DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.55687#0122
118
Joanna Woch
Kanga-Baba był czczoną osobistością i dawcą nie-
pisanego kodeksu stepowego. Dookoła posiadłości
ułożone były liczne groby.17
Zaleski w albumie La vie des steppes Kirgbizes,
zafascynowany odmiennością kultury wschodniej
Azji, poprzez swoją sztukę zbliżył się do tego, co
nieznane i odległe dla człowieka Okcydentu. Arty-
ście udało się pozbyć naiwnej i sentymentalnej eg-
zotyki, tak charakterystycznej dla twórczości wielu
europejskich malarzy orientalnych. Jego zaintere-
sowania ludoznawcze miały swe źródło w roman-
tycznej herderowskiej filozofii wielkiego narodu
ludzkiego, z którego wyrastają narody równopraw-
ne w swym istnieniu. Zaleski razem z Tarasem
Szewczenką podkreślał w swych poglądach dąż-
ność do idei indywidualizacji kultur narodowych.
Z naukową dociekliwością próbował zrozumieć
i przedstawić odmienny światopogląd wschodniej
Azji, analizując życie codzienne Kirgizów-Kasja-
ków (Kazachów), ich zwyczaje, rozwarstwienie spo-
łeczne, synkretyzm wierzeń, system prawny, cechy
charakteru, stosunek do obcych. Znaczącym osią-
gnięciem Zaleskiego było zmniejszenie dystansu
Zachód - Wschód poprzez oddanie wiernego wi-
zerunku życia ludów euroazjatyckiego pogranicza,
ich folkloru, jak i ducha narodu.
Źródła archiwalne
BCz 6934/1V — Biblioteka Książąt Czartoryskich
w Krakowie (BCz), rkps, sygn. 6934/IV, „Memoriał
sekretny” Bronisława Zaleskiego.
ML 111= Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza
w Warszawie (ML), rkps, sygn. 111, Listy Bronisła-
wa Zaleskiego do Michała Elwiro Andriollego z 29
marca 1865 oraz 26 kwietnia 1865.
Bibliografia
Bolesławita 1867= Bolesławita, Bogdan (Kraszewski, Jó-
zef Ignacy): Rachunki z roku 1866, Nakładem Księ-
garni Jana Konstantego Zupańskiego, Poznań 1867.
Caban 1998 = Caban, Wiesław: „Z Orenburga do Pa-
ryża. O potrzebie biografii Bronisława Zaleskiego
(1819-1880)” [w:] Materiały III Sympozjum Bio-
grafistyki Polonijnej, Rzym 25-26 września 1998,
Agata Judycka, Zbigniewjudycki (red.), Wydawnic-
two Czelej, Lublin 1998: 3-17.
Caban 2006 = Caban, Wiesław: Z Orenburga do Pa-
ryża. Bronisław Zaleski 1820-1880, Wydawnictwo
Akademii Świętokrzyskiej, Kielce 2006.
Janik 1928 = Janik, Michał: Dzieje Polaków na Syberji,
Nakładem Krakowskiej Spółki Wydawniczej, Kra-
ków 1928.
Jędrzejewski 1972 = Jędrzejewski, Jerzy: Noce ukraińskie
albo rodowód geniusza: opowieść o Szewczence, wyd. 3,
Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1972.
Księga Świata 1857 = Księga Świata, 6 (1857).
Księga Świata 1858 = Księga Świata, 7 (1858).
Wiercińska 1976 = Wiercińska, Janina: Andriolli świa-
dek swoich czasów. Listy i wspomnienia, Zakład Na-
rodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo PAN, Wro-
cław 1976.
Zaleski 1865 = Zaleski, Bronisław: La vie des steppes
Kirghizes, Księgarnia Luksemburska, Paryż 1865.
Zaleski 1866 = Zaleski, Bronisław: „Wygnańcy Polscy
w Orenburgu”, Rocznik Towarzystwa Historyczno-Li-
terackiego (1866): 75-107.
Zaleski 2008 = Zaleski, Bronisław: Wspomnienia z Ura-
lu i stepów kazachskich, Andrzej Zieliński (oprać.),
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław 2008.
Zieliński 1842 = Zieliński, Gustaw: Kirgiz, Nakładem
Teofila Gliicksberga, Wilno 1842.
Паламарчук 1961 = Паламарчук, Г[лаф1ра] П.: „Ри-
сунки Т. Шевченко и альбомь офортов Б. Залев-
ского”, Искусство, 3 (1961): 55-61.
Хинкулов 1960 = Хинкулов, Л[еонид] Ф.: Тарас Шев-
ченко. Биография, Гослитиздат, Москва 1960.
17 Zaleski (1865: 13-27).
Joanna Woch
Kanga-Baba był czczoną osobistością i dawcą nie-
pisanego kodeksu stepowego. Dookoła posiadłości
ułożone były liczne groby.17
Zaleski w albumie La vie des steppes Kirgbizes,
zafascynowany odmiennością kultury wschodniej
Azji, poprzez swoją sztukę zbliżył się do tego, co
nieznane i odległe dla człowieka Okcydentu. Arty-
ście udało się pozbyć naiwnej i sentymentalnej eg-
zotyki, tak charakterystycznej dla twórczości wielu
europejskich malarzy orientalnych. Jego zaintere-
sowania ludoznawcze miały swe źródło w roman-
tycznej herderowskiej filozofii wielkiego narodu
ludzkiego, z którego wyrastają narody równopraw-
ne w swym istnieniu. Zaleski razem z Tarasem
Szewczenką podkreślał w swych poglądach dąż-
ność do idei indywidualizacji kultur narodowych.
Z naukową dociekliwością próbował zrozumieć
i przedstawić odmienny światopogląd wschodniej
Azji, analizując życie codzienne Kirgizów-Kasja-
ków (Kazachów), ich zwyczaje, rozwarstwienie spo-
łeczne, synkretyzm wierzeń, system prawny, cechy
charakteru, stosunek do obcych. Znaczącym osią-
gnięciem Zaleskiego było zmniejszenie dystansu
Zachód - Wschód poprzez oddanie wiernego wi-
zerunku życia ludów euroazjatyckiego pogranicza,
ich folkloru, jak i ducha narodu.
Źródła archiwalne
BCz 6934/1V — Biblioteka Książąt Czartoryskich
w Krakowie (BCz), rkps, sygn. 6934/IV, „Memoriał
sekretny” Bronisława Zaleskiego.
ML 111= Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza
w Warszawie (ML), rkps, sygn. 111, Listy Bronisła-
wa Zaleskiego do Michała Elwiro Andriollego z 29
marca 1865 oraz 26 kwietnia 1865.
Bibliografia
Bolesławita 1867= Bolesławita, Bogdan (Kraszewski, Jó-
zef Ignacy): Rachunki z roku 1866, Nakładem Księ-
garni Jana Konstantego Zupańskiego, Poznań 1867.
Caban 1998 = Caban, Wiesław: „Z Orenburga do Pa-
ryża. O potrzebie biografii Bronisława Zaleskiego
(1819-1880)” [w:] Materiały III Sympozjum Bio-
grafistyki Polonijnej, Rzym 25-26 września 1998,
Agata Judycka, Zbigniewjudycki (red.), Wydawnic-
two Czelej, Lublin 1998: 3-17.
Caban 2006 = Caban, Wiesław: Z Orenburga do Pa-
ryża. Bronisław Zaleski 1820-1880, Wydawnictwo
Akademii Świętokrzyskiej, Kielce 2006.
Janik 1928 = Janik, Michał: Dzieje Polaków na Syberji,
Nakładem Krakowskiej Spółki Wydawniczej, Kra-
ków 1928.
Jędrzejewski 1972 = Jędrzejewski, Jerzy: Noce ukraińskie
albo rodowód geniusza: opowieść o Szewczence, wyd. 3,
Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1972.
Księga Świata 1857 = Księga Świata, 6 (1857).
Księga Świata 1858 = Księga Świata, 7 (1858).
Wiercińska 1976 = Wiercińska, Janina: Andriolli świa-
dek swoich czasów. Listy i wspomnienia, Zakład Na-
rodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo PAN, Wro-
cław 1976.
Zaleski 1865 = Zaleski, Bronisław: La vie des steppes
Kirghizes, Księgarnia Luksemburska, Paryż 1865.
Zaleski 1866 = Zaleski, Bronisław: „Wygnańcy Polscy
w Orenburgu”, Rocznik Towarzystwa Historyczno-Li-
terackiego (1866): 75-107.
Zaleski 2008 = Zaleski, Bronisław: Wspomnienia z Ura-
lu i stepów kazachskich, Andrzej Zieliński (oprać.),
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław 2008.
Zieliński 1842 = Zieliński, Gustaw: Kirgiz, Nakładem
Teofila Gliicksberga, Wilno 1842.
Паламарчук 1961 = Паламарчук, Г[лаф1ра] П.: „Ри-
сунки Т. Шевченко и альбомь офортов Б. Залев-
ского”, Искусство, 3 (1961): 55-61.
Хинкулов 1960 = Хинкулов, Л[еонид] Ф.: Тарас Шев-
ченко. Биография, Гослитиздат, Москва 1960.
17 Zaleski (1865: 13-27).