Muzeum Narodowe <Breslau> [Hrsg.]; Muzeum Śla̜skie <Breslau> [Hrsg.]: Roczniki Sztuki Śląskiej (17.1999)

64

Barbara Sowina

wychodzącej z narożnych wazonów. Motywy kwiato-
we są przestylizowane z tendencją do płaskiego, line-
arnego ujęcia. Jednakże, mimo daleko posuniętej styli-
zacji, łatwo rozpoznać powszechnie występujące w
haftach kwiaty lilii, róży, goździka, iiysa, słonecznika,
narcyza oraz winne grona, owoce granatu, liście i kwiaty
akantu.
W bordiurze ornament roślinny występuje przemien-
nie - inny układ jest na bokach, inny u góry i u dołu.
Takie umiejscowienie wzorów stwarza wrażenie dużej
różnorodności i bogactwa ornamentyki.
Ta bardzo efektowna makata powstała niewątpli-
wie na Śląsku, najprawdopodobniej w pracowni pała-

cu gorzanowskiego, w ciągu XVII w. dynamicznie prze-
kształcającego się w wielkopańską rezydencję. Ze zna-
lezieniem hafciarzy do pracowni nie było na pewno
problemów z powodu rozwiniętego na Śląsku rzemio-
sła hafciarskiego7, o czym wiemy z przekazów źródło-
wych i sporej liczby zachowanych zabytków. Są to głów-
nie obiekty związane z kultem religijnym, wszelkiego
rodzaju paramenty kościelne, takie jak ornaty, nakiycia
na kielichy czy przykrycia na ołtarze. Przechowywane
w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu wzo-
ry haftów z 1662 r.8, przedstawiające luźne motywy
hafciarskie, stylizowane wici roślinne i wzoiy liter, świad-
czą o popularności takiej techniki zdobienia tkanin.


1. Haftowana makata herbowa z Gorzanowa, 1651-1664. Muzeum Narodowe we Wrocławiu. Fot. E. Witecki