DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.55687#0115
Joanna Woch
PISnSŚ, Poznań
SZTUKA EUROPY WSCHODNIEJ
ИСКУССТВО ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПЫ
ART OF THE EAST EUROPE
TOM III
La vie des steppes Kirghizes Bronisława Zaleskiego
Jak napisał biograf Bronisława Zaleskiego - Wie-
sław Caban - nie doczekał się on szerszego opra-
cowania, chociaż w pełni zasługuje na to ze wzglę-
du na swe duże dokonania.1 Zarówno bowiem
w dziejach polskiej zsyłki do Imperium Rosyjskiego
w dobie międzypowstaniowej, jak i w dziejach tzw.
Wielkiej Emigracji we Francji po upadku powstania
styczniowego odegrał on znaczącą rolę jako polski
działacz patriotyczny, konspirator, historyk, pisarz,
wydawca, badacz, bibliotekarz, rysownik i grafik.
Bronisław Zaleski pochodził ze szlacheckiej
rodziny osiadłej na Litwie. Urodził się w majątku
Raczkiewicze w powiecie słuckim 9 czerwca 1820
roku, jako syn Franciszka Zaleskiego, byłego ofice-
ra w armii napoleońskiej oraz byłego porucznika
w armii Królestwa Polskiego, i Julii z Czarnoc-
kich.2 Początkowo nauki pobierał w domu, a do
grona jego pierwszych nauczycieli należał wileński
1 Caban (1998: 126-133).
2 Ojciec Bronisława Franciszek został dymisjonowany
w 1816 roku przez wielkiego księcia Konstantego, powrócił
więc do rodzinnej posiadłości Jodzieniany. Wkrótce potem
ożenił się z Julią Czarnocką - córką podstolego litewskiego
Franciszka Czarnockiego herbu Lis. Małżonkowie osiedli
w zakupionych przez siebie w 1820 roku Raczkiewiczach.
Nie wiadomo dlaczego Bronisław nie został dziedzicem Je-
dzionian, zob.: Caban (2006: 185).
filomata - Dominik Chodźko i ojciec Bronisława,
który uczył go rysunku i malarstwa. Od 1836 roku
przygotowywał się na studia prawnicze w Dorpacie
(obecnie Tartu w Estonii), ponieważ Uniwersytet
Wileński został zamknięty w 1832 roku. Po roku
przygotowań Bronisław został studentem prawa na
Uniwersytecie w Dorpacie i równocześnie związał
się z Kółkiem Karola Hildebrandta i Polskim Towa-
rzystwem Studenckim.3
W 1838 roku Zaleski został aresztowany
w związku z działalnością niepodległościową
i przewodniczeniem Polskiemu Towarzystwu Stu-
denckiemu. Młody patriota został przewieziony do
więzienia w Wilnie, skąd po trzech latach, w paź-
dzierniku 1841 roku, zesłano go do Czernihowa.
Tam pod sekretnym nadzorem policji pozwolono
mu pracować w administracji państwowej, później
jako tłumaczowi w kancelarii gubernatora, a w koń-
cu po licznych interwencjach matki w Ministerstwie
3 Młody Bronisław współpracował z Edwardem Żeligow-
skim (pseud. Antoni Sowa) i Karolem Hildebrandtem, którzy
nawiązali kontakt z Franciszkiem Sawiczem, przywódcą To-
warzystwa Demokratycznego w Wilnie, poprzez którego do-
szło do scalenia wszystkich tajnych stowarzyszeń na Ziemiach
Zabranych w jedno ugrupowanie, zwące się Stowarzyszeniem
Ludu Polskiego, pod przywództwem Szymona Konarskiego,
zob.: Caban (2006: 22-24).
PISnSŚ, Poznań
SZTUKA EUROPY WSCHODNIEJ
ИСКУССТВО ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПЫ
ART OF THE EAST EUROPE
TOM III
La vie des steppes Kirghizes Bronisława Zaleskiego
Jak napisał biograf Bronisława Zaleskiego - Wie-
sław Caban - nie doczekał się on szerszego opra-
cowania, chociaż w pełni zasługuje na to ze wzglę-
du na swe duże dokonania.1 Zarówno bowiem
w dziejach polskiej zsyłki do Imperium Rosyjskiego
w dobie międzypowstaniowej, jak i w dziejach tzw.
Wielkiej Emigracji we Francji po upadku powstania
styczniowego odegrał on znaczącą rolę jako polski
działacz patriotyczny, konspirator, historyk, pisarz,
wydawca, badacz, bibliotekarz, rysownik i grafik.
Bronisław Zaleski pochodził ze szlacheckiej
rodziny osiadłej na Litwie. Urodził się w majątku
Raczkiewicze w powiecie słuckim 9 czerwca 1820
roku, jako syn Franciszka Zaleskiego, byłego ofice-
ra w armii napoleońskiej oraz byłego porucznika
w armii Królestwa Polskiego, i Julii z Czarnoc-
kich.2 Początkowo nauki pobierał w domu, a do
grona jego pierwszych nauczycieli należał wileński
1 Caban (1998: 126-133).
2 Ojciec Bronisława Franciszek został dymisjonowany
w 1816 roku przez wielkiego księcia Konstantego, powrócił
więc do rodzinnej posiadłości Jodzieniany. Wkrótce potem
ożenił się z Julią Czarnocką - córką podstolego litewskiego
Franciszka Czarnockiego herbu Lis. Małżonkowie osiedli
w zakupionych przez siebie w 1820 roku Raczkiewiczach.
Nie wiadomo dlaczego Bronisław nie został dziedzicem Je-
dzionian, zob.: Caban (2006: 185).
filomata - Dominik Chodźko i ojciec Bronisława,
który uczył go rysunku i malarstwa. Od 1836 roku
przygotowywał się na studia prawnicze w Dorpacie
(obecnie Tartu w Estonii), ponieważ Uniwersytet
Wileński został zamknięty w 1832 roku. Po roku
przygotowań Bronisław został studentem prawa na
Uniwersytecie w Dorpacie i równocześnie związał
się z Kółkiem Karola Hildebrandta i Polskim Towa-
rzystwem Studenckim.3
W 1838 roku Zaleski został aresztowany
w związku z działalnością niepodległościową
i przewodniczeniem Polskiemu Towarzystwu Stu-
denckiemu. Młody patriota został przewieziony do
więzienia w Wilnie, skąd po trzech latach, w paź-
dzierniku 1841 roku, zesłano go do Czernihowa.
Tam pod sekretnym nadzorem policji pozwolono
mu pracować w administracji państwowej, później
jako tłumaczowi w kancelarii gubernatora, a w koń-
cu po licznych interwencjach matki w Ministerstwie
3 Młody Bronisław współpracował z Edwardem Żeligow-
skim (pseud. Antoni Sowa) i Karolem Hildebrandtem, którzy
nawiązali kontakt z Franciszkiem Sawiczem, przywódcą To-
warzystwa Demokratycznego w Wilnie, poprzez którego do-
szło do scalenia wszystkich tajnych stowarzyszeń na Ziemiach
Zabranych w jedno ugrupowanie, zwące się Stowarzyszeniem
Ludu Polskiego, pod przywództwem Szymona Konarskiego,
zob.: Caban (2006: 22-24).