DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.55687#0225
SZTUKA EUROPY WSCHODNIEJ
ИСКУССТВО ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПЫ
ART OF THE EAST EUROPE
TOM III
Katarzyna Kulpińska
Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń; PISnSŚ
Polscy graficy w Paryżu lat 20. i 30. XX wieku - wielość koncepcji
artystycznych, odmienność postaw życiowych
Artyści polscy, uprawiający w dwudziestoleciu mię-
dzywojennym przede wszystkim grafikę lub grafikę
równolegle z malarstwem, przybywali do Paryża od
początku XX wieku. Część z nich osiadła tam na
stałe, odnajdując się w międzynarodowym środo-
wisku artystycznym, dla innych celem był choćby
krótki pobyt w stolicy sztuki jako obowiązkowy
etap w procesie kształcenia artystycznego. O ile
grafika artystów, których aktywność przypadła na
okres młodopolski jest dobrze rozpoznana, twór-
czość graficzna artystów przebywających w Pary-
żu w okresie dwudziestolecia, w porównaniu do
malarstwa kolonii polskiej w Paryżu, traktowana
jest z paroma wyjątkami1 marginesowo. Twórczość
Louisa Marcoussisa i Józefa Hechta została opra-
cowana przez francuskojęzycznych badaczy - Jeana
Lafranchisa, Dominigue Tonneau-Ryckelynck’a
i Rolanda Plumarta,2 a Konstantego Brandla -
przez Irenę Jakimowicz.3 Grafika tego ostatniego
omówiona została ponadto w monografii Ireny
Kossowskiej,4 poświęconej grafice młodopolskiej,
w licznych artykułach oraz - z nowszych publika-
cji - w katalogu grafiki liczącym ponad 700 prac
ze zbiorów Muzeum Uniwersyteckiego w Toruniu.5
Akwaforty i suchoryty Tadeusza Makowskiego po-
wstałe we Francji w latach 30. omawiane były przy
okazji i w kontekście relacji z jego twórczością ma-
larską6 - tu należy przywołać przede wszystkim
prace Władysławy Jaworskiej,7 poświęcone temu
artyście. W 2013 roku, dzięki wystawie zorganizo-
wanej przez Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy we
współpracy z Biblioteką Polską w Paryżu i Muzeum
Narodowym w Poznaniu, przypomniane i skatalo-
gowane zostało graficzne oeuvre Karola Mondrala.8
Nieporównanie więcej uwagi poświęcono malar-
stwu i rzeźbie kolonii polskich artystów w Paryżu,
a przecież wielu z nich uprawiało w tym czasie rów-
nież grafikę artystyczną - niemal każdy z malarzy
podejmował pojedyncze choćby próby w różnych
technikach graficznych, a kilkunastu uprawiało tę
dziedzinę jako równorzędną wobec malarstwa for-
mę wypowiedzi.
' Mowa tu artystach, którzy mają znaczący dorobek w za-
kresie grafiki ilustracyjnej.
2 Lafranchis (1961); Tonneau-Ryckelynck, Plumart (1992).
3 Jakimowicz (1991).
4 Kossowska (2000).
5 Katalog grafiki Konstantego Brandla (2005).
6 Grońska (1971); Jaworska (1976); Jakimowicz (1997).
Jaworska (1964); Jaworska (1976); Jaworska (1999); Ja-
worska (2002).
8 Chojnacka, Woźniak, Zahorski (2012).
ИСКУССТВО ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПЫ
ART OF THE EAST EUROPE
TOM III
Katarzyna Kulpińska
Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń; PISnSŚ
Polscy graficy w Paryżu lat 20. i 30. XX wieku - wielość koncepcji
artystycznych, odmienność postaw życiowych
Artyści polscy, uprawiający w dwudziestoleciu mię-
dzywojennym przede wszystkim grafikę lub grafikę
równolegle z malarstwem, przybywali do Paryża od
początku XX wieku. Część z nich osiadła tam na
stałe, odnajdując się w międzynarodowym środo-
wisku artystycznym, dla innych celem był choćby
krótki pobyt w stolicy sztuki jako obowiązkowy
etap w procesie kształcenia artystycznego. O ile
grafika artystów, których aktywność przypadła na
okres młodopolski jest dobrze rozpoznana, twór-
czość graficzna artystów przebywających w Pary-
żu w okresie dwudziestolecia, w porównaniu do
malarstwa kolonii polskiej w Paryżu, traktowana
jest z paroma wyjątkami1 marginesowo. Twórczość
Louisa Marcoussisa i Józefa Hechta została opra-
cowana przez francuskojęzycznych badaczy - Jeana
Lafranchisa, Dominigue Tonneau-Ryckelynck’a
i Rolanda Plumarta,2 a Konstantego Brandla -
przez Irenę Jakimowicz.3 Grafika tego ostatniego
omówiona została ponadto w monografii Ireny
Kossowskiej,4 poświęconej grafice młodopolskiej,
w licznych artykułach oraz - z nowszych publika-
cji - w katalogu grafiki liczącym ponad 700 prac
ze zbiorów Muzeum Uniwersyteckiego w Toruniu.5
Akwaforty i suchoryty Tadeusza Makowskiego po-
wstałe we Francji w latach 30. omawiane były przy
okazji i w kontekście relacji z jego twórczością ma-
larską6 - tu należy przywołać przede wszystkim
prace Władysławy Jaworskiej,7 poświęcone temu
artyście. W 2013 roku, dzięki wystawie zorganizo-
wanej przez Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy we
współpracy z Biblioteką Polską w Paryżu i Muzeum
Narodowym w Poznaniu, przypomniane i skatalo-
gowane zostało graficzne oeuvre Karola Mondrala.8
Nieporównanie więcej uwagi poświęcono malar-
stwu i rzeźbie kolonii polskich artystów w Paryżu,
a przecież wielu z nich uprawiało w tym czasie rów-
nież grafikę artystyczną - niemal każdy z malarzy
podejmował pojedyncze choćby próby w różnych
technikach graficznych, a kilkunastu uprawiało tę
dziedzinę jako równorzędną wobec malarstwa for-
mę wypowiedzi.
' Mowa tu artystach, którzy mają znaczący dorobek w za-
kresie grafiki ilustracyjnej.
2 Lafranchis (1961); Tonneau-Ryckelynck, Plumart (1992).
3 Jakimowicz (1991).
4 Kossowska (2000).
5 Katalog grafiki Konstantego Brandla (2005).
6 Grońska (1971); Jaworska (1976); Jakimowicz (1997).
Jaworska (1964); Jaworska (1976); Jaworska (1999); Ja-
worska (2002).
8 Chojnacka, Woźniak, Zahorski (2012).