DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.55687#0297
SZTUKA EUROPY WSCHODNIEJ
ИСКУССТВО ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПЫ
ART OF THE EAST EUROPE
TOM III
Ewa Skotniczna
Uniwersytet Jagielloński, Kraków
Inspiracje edukacją monachijską w twórczości Witolda
Pruszkowskiego na przykładzie obrazów Świt i Zmierzch
Wiek XIX jako okres niewoli politycznej był dla
artystów polskich czasem licznych podróży do in-
nych miast europejskich w poszukiwaniu lepszych
warunków dla rozwoju twórczego. Wśród centrów
akademickich cieszących się największą popularno-
ścią wśród Polaków było stosunkowo blisko poło-
żone Monachium. Stolica Bawarii przyciągała wielu
rodzimych twórców, zwłaszcza malarzy, zarówno za
sprawą Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych, jak
i prywatnych atelier. Niektórzy artyści pozostawa-
li na emigracji na stałe, inni zaś traktowali pobyt
w Monachium jako przejściowy etap w dalszej edu-
kacji i karierze.
Do tego licznego grona znanych i cenionych
malarzy należał Witold Pruszkowski (1846-1896).
Można śmiało powiedzieć, że był on jednym z cie-
kawszych malarzy polskich drugiej połowy XIX
wieku, choć jego dorobek nie jest powszechnie
znany.1 1 Twórczość tego artysty łączono z różnymi
nurtami w malarstwie, co wynikało z olbrzymiej
1 Pierwszy artykuł dotyczący twórczości Witolda Prusz-
kowskiego, pióra Aleksandry Majerskiej, opublikowany został
w 1934 roku, zob.: Majerska (1934). W rok później ukazał się
kolejny tekst tej samej autorki na łamach „Towarzystwa Przy-
jaciół Sztuk Pięknych w Warszawie”, zob.: Majerska (1935:
90-101). Pełny przegląd prac tego malarza opracowany został
dopiero w związku z poświęconą mu wystawą monograficzną,
różnorodności tematycznej i formalnej jego dzieł.
Poskutkowało to wieloma próbami interpretacji
i wywodzenia jego sztuki z rozmaitych prądów
stylistycznych. Nie dziwi to jednak, biorąc pod
uwagę fakt, że okres największego rozkwitu talentu
tego artysty przypadał na lata 70. i 80. XIX wieku.
Wtedy to bowiem w malarstwie polskim ścierały się
jeszcze tendencje realistyczne, powrotną falą napły-
wał romantyzm, pojawiały się zapowiedzi impresjo-
nizmu oraz symbolizmu.
Jednym z etapów edukacji artystycznej Witol-
da Pruszkowskiego był kilkuletni pobyt w Mona-
chium. W mieście tym malarz miał okazję zetknąć
się z Królewską Akademią Sztuk Pięknych, a także
przebywającą tam polską kolonią artystyczną. Do-
świadczenie to w sposób znaczący odbiło się na
dalszej działalności artysty, zwłaszcza w zakresie
malarstwa krajobrazowego, które stanowi najmniej
znany obszar twórczości Pruszkowskiego, ustępu-
jąc miejsca dziełom podejmującym tematykę fanta-
styczno-mitologiczną, funeralistyczną, portretową
czy patriotyczną.2
zorganizowaną przez Muzeum Narodowe w Poznaniu, zob.:
Witold Pruszkowski (1992).
2 Więcej na temat motywów poruszanych w malarstwie
Witolda Pruszkowskiego zob.: Malinowski (1992: 7-13).
ИСКУССТВО ВОСТОЧНОЙ ЕВРОПЫ
ART OF THE EAST EUROPE
TOM III
Ewa Skotniczna
Uniwersytet Jagielloński, Kraków
Inspiracje edukacją monachijską w twórczości Witolda
Pruszkowskiego na przykładzie obrazów Świt i Zmierzch
Wiek XIX jako okres niewoli politycznej był dla
artystów polskich czasem licznych podróży do in-
nych miast europejskich w poszukiwaniu lepszych
warunków dla rozwoju twórczego. Wśród centrów
akademickich cieszących się największą popularno-
ścią wśród Polaków było stosunkowo blisko poło-
żone Monachium. Stolica Bawarii przyciągała wielu
rodzimych twórców, zwłaszcza malarzy, zarówno za
sprawą Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych, jak
i prywatnych atelier. Niektórzy artyści pozostawa-
li na emigracji na stałe, inni zaś traktowali pobyt
w Monachium jako przejściowy etap w dalszej edu-
kacji i karierze.
Do tego licznego grona znanych i cenionych
malarzy należał Witold Pruszkowski (1846-1896).
Można śmiało powiedzieć, że był on jednym z cie-
kawszych malarzy polskich drugiej połowy XIX
wieku, choć jego dorobek nie jest powszechnie
znany.1 1 Twórczość tego artysty łączono z różnymi
nurtami w malarstwie, co wynikało z olbrzymiej
1 Pierwszy artykuł dotyczący twórczości Witolda Prusz-
kowskiego, pióra Aleksandry Majerskiej, opublikowany został
w 1934 roku, zob.: Majerska (1934). W rok później ukazał się
kolejny tekst tej samej autorki na łamach „Towarzystwa Przy-
jaciół Sztuk Pięknych w Warszawie”, zob.: Majerska (1935:
90-101). Pełny przegląd prac tego malarza opracowany został
dopiero w związku z poświęconą mu wystawą monograficzną,
różnorodności tematycznej i formalnej jego dzieł.
Poskutkowało to wieloma próbami interpretacji
i wywodzenia jego sztuki z rozmaitych prądów
stylistycznych. Nie dziwi to jednak, biorąc pod
uwagę fakt, że okres największego rozkwitu talentu
tego artysty przypadał na lata 70. i 80. XIX wieku.
Wtedy to bowiem w malarstwie polskim ścierały się
jeszcze tendencje realistyczne, powrotną falą napły-
wał romantyzm, pojawiały się zapowiedzi impresjo-
nizmu oraz symbolizmu.
Jednym z etapów edukacji artystycznej Witol-
da Pruszkowskiego był kilkuletni pobyt w Mona-
chium. W mieście tym malarz miał okazję zetknąć
się z Królewską Akademią Sztuk Pięknych, a także
przebywającą tam polską kolonią artystyczną. Do-
świadczenie to w sposób znaczący odbiło się na
dalszej działalności artysty, zwłaszcza w zakresie
malarstwa krajobrazowego, które stanowi najmniej
znany obszar twórczości Pruszkowskiego, ustępu-
jąc miejsca dziełom podejmującym tematykę fanta-
styczno-mitologiczną, funeralistyczną, portretową
czy patriotyczną.2
zorganizowaną przez Muzeum Narodowe w Poznaniu, zob.:
Witold Pruszkowski (1992).
2 Więcej na temat motywów poruszanych w malarstwie
Witolda Pruszkowskiego zob.: Malinowski (1992: 7-13).