DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.45642#0112
108
Grzegorz First
II. 3. Rysunek kompleksu świątynnego w Luksorze umieszczony
w dziele Agypten in Bild und Wort: dargestellt von unseren
ersten Kunstlern autorstwa Georga Ebersa, przerys; Ebers
(1880: 311)
II. 4. Rysunek posągu Izydy z Horusem ze zbiorów Luwru
umieszczony w pierwszym tomie Histoire de l'art dans
l'Antiquite, Egypte, Assyrie, Perse, Asie mineure, Grece,
Etrurie, Romę autorstwa Georgesa Perrota i Charlesa
Chipieza, przerys; Perrot, Chipiez (1882: 87, pl. 55)
O ile sfinks i świątynia charakteryzują się bra-
kiem wystroju, inne ukazane na obrazie elementy
egipskie sycą oczy obserwatorów bogatą dekoracją
i barwami. Szczególnie jest to widoczne w przypad-
ku przenośnej barki z posągiem Izydy. Barka z posą-
giem bóstwa na stałe przechowywana była w głów-
nej celi świątyni egipskiej, i opuszczała świątynię
tylko w czasie największych świąt w czasie procesji.
Barka Siemiradzkiego oddaje typ barki egipskiej -
siedząca Izyda z krowimi rogami i wydatnymi pier-
siami trzyma na kolanach posąg małego Horusa.
Bogini siedzi na tronie ozdobionym przedstawie-
niami oskrzydlonej bogini Nut - ten detal oddany
jest niezwykle wiernie, podobnie jak zwieńczenie
dziobu barki w kształcie profilu ludzkiego z na-
szyjnikiem i krowimi rogami z dyskiem. Naszyjnik
zresztą przypomina zwieńczenie znane z obrazu
U wróżbity. Oczywiście w przypadku całej barki
trudno wskazać konkretną inspirację dla artysty.
Jeśli chodzi o posąg Izydy z Horusem, to wydaje się,
że Siemiradzki mógł posłużyć się ilustracją obiektu
z Luwru opublikowaną w posiadanym przez nie-
go pierwszym tomie poświęconym sztuce Egiptu
wielotomowego Histoire de Part dans lAntiąuite,
Egypte, Assyrie, Perse, Asie mineure, Grece, Etrurie,
Romę autorstwa Georgesa Perrota i Charlesa Chi-
pieza z 1882 roku (ił. 4)25. Ilustracja jest szara, stąd
zapewne Siemiradzki namalował Izydę w jednym,
ciemnym (złotym) kolorze. Umiejscowienie bar-
ki kultowej z posągiem bogini jest jednak przede
wszystkim ciekawe z tego punku widzenia, że o ile
świątynię czy sfinksa można uznać za konieczny
element podkreślenia miejsca akcji dramatu - czyli
Egiptu, to barka nie była elementem koniecznym,
wynikającym choćby z przekazu mówiącego o mę-
czeństwie pary bohaterów. Jej ukazanie świadczy
o wizji Siemiradzkiego zakładającej żywy egipski
kult, który na obrazie współwystępuje z rzymskim
i stanowi pogańską przeciwwagę dla męczonego
chrześcijaństwa. Arian gestem wskazuje na popier-
nym w posiadanej przez H. Siemiradzkiego francuskiej edy-
cji Agypten in Bild und Wort: dargestellt von unseren ersten
Kunstlern autorstwa niemieckiego egiptologa Georga Ebersa
(1880: 311); por.: DSDiR MNK (1588/13: poz. nr 5) (ii. 3).
Zbieżne przerysy kompleksów świątynnych znajdują się także
w posiadanym przez artystę pierwszym tomie Histoire de Part
dans 1’Antiąuitć, Egypte, Assyrie, Perse, Asie mineure, Grece,
Etrurie, Romę autorstwa Georgesa Perrota i Charlesa Chi-
pieza z 1882 roku; Perrot, Chipiez (1882: 345, pl. 206; 349,
pl. 207); por.: DSDiR MNK (1588/13: poz. nr 25).
25 Perrot, Chipiez (1882: 87, pl. 55). Oryginalna wysokość
statuy wynosi 50 cm.
Grzegorz First
II. 3. Rysunek kompleksu świątynnego w Luksorze umieszczony
w dziele Agypten in Bild und Wort: dargestellt von unseren
ersten Kunstlern autorstwa Georga Ebersa, przerys; Ebers
(1880: 311)
II. 4. Rysunek posągu Izydy z Horusem ze zbiorów Luwru
umieszczony w pierwszym tomie Histoire de l'art dans
l'Antiquite, Egypte, Assyrie, Perse, Asie mineure, Grece,
Etrurie, Romę autorstwa Georgesa Perrota i Charlesa
Chipieza, przerys; Perrot, Chipiez (1882: 87, pl. 55)
O ile sfinks i świątynia charakteryzują się bra-
kiem wystroju, inne ukazane na obrazie elementy
egipskie sycą oczy obserwatorów bogatą dekoracją
i barwami. Szczególnie jest to widoczne w przypad-
ku przenośnej barki z posągiem Izydy. Barka z posą-
giem bóstwa na stałe przechowywana była w głów-
nej celi świątyni egipskiej, i opuszczała świątynię
tylko w czasie największych świąt w czasie procesji.
Barka Siemiradzkiego oddaje typ barki egipskiej -
siedząca Izyda z krowimi rogami i wydatnymi pier-
siami trzyma na kolanach posąg małego Horusa.
Bogini siedzi na tronie ozdobionym przedstawie-
niami oskrzydlonej bogini Nut - ten detal oddany
jest niezwykle wiernie, podobnie jak zwieńczenie
dziobu barki w kształcie profilu ludzkiego z na-
szyjnikiem i krowimi rogami z dyskiem. Naszyjnik
zresztą przypomina zwieńczenie znane z obrazu
U wróżbity. Oczywiście w przypadku całej barki
trudno wskazać konkretną inspirację dla artysty.
Jeśli chodzi o posąg Izydy z Horusem, to wydaje się,
że Siemiradzki mógł posłużyć się ilustracją obiektu
z Luwru opublikowaną w posiadanym przez nie-
go pierwszym tomie poświęconym sztuce Egiptu
wielotomowego Histoire de Part dans lAntiąuite,
Egypte, Assyrie, Perse, Asie mineure, Grece, Etrurie,
Romę autorstwa Georgesa Perrota i Charlesa Chi-
pieza z 1882 roku (ił. 4)25. Ilustracja jest szara, stąd
zapewne Siemiradzki namalował Izydę w jednym,
ciemnym (złotym) kolorze. Umiejscowienie bar-
ki kultowej z posągiem bogini jest jednak przede
wszystkim ciekawe z tego punku widzenia, że o ile
świątynię czy sfinksa można uznać za konieczny
element podkreślenia miejsca akcji dramatu - czyli
Egiptu, to barka nie była elementem koniecznym,
wynikającym choćby z przekazu mówiącego o mę-
czeństwie pary bohaterów. Jej ukazanie świadczy
o wizji Siemiradzkiego zakładającej żywy egipski
kult, który na obrazie współwystępuje z rzymskim
i stanowi pogańską przeciwwagę dla męczonego
chrześcijaństwa. Arian gestem wskazuje na popier-
nym w posiadanej przez H. Siemiradzkiego francuskiej edy-
cji Agypten in Bild und Wort: dargestellt von unseren ersten
Kunstlern autorstwa niemieckiego egiptologa Georga Ebersa
(1880: 311); por.: DSDiR MNK (1588/13: poz. nr 5) (ii. 3).
Zbieżne przerysy kompleksów świątynnych znajdują się także
w posiadanym przez artystę pierwszym tomie Histoire de Part
dans 1’Antiąuitć, Egypte, Assyrie, Perse, Asie mineure, Grece,
Etrurie, Romę autorstwa Georgesa Perrota i Charlesa Chi-
pieza z 1882 roku; Perrot, Chipiez (1882: 345, pl. 206; 349,
pl. 207); por.: DSDiR MNK (1588/13: poz. nr 25).
25 Perrot, Chipiez (1882: 87, pl. 55). Oryginalna wysokość
statuy wynosi 50 cm.