miesiącami zo-
stało wywiezione do Warszawy. Uprzednio, 12 XI Mi-
nister Kultury i Sztuki wyraził zgodę na skreślenie
Panoramy z inwentarza zbiorów Muzeum Historycz-
nego we Wrocławiu i wpisanie jej do inwentarza Mu-
zeum Narodowego we Wrocławiu. Już 14 XI utworzo-
ny został pod przewodnictwem wicewojewody wroc-
ławskiego, Danuty Wielebińskiej, Zespół Realizacyjny

* Sprawozdanie w nielicznych fragmentach odchodzi od
modelu wypracowanego przez Józefa Piątka (zob. IV, IX,
X, XIII tomy „Roczników Sztuki Śląskiej"). Autor niniej-
szego opracowania składa w tym miejscu gorące dzięki
wszystkim swoim Współpracownikom.

Panoramy Racławickiej, złożony z 3 podzespołów spe-
cjalistycznych (do spraw budowlanych, konserwator-
skich i organizacyjnych). Spośród pracowników Mu-
zeum w skład Zespołu weszli: dr Leszek Itman, mgr
Daniela Stankiewicz i Józef Piątek. Pierwszym zada-
niem Zespołu było doprowadzenie budynku rotundy
do stanu technicznego pozwalającego na wprowadze-
nie do wnętrza malowidła, zwiniętego na walcach w
1973 r. po przerwaniu wszelkich prac przy Panora-
mie. Po przejęciu w użytkowanie rotundy przez Mu-
zeum Narodowe (6 VIII 1981 r.) i po zbudowaniu
specjalnej platformy roboczej, przeniesiono tam ma-
lowidło z Muzeum Architektury, gdzie tymczasowo
było przechowywane.

Prace konserwatorskie powierzono wrocławskiemu
oddziałowi P.P. Pracowni Konserwacji Zabytków, z
którym Muzeum Narodowe, jako inwestor zastępczy
z ramienia Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Woje-
wództwa Wrocławskiego i Miasta Wrocławia, zawar-
ło stosowną umowę. Powstała wydzielona Pracownia
Konserwacji Panoramy Racławickiej pod kierownic-
twem Stanisława Filipiaka. Przy udziale wybitnych
specjalistów sprecyzowany został program konserwa-
torski, metody i technologia prac. Na koniec okresu
sprawozdawczego zawieszono w miejscu docelowym
3 spośród 14 brytów malowidła. Równolegle do prac
konserwatorskich Zespół Realizacyjny prowadził dzia-
łania związane z dokończeniem robót budowlano-mon-
tażowych w rotundzie i pawilonie wejściowym (wznie-
sionych pod koniec lat sześćdziesiątych) z uwzględ-
nieniem założeń funkcjonalnych, dostosowanych do
zmodyfikowanego przez Muzeum Narodowe programu
użytkowania budynku. M. in. zbudowano w związku
z tym tzw. małą rotundę. Poczynania organizacyjne
skupiały się głównie na rozwiązywaniu zasadniczych
zagadnień dotyczących instytucjonalnego kształtu oraz
programu i form działalności tworzonej placówki mu-
zealnej — Oddziału Panorama Racławicka. Jako ge-
neralne założenie przyjęto koncepcję prezentowania
Panoramy Racławickiej w powiązaniu z ekspozycją
pomocniczą, wyjaśniającą tło historyczne, na jakim
powstało malowidło. W pracach na rzecz Panoramy
uczestniczyła także dr Bożena Steinborn. Jako czło-
nek prezydium Społecznego Komitetu Panoramy Rac-
ławickiej inicjowała szereg akcji upowszechniających
wiedzę o sztuce panoramowej, zaś pierwszym ich efek-
tem była okolicznościowa ekspozycja W kręgu Pano-
ramy Racławickiej, otwarta w listopadzie 1981 r. w
Muzeum Narodowym.

Działająca w Muzeum Komisja Zakupu Muzealiów
złożona była z następujących osób: dr Wojciech Glu-