DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.55687#0230
226
Katarzyna Kulpińska
II. 3.
Franciszek Prochaska, Topielec,
drzeworyt, zbiory Biblioteki
Jagiellońskiej
Gravure Contemporaine.42 Do 1939 roku bardzo
dużo wystawiał w Paryżu,43 także w Londynie, Flo-
rencji, Madrycie, Stanach Zjednoczonych, w Dus-
seldorfie; jednocześnie przesyłał swe prace na wy-
stawy we Lwowie, Warszawie i Łodzi. Wziął także
udział w I Wystawie Grafików Członków Związku
Artystów Polaków (1930) zorganizowanej z inicja-
tywy Gustawa Gwozdeckiego, na której wystawiali
m.in. Tadeusz Makowski, Konstanty Brandel, Ja-
nusz Tłomakowski.
Na tejże wystawie zaprezentował swoje drze-
woryty Franciszek Prochaska - malarz, grafik,
absolwent krakowskiej ASP, przebywający w Pa-
ryżu od lipca 1921 roku jako kierownik referatu
budżetowego Polskiej Wojskowej Misji Zakupów
przy ambasadzie polskiej. Nie kontynuował nauki
artystycznej w żadnej pracowni, ale utrzymywał
kontakty z Tytusem Czyżewskim, Józefem Pan-
kiewiczem, Janem Rubczakiem oraz Konstantym
Brandlem, który wprowadził go w tajniki warsztatu
42 Stowarzyszenie założyło 12 młodych grafików: Amódee
De La Patelliere, Yves Alix, Gerard Cochet, Etienne Cour-
nault, Anthony Gross, Pierre Guastałla, Joseph Hecht, Andre
Jacquemin, Leon Lang, Robert Lotiron, Melle Miły Possoz
i Louis Joseph Soulasa.
43 Corocznie w okresie 1931-1936 z La Jeune Gravure
Contemporain, także w Musee Crillon, Galerie Editions Bo-
naparte, Bibliotece Polskiej, Galerie des Beaux Art, Galerii
Au Sacre de Printemps, Galerii Zak. Na Wystawie Światowej
w Paryżu w 1937 otrzyma! 2 złote medale.
graficznego. Pierwsze drzeworyty, jakie Prochaska
wykonał w Paryżu, nosiły cechy ekspresjonizmu
i kubizmu. Artysta przywoływał w nich niepoko-
jący nastrój zaułków i bulwarów nocnego miasta
(il. 3).44 Tworzył też akty,45 ryciny okolicznościo-
we,46 ilustrował książki.47 Prochaska dużo malował,
także na wspólnych plenerach z Pankiewiczem,
ale zdecydowanie lepszy był jako grafik, czego po-
twierdzeniem są zwłaszcza jego powojenne prace
w technikach metalowych, zdradzające inspiracje
Rembrandtem. Prochaska został we Francji na sta-
łe (z krótką przerwą na pobyt w Londynie w 1946
roku), do śmierci w 1972 roku.48
44 Apasze, Topielec, Wędrowiec, W kawiarni, Ulica. Zob.
katalog prac artysty: Franciszek Prochaska (2003).
45 Drzeworyty z lat 20.: Zuzanna, Dwa akty, Przestraszona,
Akt z 1937 roku.
46 W Bibliotece Polskiej w Paryżu znajduje się spora liczba
rycin okolicznościowych jego autorstwa (m.in. drzeworyty:
Wychodźstwo na oświatę we Francji, Powszechna zbiórka na
oświatę we Francji, miedzioryt i drzeworyt na adres imieni-
nowy od oficerów polskich we Francji dla marszałka J. Piłsud-
skiego).
47 Ozdobił drzeworytem książkę Deoant la colonne de Mic-
kiewicz - inwokacja Andrzeja Teslera na odsłonięcie pomnika
poety w Paryżu (Florencja 1929) oraz poezje Kochanowskiego
Choix de роете (1931).
48 Nie miał we Francji żadnej wystawy indywidualnej, brał
natomiast udział w Salonach Niezależnych i Salonach Jesien-
nych, wystawie w Caen, w dorocznej wystawie drzeworytów
Association du Bois Grave Lyonaiss w 1933 roku, wystawie
Katarzyna Kulpińska
II. 3.
Franciszek Prochaska, Topielec,
drzeworyt, zbiory Biblioteki
Jagiellońskiej
Gravure Contemporaine.42 Do 1939 roku bardzo
dużo wystawiał w Paryżu,43 także w Londynie, Flo-
rencji, Madrycie, Stanach Zjednoczonych, w Dus-
seldorfie; jednocześnie przesyłał swe prace na wy-
stawy we Lwowie, Warszawie i Łodzi. Wziął także
udział w I Wystawie Grafików Członków Związku
Artystów Polaków (1930) zorganizowanej z inicja-
tywy Gustawa Gwozdeckiego, na której wystawiali
m.in. Tadeusz Makowski, Konstanty Brandel, Ja-
nusz Tłomakowski.
Na tejże wystawie zaprezentował swoje drze-
woryty Franciszek Prochaska - malarz, grafik,
absolwent krakowskiej ASP, przebywający w Pa-
ryżu od lipca 1921 roku jako kierownik referatu
budżetowego Polskiej Wojskowej Misji Zakupów
przy ambasadzie polskiej. Nie kontynuował nauki
artystycznej w żadnej pracowni, ale utrzymywał
kontakty z Tytusem Czyżewskim, Józefem Pan-
kiewiczem, Janem Rubczakiem oraz Konstantym
Brandlem, który wprowadził go w tajniki warsztatu
42 Stowarzyszenie założyło 12 młodych grafików: Amódee
De La Patelliere, Yves Alix, Gerard Cochet, Etienne Cour-
nault, Anthony Gross, Pierre Guastałla, Joseph Hecht, Andre
Jacquemin, Leon Lang, Robert Lotiron, Melle Miły Possoz
i Louis Joseph Soulasa.
43 Corocznie w okresie 1931-1936 z La Jeune Gravure
Contemporain, także w Musee Crillon, Galerie Editions Bo-
naparte, Bibliotece Polskiej, Galerie des Beaux Art, Galerii
Au Sacre de Printemps, Galerii Zak. Na Wystawie Światowej
w Paryżu w 1937 otrzyma! 2 złote medale.
graficznego. Pierwsze drzeworyty, jakie Prochaska
wykonał w Paryżu, nosiły cechy ekspresjonizmu
i kubizmu. Artysta przywoływał w nich niepoko-
jący nastrój zaułków i bulwarów nocnego miasta
(il. 3).44 Tworzył też akty,45 ryciny okolicznościo-
we,46 ilustrował książki.47 Prochaska dużo malował,
także na wspólnych plenerach z Pankiewiczem,
ale zdecydowanie lepszy był jako grafik, czego po-
twierdzeniem są zwłaszcza jego powojenne prace
w technikach metalowych, zdradzające inspiracje
Rembrandtem. Prochaska został we Francji na sta-
łe (z krótką przerwą na pobyt w Londynie w 1946
roku), do śmierci w 1972 roku.48
44 Apasze, Topielec, Wędrowiec, W kawiarni, Ulica. Zob.
katalog prac artysty: Franciszek Prochaska (2003).
45 Drzeworyty z lat 20.: Zuzanna, Dwa akty, Przestraszona,
Akt z 1937 roku.
46 W Bibliotece Polskiej w Paryżu znajduje się spora liczba
rycin okolicznościowych jego autorstwa (m.in. drzeworyty:
Wychodźstwo na oświatę we Francji, Powszechna zbiórka na
oświatę we Francji, miedzioryt i drzeworyt na adres imieni-
nowy od oficerów polskich we Francji dla marszałka J. Piłsud-
skiego).
47 Ozdobił drzeworytem książkę Deoant la colonne de Mic-
kiewicz - inwokacja Andrzeja Teslera na odsłonięcie pomnika
poety w Paryżu (Florencja 1929) oraz poezje Kochanowskiego
Choix de роете (1931).
48 Nie miał we Francji żadnej wystawy indywidualnej, brał
natomiast udział w Salonach Niezależnych i Salonach Jesien-
nych, wystawie w Caen, w dorocznej wystawie drzeworytów
Association du Bois Grave Lyonaiss w 1933 roku, wystawie