SZTUKA EUROPY WSCHODNIEJ
ИСКУССТВО ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПЫ
ART OF THE EAST EUROPE
TOM III
Irina Obuchowa-Zielińska
Warszawa / Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej, Irkuck
Kariery polskich i rosyjskich artystów w Paryżu
(od końca XIX wieku do II wojny światowej)
w świetle wzajemnych kontaktów
Od końca XIX wieku do początku II wojny świa-
towej (czyli przez okres ponad 50 lat) Paryż był
słusznie uznawany za światową stolicę sztuki. Ar-
tyści z całego świata przyjeżdżali, aby zamieszkać
tu chociażby przez parę dni, tygodni, niekiedy lat,
niektórzy zostawali już do końca życia we Fran-
cji. W międzynarodowym środowisku artystów
paryskich, polska i rosyjska kolonie artystyczne
w 1. połowie XX weku, zajmowały znaczące miej-
sce. Odegrało to niebagatelną rolę w rozwoju sztuk
plastycznych, tak w krajach pochodzenia tych arty-
stów, jak i w Europie, tym samym budząc żywe do
dzisiaj zainteresowanie historyków sztuki europej-
skiej. W tym kontekście dla współczesnego badacza
istotną kwestią pozostaje znalezienie odpowiedzi
na następujące pytania:
- W jaki sposób artyści realizowali swoje zawo-
dowe ambicje i marzenia?
- Czym różniły się drogi do kariery?
- Co sprzyjało osiągnięciu sukcesów artystycz-
nych w skali światowej ?
Nie wydaje się konieczne rozpatrywanie działal-
ności polskiej i rosyjskiej kolonii artystycznych jako
wspólnej całości. Chociaż część Polaków przyjeż-
dżała do Francji z paszportem Cesarstwa Rosyjskie-
go, to w Paryżu najczęściej spotykali się w swoim
gronie (określonym językowo), zakładali polskie
stowarzyszenia i periodyki. Jednak w grupach mie-
szanych, gdzie rozmawiano po francusku (w salo-
nach prywatnych), Polacy mogli uchodzić również
za Rosjan, bądź byli tak odbierani przez otoczenie,
które uwzględniało przynależność państwową. Po-
laków i Rosjan łączyły też różnorodne kontakty na
szczeblu osobistym, a także w ramach wspólnych
inicjatyw artystycznych.
Życie polskiej kolonii artystycznej od począt-
ków jej istnienia było blisko związane z Wielką
Emigracją, która już w latach 30. XIX wieku miała
rozwinięte struktury społeczne: polskie periodyki,
stowarzyszenia, biblioteki, „otwarte domy”. Rosyj-
ska kolonia w Paryżu do lat 70. XIX wieku była
nieliczna, środowisko artystyczne bardzo szczupłe.
Dla Polaków natomiast Paryż już w XIX wieku
stwarzał szerokie pole dla działalności zawodowej
i rozwoju kariery, co w kraju (szczególnie w zaborze
rosyjskim) było utrudnione albo wręcz niemożliwe
do urzeczywistnienia. W zaborze austriackim (tzw.
Galicji) warunki do uzyskania wykształcenia i dla
twórczości artystów były o wiele lepsze. Polacy
z tego regionu udawali się do stolicy Francji raczej
ИСКУССТВО ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПЫ
ART OF THE EAST EUROPE
TOM III
Irina Obuchowa-Zielińska
Warszawa / Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej, Irkuck
Kariery polskich i rosyjskich artystów w Paryżu
(od końca XIX wieku do II wojny światowej)
w świetle wzajemnych kontaktów
Od końca XIX wieku do początku II wojny świa-
towej (czyli przez okres ponad 50 lat) Paryż był
słusznie uznawany za światową stolicę sztuki. Ar-
tyści z całego świata przyjeżdżali, aby zamieszkać
tu chociażby przez parę dni, tygodni, niekiedy lat,
niektórzy zostawali już do końca życia we Fran-
cji. W międzynarodowym środowisku artystów
paryskich, polska i rosyjska kolonie artystyczne
w 1. połowie XX weku, zajmowały znaczące miej-
sce. Odegrało to niebagatelną rolę w rozwoju sztuk
plastycznych, tak w krajach pochodzenia tych arty-
stów, jak i w Europie, tym samym budząc żywe do
dzisiaj zainteresowanie historyków sztuki europej-
skiej. W tym kontekście dla współczesnego badacza
istotną kwestią pozostaje znalezienie odpowiedzi
na następujące pytania:
- W jaki sposób artyści realizowali swoje zawo-
dowe ambicje i marzenia?
- Czym różniły się drogi do kariery?
- Co sprzyjało osiągnięciu sukcesów artystycz-
nych w skali światowej ?
Nie wydaje się konieczne rozpatrywanie działal-
ności polskiej i rosyjskiej kolonii artystycznych jako
wspólnej całości. Chociaż część Polaków przyjeż-
dżała do Francji z paszportem Cesarstwa Rosyjskie-
go, to w Paryżu najczęściej spotykali się w swoim
gronie (określonym językowo), zakładali polskie
stowarzyszenia i periodyki. Jednak w grupach mie-
szanych, gdzie rozmawiano po francusku (w salo-
nach prywatnych), Polacy mogli uchodzić również
za Rosjan, bądź byli tak odbierani przez otoczenie,
które uwzględniało przynależność państwową. Po-
laków i Rosjan łączyły też różnorodne kontakty na
szczeblu osobistym, a także w ramach wspólnych
inicjatyw artystycznych.
Życie polskiej kolonii artystycznej od począt-
ków jej istnienia było blisko związane z Wielką
Emigracją, która już w latach 30. XIX wieku miała
rozwinięte struktury społeczne: polskie periodyki,
stowarzyszenia, biblioteki, „otwarte domy”. Rosyj-
ska kolonia w Paryżu do lat 70. XIX wieku była
nieliczna, środowisko artystyczne bardzo szczupłe.
Dla Polaków natomiast Paryż już w XIX wieku
stwarzał szerokie pole dla działalności zawodowej
i rozwoju kariery, co w kraju (szczególnie w zaborze
rosyjskim) było utrudnione albo wręcz niemożliwe
do urzeczywistnienia. W zaborze austriackim (tzw.
Galicji) warunki do uzyskania wykształcenia i dla
twórczości artystów były o wiele lepsze. Polacy
z tego regionu udawali się do stolicy Francji raczej