DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.55687#0290
286
Jerzy Uścinowicz
II. 7. Cerkiew Świętej Trójcy przy Studium Ikonograficznym
w Bielsku Podlaskim, widok od strony wschodniej,
fot. J. Uścinowicz
II. 8. Cerkiew Świętej Trójcy przy Studium Ikonograficznym
w Bielsku Podlaskim, widok wnętrza, fot. J. Uścinowicz
plomowych egzaminów, służyła jej na co dzień, jako
świątynny pronaos.
Tę miniaturowych rozmiarów cerkiew,21 rozpla-
nowaną na kwadracie, o symbolicznym wymiarze
3x3 sążni, zbudowano na cześć Świętej Trójcy,
największej tajemnicy chrześcijaństwa, fundamentu
dogmatycznego wiary. Ikona Świętej Trójcy Andre -
ja Rublowa - to ikona ikon, niedościgniony wzór
i kanon ikoniczny. Święty Andrzej Rublow, święty
Cerkwi prawosławnej - obok Św. Łukasza Ewange-
listy, Alipiusza i Teofanesa Greka - jest też jednym
z jej patronów.
Cerkiewka ta jest ascetyczna, wręcz purytańska
na zewnątrz (ii. 7). Ogranicza się do niezbędnego
przekazu form z ich symbolicznym znaczeniem. Bez
zbędnych naddatków i stylizowania. Jej architektu-
ra wewnętrzna podporządkowuje się bez reszty iko-
nografii. Jest jak duża ikona. Bo to ikona właściwie
21 Projekt cerkwi Świętej Trójcy przy Studium Ikonogra-
ficznym przy ul. Żwirki i Wigury 30 w Bielsku Podlaskim,
architekt: prof. arch. Jerzy Uścinowicz; wizja ikonograficzna
polichromii i ikonostasu: ks. mitr. Leoncjusz Tofiluk; wy-
konanie: studenci studium; projekt: 1999-2000; realizacja:
2000-2004.
buduje wszystkie jej ściany, sklepienia, przegrody.
Te zaś są jedynie podkładem pod nie (il. 8).
Resume
Ikona przez wieki swojej historii na ziemi pokona-
ła olbrzymią drogę, zarówno w czasie, jak i w prze-
strzeni. Ciągle ją pokonuje. I dzieje się to teraz
szczególnie intensywnie nie tylko na Zachodzie
Europy, gdzie przyjmowana jest ona jako „na nowo”
pozyskana forma sakralnego przekazu, a częściowo
już także jako obiekt kultu i fenomen teologiczny.
Dzieje się to również, choć może nieco inaczej, tak-
że na chrześcijańskim Wschodzie, który w pewnym
stopniu miał i ma również dziś ze swą ikoną proble-
my. Zapomniano o niej nawet, a na potwierdzenie
tego można byłoby znaleźć dość dużo przykładów.
Do dziś trwa w prawosławiu swoisty spór o ikonę,
prawdziwa walka pomiędzy zwolennikami jej formy
klasycznej i pseudorealistycznej, ikony prawdziwej
i XIX-wiecznego, naturalistycznego i zokcydenta-
lizowanego obrazu. Spór ważny, bo ikona jest prze-
cież jednym z najważniejszych przejawów istnienia
Cerkwi. Jest obiektem kultu. Stanowi świadectwo
Jerzy Uścinowicz
II. 7. Cerkiew Świętej Trójcy przy Studium Ikonograficznym
w Bielsku Podlaskim, widok od strony wschodniej,
fot. J. Uścinowicz
II. 8. Cerkiew Świętej Trójcy przy Studium Ikonograficznym
w Bielsku Podlaskim, widok wnętrza, fot. J. Uścinowicz
plomowych egzaminów, służyła jej na co dzień, jako
świątynny pronaos.
Tę miniaturowych rozmiarów cerkiew,21 rozpla-
nowaną na kwadracie, o symbolicznym wymiarze
3x3 sążni, zbudowano na cześć Świętej Trójcy,
największej tajemnicy chrześcijaństwa, fundamentu
dogmatycznego wiary. Ikona Świętej Trójcy Andre -
ja Rublowa - to ikona ikon, niedościgniony wzór
i kanon ikoniczny. Święty Andrzej Rublow, święty
Cerkwi prawosławnej - obok Św. Łukasza Ewange-
listy, Alipiusza i Teofanesa Greka - jest też jednym
z jej patronów.
Cerkiewka ta jest ascetyczna, wręcz purytańska
na zewnątrz (ii. 7). Ogranicza się do niezbędnego
przekazu form z ich symbolicznym znaczeniem. Bez
zbędnych naddatków i stylizowania. Jej architektu-
ra wewnętrzna podporządkowuje się bez reszty iko-
nografii. Jest jak duża ikona. Bo to ikona właściwie
21 Projekt cerkwi Świętej Trójcy przy Studium Ikonogra-
ficznym przy ul. Żwirki i Wigury 30 w Bielsku Podlaskim,
architekt: prof. arch. Jerzy Uścinowicz; wizja ikonograficzna
polichromii i ikonostasu: ks. mitr. Leoncjusz Tofiluk; wy-
konanie: studenci studium; projekt: 1999-2000; realizacja:
2000-2004.
buduje wszystkie jej ściany, sklepienia, przegrody.
Te zaś są jedynie podkładem pod nie (il. 8).
Resume
Ikona przez wieki swojej historii na ziemi pokona-
ła olbrzymią drogę, zarówno w czasie, jak i w prze-
strzeni. Ciągle ją pokonuje. I dzieje się to teraz
szczególnie intensywnie nie tylko na Zachodzie
Europy, gdzie przyjmowana jest ona jako „na nowo”
pozyskana forma sakralnego przekazu, a częściowo
już także jako obiekt kultu i fenomen teologiczny.
Dzieje się to również, choć może nieco inaczej, tak-
że na chrześcijańskim Wschodzie, który w pewnym
stopniu miał i ma również dziś ze swą ikoną proble-
my. Zapomniano o niej nawet, a na potwierdzenie
tego można byłoby znaleźć dość dużo przykładów.
Do dziś trwa w prawosławiu swoisty spór o ikonę,
prawdziwa walka pomiędzy zwolennikami jej formy
klasycznej i pseudorealistycznej, ikony prawdziwej
i XIX-wiecznego, naturalistycznego i zokcydenta-
lizowanego obrazu. Spór ważny, bo ikona jest prze-
cież jednym z najważniejszych przejawów istnienia
Cerkwi. Jest obiektem kultu. Stanowi świadectwo