DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.55687#0041
SZTUKA EUROPY WSCHODNIEJ
ИСКУССТВО ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПЫ
ART OF THE EAST EUROPE
TOM III
Marcin Goch
PISnSŚ
Między Rzymem a Kijowem. Artystyczna przyjaźń Wilhelma
Kotarbińskiego oraz braci Aleksandra i Pawła Swiedomskich
Wieloletnia znajomość polskiego malarza Wil-
helma Kotarbińskiego (1849-1921) z rosyjskimi
artystami Aleksandrem (1848-1911) i Pawiem
(1849-1904) Swiedomskimi stanowi nieznany,
aczkolwiek niezwykle frapujący aspekt wspólnych
przedsięwzięć artystycznych przedstawicieli wy-
mienionych narodów. Przedstawiony w niniejszym
artykule temat wpisuje się w - podjęte przez środo-
wiska polskich i rosyjskich historyków sztuki - ba-
dania nad emigracyjnymi środowiskami artystycz-
nymi Europy ostatnich dwóch stuleci.
Do spotkania malarzy, które zaowocowało wie-
loletnią twórczą współpracą, doszło w Rzymie.
Wilhelm Kotarbiński udał się nad Tyber w 1872
roku po edukacji w warszawskiej Klasie Rysunko-
wej, gdzie jego mentorem był Rafał Hadziewicz.1
Dzięki stypendium warszawskiego Towarzystwa
Zachęty Sztuk Pięknych mógł kontynuować arty-
styczne nauki w rzymskiej Akademii Sw. Łukasza.2
Kotarbiński przyjaźnił się na początku swojego
pobytu w Wiecznym Mieście z Henrykiem Siemi-
radzkim, do którego był wielokrotnie porównywa-
ny przez krytyków i historyków sztuki.3 Analiza
bogatego dorobku artystycznego Kotarbińskiego
przyniosła w ostatnim czasie publikacje podkreśla-
jące niezwykły talent tego zapomnianego malarza.4
Zanim artysta zdobył popularność w Rzymie,
spędził wiele lat w ciężkich warunkach material-
nych. Młody malarz dorabiał udzielaniem lekcji
początkującym adeptom sztuki. Wśród nich była
Maria Baszkircew, znana po dzień dzisiejszy z po-
wodu swych, nierzadko skandalizujących, wspo-
mnień z epoki. Według Jerzego Wojciechowskiego
wtedy właśnie, gdy Kotarbiński mocno podupadł
na zdrowiu, poznał braci Swiedomskich, którzy
„szczęśliwie podali mu przyjacielską dłoń”.5
Swiedomscy, pochodzący z zamożnej rodziny
z Petersburga, wyjechali w 1870 roku na dalszą
edukację do Niemiec. Po naukach w Dusseldorfie
przenieśli się do Monachium. W tamtejszej Aka-
demii Sztuk Pięknych zgłębiali arkana malarstwa
pod kierunkiem węgierskiego artysty i pedagoga
Mihalya Munkacsyego. W wymienionym okresie
Swiedomscy tworzyli głównie prace o tematyce hi-
storycznej. Odbywali także wiele podróży po Eu-
ropie.
1 Wiercińska, Melbechowska-Luty (1986: 177).
2 Wiercińska (1967: 167).
3 Malinowski (2003: 202).
4 Goch (2011: 141-152).
5 Wojciechowski (1996: 25).
ИСКУССТВО ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПЫ
ART OF THE EAST EUROPE
TOM III
Marcin Goch
PISnSŚ
Między Rzymem a Kijowem. Artystyczna przyjaźń Wilhelma
Kotarbińskiego oraz braci Aleksandra i Pawła Swiedomskich
Wieloletnia znajomość polskiego malarza Wil-
helma Kotarbińskiego (1849-1921) z rosyjskimi
artystami Aleksandrem (1848-1911) i Pawiem
(1849-1904) Swiedomskimi stanowi nieznany,
aczkolwiek niezwykle frapujący aspekt wspólnych
przedsięwzięć artystycznych przedstawicieli wy-
mienionych narodów. Przedstawiony w niniejszym
artykule temat wpisuje się w - podjęte przez środo-
wiska polskich i rosyjskich historyków sztuki - ba-
dania nad emigracyjnymi środowiskami artystycz-
nymi Europy ostatnich dwóch stuleci.
Do spotkania malarzy, które zaowocowało wie-
loletnią twórczą współpracą, doszło w Rzymie.
Wilhelm Kotarbiński udał się nad Tyber w 1872
roku po edukacji w warszawskiej Klasie Rysunko-
wej, gdzie jego mentorem był Rafał Hadziewicz.1
Dzięki stypendium warszawskiego Towarzystwa
Zachęty Sztuk Pięknych mógł kontynuować arty-
styczne nauki w rzymskiej Akademii Sw. Łukasza.2
Kotarbiński przyjaźnił się na początku swojego
pobytu w Wiecznym Mieście z Henrykiem Siemi-
radzkim, do którego był wielokrotnie porównywa-
ny przez krytyków i historyków sztuki.3 Analiza
bogatego dorobku artystycznego Kotarbińskiego
przyniosła w ostatnim czasie publikacje podkreśla-
jące niezwykły talent tego zapomnianego malarza.4
Zanim artysta zdobył popularność w Rzymie,
spędził wiele lat w ciężkich warunkach material-
nych. Młody malarz dorabiał udzielaniem lekcji
początkującym adeptom sztuki. Wśród nich była
Maria Baszkircew, znana po dzień dzisiejszy z po-
wodu swych, nierzadko skandalizujących, wspo-
mnień z epoki. Według Jerzego Wojciechowskiego
wtedy właśnie, gdy Kotarbiński mocno podupadł
na zdrowiu, poznał braci Swiedomskich, którzy
„szczęśliwie podali mu przyjacielską dłoń”.5
Swiedomscy, pochodzący z zamożnej rodziny
z Petersburga, wyjechali w 1870 roku na dalszą
edukację do Niemiec. Po naukach w Dusseldorfie
przenieśli się do Monachium. W tamtejszej Aka-
demii Sztuk Pięknych zgłębiali arkana malarstwa
pod kierunkiem węgierskiego artysty i pedagoga
Mihalya Munkacsyego. W wymienionym okresie
Swiedomscy tworzyli głównie prace o tematyce hi-
storycznej. Odbywali także wiele podróży po Eu-
ropie.
1 Wiercińska, Melbechowska-Luty (1986: 177).
2 Wiercińska (1967: 167).
3 Malinowski (2003: 202).
4 Goch (2011: 141-152).
5 Wojciechowski (1996: 25).