Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Malinowski, Jerzy [Editor]; Siemiradzki, Henryk [Honoree]
Co znajduje się w obrazach Henryka Siemiradzkiego? — Sztuka Europy Wschodniej /​ The Art of Eastern Europe, Band 5: Warszawa: Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata, 2017

DOI Page / Citation link: 
https://doi.org/10.11588/diglit.45642#0040

DWork-Logo
Overview
loading ...
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
36

Witold Dobrowolski


II. 19. H. Siemiradzki, Po kąpieli, 1895, olej na płótnie,
170 x 100 cm, Państwowe Muzeum Sztuki w Saratowie
im. A. Radiszczewa, nr inw. Ж-145

o formach lub dekoracji łączonych genetycznie
z Bliskim Wschodem potwierdzałoby nasze przy-
puszczenie, że sprzedawca w „mycce” pochodziłby,
w zamyśle malarza, z Bliskiego Wschodu i byłby
raczej Żydem niż Fenicjaninem czy Cypryjczy-
kiem. Mimo tych orientalnych i wczesnych akcen-
tów, typ urody kobiecej, biżuteria (noszone przez
kobietę trzymającą oinochoe wisiorki w kształcie
odwróconej piramidy rozpowszechnione w okre-
sie archaicznym i klasycznym i bardzo popularne
w IV wieku p.n.e101, kolczyki w kształcie otwartego
pierścienia z jednym końcem w kształcie protomy
lwa, popularne w IV i III wieku p.n.e.102, i branso-
leta w kształcie zwiniętego spiralnie węża103 zdo-
biące kobietę stojącą) wiązałyby obraz W drodze do
świątyni z okresem dominacji piękna klasycznego

101 De Juliis (1984: 162, nr 74; 174-175, nry 92, 93, 94).
102 De Juliis (1984: 181-186, nry 107-117).
103 De Juliis (1984: 247-248, nry 172, 173).

z V-IV wieku p.n.e., rozszerzonym zgodnie z za-
patrywaniami Winckelmanna na czasy panowania
stylu „pięknego” (koniec IV-I wiek p.n.e.).
Namalowany w roku 1895 obraz Po kąpieli
(il. 19), znajdujący się w Państwowym Muzeum
Sztuki im A. N. Radiszczewa w Saratowie104, ukazu-
je scenę dziejącą się na domowym tarasie, w środku
którego znajduje się fontanna, połączona z prosto-
kątnym basenem, do którego się wchodzi po trzech
kamiennych stopniach. Nad brzegiem basenu siedzi
młoda kobieta i splata włosy swojej nagiej córeczce,
która stojąc w basenie, opiera się tyłem o jej kolana.
Jej starszy braciszek, wpółleżąc na rozpostartym na
pierwszym planie dywanie, chwyciwszy prawą ręką
pionowy uchwyt stojącej tuż przed nim czarnofi-
gurowej hydrii, obraca ją powoli, przyglądając się
uważnie scenie zdobiącej front brzuśca i fryzowi
zdobiącemu jej wyodrębnione i przypłaszczone
ramiona. Widoczna w głębi druga kobieta wiesza
na sznurze wypraną pościel. Hydria105, której z taką
uwagą przygląda się leżący chłopiec, należy do
tych naczyń z przysadzistym owalnym brzuścem,
wyodrębnionymi przypłaszczonymi ramionami,
szyjką o wklęsłym profilu i pionowym uchwytem,
popularnych w ostatniej ćwierci VI wieku p.n.e.
w twórczości Grupy Leagrosa106 i takich malarzy
jak Euphiletos Painter, Madrid i Priam Painters10 .
System dekoracji frontu wazy: wąski fryz figural-
ny na ramionach; boki głównej sceny obramowa-
ne wąskimi pasami ornamentu; fryz zoomorficzny
pod główną sceną, pozwala szukać pierwowzoru
w dziełach tych trzech ostatnich artystów. Hydria
jest zwrócona frontem do chłopca, dlatego malarz
ukazał jedynie lewą partię głównej sceny figuralnej.
Widzimy tam kilka stojących postaci i tył białego
konia. Domyślamy się zatem, że jest to popularna
w tym czasie scena „Apoteozy Heraklesa”108, to
jest scena, w której Herakles i Atena triumfalnym
przejazdem w kwadrydze mają uczcić zwycięstwo
w Gigantomachii. Temat obrazu jest oczywistym

104 Lewandowski (1911: 16); Карпова (2008: 188); Кар-
пова (2015: 23, il. 5).
105 Naczynie tej samej formy lecz z przedstawieniem Tripto-
lemosa na skrzydlatym wozie umieścił Siemiradzki na płótnie
Maty Argonauta. Lewandowski (1911: 39).
106 Boardman (1978: Aroundfour hundred vase$ have
been attributet to it (tj. Leagros Group} of which nearly halpare
hydriae.
~ 107 Boardman (1978: 112, il. 222, 223, 224).
108 Boardman (1978: 57-80): Dobrowolski (2013: 200-
202).
 
Annotationen