DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.45642#0077
Czas poszukiwań. Młodzieńcze obrazy rodzajowe Henryka Siemiradzkiego
73
II. 6. Sprzedawca tykw, 1869, olej, płótno, 55 x 40 cm,
wł. prywatna, Rosja. II. za: Карпова (2008: 11)
związanych z rozmaitymi współczesnymi nurtami
w malarstwie. Z tego też powodu, chociaż mło-
dzieńczych obrazów rodzajowych Siemiradzkiego
zachowało się zaledwie kilka, a niewiele więcej zna-
nych jest wyłącznie z tytułu bądź krótkiego opisu
w listach, reprezentują one bardzo różne tenden-
cje: od idealizującej estetyzacji i motywów malow-
niczo-sentymentalnych, przez próby realistyczne-
go dokumentowania typów charakterystycznych,
aż po nieśmiałe, lecz jednak obecne, rysy krytyki
społecznej.
Przyczyn zwrócenia się Siemiradzkiego ku tema-
tyce rodzajowej, jak również wielowątkowości jego
dorobku w tym zakresie, doszukiwać się można
w powszechnej w jego czasach modzie. Wyraźnie
nawiązywał on do dzieł artystów, którzy w połowie
XIX wieku byli uznanymi mistrzami gatunku, ce-
nionymi przez rosyjską publiczność, beneficjenta-
mi chwilowej popularności wynikającej ze schlebia-
nia ówczesnym gustom, bądź słynnymi bohaterami
artystycznych skandali. Ów brak jednolitości do-
bitnie wskazuje na twórcze poszukiwania i ekspery-
menty, a wybory artystyczne wynikać mogły tyleż
z osobistych preferencji Siemiradzkiego, co i z pro-
zaicznych kwestii merkantylnych. Artysta bowiem,
co wiemy z jego korespondencji, sceny rodzajowe
traktował jako potencjalne źródło zarobku, któ-
ry miał podreperować jego budżet, zwłaszcza na
pierwszych latach studiów. Obrazy z 1867 roku,
owe „żanrowe scenki z życia petersburskiego”, wy-
konał w nadziei na zdobycie premii, wyznaczonej
przez petersburskie Towarzystwo Zachęty Sztuk
Pięknych30. Podobne wątki były przedmiotem jego
„obstalunków” wykonywanych po godzinach pracy
na uczelni. W liście do rodziny wspomina choćby
obraz przedstawiający „małorosyjskiego bandu-
rzystę, któremu dziewczyna przy studni daje pić”,
wykonany dla petersburskiego kolekcjonera Alek-
sandra Iwaszowa31. Przynajmniej kilkukrotnie swo-
je sceny rodzajowe Siemiradzki umieszczał w salo-
nie marszanda A. Beggrowa, mając nadzieję na ich
sprzedanie32. Odpowiadając na potrzeby rynku, ar-
tysta świadomie wybierał wątki lekkie i przyjemne
dla oka, które miały szansę spodobać się potencjal-
nym odbiorcom.
Wraz z postępami w edukacji jego postawa ar-
tystyczna zaczęła się stopniowo przekształcać, a po-
glądy krystalizować. W przywołanej już we wstępie
30 Dużyk (1986: 75).
31 Dużyk (1986: 83).
32 Лебедева (1997: 12).
73
II. 6. Sprzedawca tykw, 1869, olej, płótno, 55 x 40 cm,
wł. prywatna, Rosja. II. za: Карпова (2008: 11)
związanych z rozmaitymi współczesnymi nurtami
w malarstwie. Z tego też powodu, chociaż mło-
dzieńczych obrazów rodzajowych Siemiradzkiego
zachowało się zaledwie kilka, a niewiele więcej zna-
nych jest wyłącznie z tytułu bądź krótkiego opisu
w listach, reprezentują one bardzo różne tenden-
cje: od idealizującej estetyzacji i motywów malow-
niczo-sentymentalnych, przez próby realistyczne-
go dokumentowania typów charakterystycznych,
aż po nieśmiałe, lecz jednak obecne, rysy krytyki
społecznej.
Przyczyn zwrócenia się Siemiradzkiego ku tema-
tyce rodzajowej, jak również wielowątkowości jego
dorobku w tym zakresie, doszukiwać się można
w powszechnej w jego czasach modzie. Wyraźnie
nawiązywał on do dzieł artystów, którzy w połowie
XIX wieku byli uznanymi mistrzami gatunku, ce-
nionymi przez rosyjską publiczność, beneficjenta-
mi chwilowej popularności wynikającej ze schlebia-
nia ówczesnym gustom, bądź słynnymi bohaterami
artystycznych skandali. Ów brak jednolitości do-
bitnie wskazuje na twórcze poszukiwania i ekspery-
menty, a wybory artystyczne wynikać mogły tyleż
z osobistych preferencji Siemiradzkiego, co i z pro-
zaicznych kwestii merkantylnych. Artysta bowiem,
co wiemy z jego korespondencji, sceny rodzajowe
traktował jako potencjalne źródło zarobku, któ-
ry miał podreperować jego budżet, zwłaszcza na
pierwszych latach studiów. Obrazy z 1867 roku,
owe „żanrowe scenki z życia petersburskiego”, wy-
konał w nadziei na zdobycie premii, wyznaczonej
przez petersburskie Towarzystwo Zachęty Sztuk
Pięknych30. Podobne wątki były przedmiotem jego
„obstalunków” wykonywanych po godzinach pracy
na uczelni. W liście do rodziny wspomina choćby
obraz przedstawiający „małorosyjskiego bandu-
rzystę, któremu dziewczyna przy studni daje pić”,
wykonany dla petersburskiego kolekcjonera Alek-
sandra Iwaszowa31. Przynajmniej kilkukrotnie swo-
je sceny rodzajowe Siemiradzki umieszczał w salo-
nie marszanda A. Beggrowa, mając nadzieję na ich
sprzedanie32. Odpowiadając na potrzeby rynku, ar-
tysta świadomie wybierał wątki lekkie i przyjemne
dla oka, które miały szansę spodobać się potencjal-
nym odbiorcom.
Wraz z postępami w edukacji jego postawa ar-
tystyczna zaczęła się stopniowo przekształcać, a po-
glądy krystalizować. W przywołanej już we wstępie
30 Dużyk (1986: 75).
31 Dużyk (1986: 83).
32 Лебедева (1997: 12).