DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.45642#0148
144
Beata Biedrońska-Słotowa
z bordiurą ozdobioną czworolistnymi medaliona-
mi z motywami stylizowanych ptaków i zwierząt,
przypominającymi wzory z bizantyjskich tkanin
i siedemnastowiecznych tapiserii perskich.
W tej grupie na szczególną uwagę zasługuje
Chopin grający na fortepianie w salonie księcia Ra-
dziwiłła w 1829\ namalowany w 1887 roku, po-
nieważ - co należy podkreślić - ze szczególnym
pietyzmem malarz odtworzył salon z epoki roman-
tyzmu i wszystkie występujące osoby ubrał zgodnie
z modą tego okresu.
Tutaj należy przywołać też obraz Stacja poczto-
wa5 6 * 8, wykonany w 1864 roku, w którym dwie ko-
biety rozmawiają, zatrzymawszy się przed wejściem
do budynku. Ubrane są zgodnie z modą panującą
po połowie XIX wieku w szerokie spódnice zwa-
ne krynolinami, z wielkimi chustami - szalami,
okrywającymi ramiona i opadającymi na spódnice.
Jedna z kobiet ma chustę z kapturem na głowie,
ozdobioną barwnym szlakiem wzdłuż brzegów.
Wszystkie detale potraktował artysta szczegółowo,
oddając ducha epoki. Innym obrazem utrzymanym
w realistycznej konwencji jest Handlarz trumien
z 1867 roku . Tutaj także występują ubiory z epoki
z charakterystyczną dla tego czasu sylwetką kobiety
w szerokiej krynolinie i chustce na głowie. Ponie-
waż ubiór ten jest skromny i mniej szykowny niz
wyżej opisane, zapewne więc chodzi o scharaktery-
zowanie postaci ubogiej wdowy.
Długie spódnice i koszule-rubaszki ozdobione
haftami są charakterystyczne dla scen ilustrujących
wierzenia i zwyczaje ludowe, co możemy zobaczyć
na przykład w scenie Noc Kupały9 10'. W obrazie Sta-
ra niańka wróży9 przedstawił artysta dwie kobiety.
Jedna ubrana w białą krynolinę z charakterystycz-
nym dla epoki głębokim wykrojem dekoltu, z sze-
roką koronką, druga - uosabiająca starą niańkę -
występuje w stroju ludowym z haftowaną koszulą.
Podobnie w koszule-rubaszki ozdobione haftami
na rękawach ubrał artysta kobiety w obrazie Sielan-
ka)6, namalowanym, jak i poprzednio wymienione,
w latach 60. Ozdobne hafty odtworzył malarz bar-
dzo dokładnie, zapewne dzięki skrupulatnym stu-
5 Kolekcja prywatna ks. Radziwiłłów w Nowym Jorku.
6 Państwowe Muzeum Sztuk Pięknych im. A. S. Puszki-
na, Muzeum Prywatnych Kolekcji, Moskwa, nr inw. MAK
ЖР-37.
Muzeum Sztuki w Charkowie, nr inw. 73-ЖРУ.
8 Lwowska Narodowa Galeria Sztuki im. Borysa Woźnic-
kiego (NLGS), nr inw. Ж-5853.
9 Kolekcja prywatna.
10 NLGS, nr inw. Ж-2348.
diom i szkicom motywów hafciarskich. Świadczyć
o tym mogą rysunki zachowane w MNK11.
W podobny też sposób odtwarzał artysta ubiory
na portretach z epoki, traktował je tak dokładnie,
że można według ich wyglądu datować wykonanie
dzieł: Portret mężczyzny z bokobrodami^1 przedsta-
wia mężczyznę we fraku, koszuli, z muszką, czyli
w ubiorze powszechnie używanym około 1863
roku. W roku 1881 powstał Portret ks. Marii Ele-
onory z Zamoyskich LubomirskiejK na którym por-
tretowana ukazana została w turniurze z modną
chustą na ręce. W tle zawieszono kobierzec, za-
pewne perski, tzw. polski z wieku XVII, o charak-
terystycznej kompozycji z motywami kwiatów, pal-
met, węży pierzastych, wiązany nićmi jedwabnymi
z dużą ilością nici złotych. Z 1897 roku pochodzi
Portret żony artysty^, na którym małżonka ubrana
jest w typowy dla ówczesnej mody żakiet z rękawa-
mi a la baranie uda, z okazałymi bufiastymi rękawa-
mi, a jej głowę okrywa niewielki kapelusz. Podobnie
na pięknym Portrecie teściowej artysty15 z 1887 roku
starsza kobieta pokazana jest w charakterystycznej
typowej dla wieku koronkowej mantylce i czar-
nej sukni. Synowie Bolesław i Leon na portretach
z 1892 roku przedstawieni zostali w mundurkach
szkolnych16. W tradycyjnym polskim ubiorze kon-
tuszowym przedstawił artysta Ludwika Wodzickie-
go (1834-1894), publicystę, działacza polityczne-
go, posła do Sejmu Krajowego Galicji, posła do Izby
Panów w Wiedniu, także posła do Rady Państwa
w Wiedniu, marszałka Sejmu Krajowego Galicji.
Portret z 1880 został namalowany na zamówienie
Sejmu Krajowego Galicji1 . Precyzyjnie przedsta-
wił artysta wszystkie elementy polskiego ubioru,
przede wszystkim pas kontuszowy i odwinięte ku
tyłowi wyloty kontusza.
Kilku innym portretom nadał jednak autor
antykizujący charakter, przedstawiając modeli
w ubiorach stylizowanych na antyczne. Portret
hrabiny Rozalii z Więchowiczów Tyszkiewiczówejxi
z 1889 przedstawia kobietę ubraną w rzymską tu-
nikę, z rzymską biżuterią z narzuconym jedwabnym
11 Np. MNK, nr inw. III-r.a-11080.
12 Muzeum Narodowe w Warszawie (MNW), nr inw.
183383.
13 Detroit Institute of Arts, Detroit, nr inw. 81.697.
14 MNK, nr inw. IILr.a. 11113.
15 MNK, nr inw. Il-a-1185.
16 MNK, nry inw. II-a-1183; II-a-1193.
17 MNK, nr inw. II-a-530.
18 Kolekcja prywatna w Moskwie.
Beata Biedrońska-Słotowa
z bordiurą ozdobioną czworolistnymi medaliona-
mi z motywami stylizowanych ptaków i zwierząt,
przypominającymi wzory z bizantyjskich tkanin
i siedemnastowiecznych tapiserii perskich.
W tej grupie na szczególną uwagę zasługuje
Chopin grający na fortepianie w salonie księcia Ra-
dziwiłła w 1829\ namalowany w 1887 roku, po-
nieważ - co należy podkreślić - ze szczególnym
pietyzmem malarz odtworzył salon z epoki roman-
tyzmu i wszystkie występujące osoby ubrał zgodnie
z modą tego okresu.
Tutaj należy przywołać też obraz Stacja poczto-
wa5 6 * 8, wykonany w 1864 roku, w którym dwie ko-
biety rozmawiają, zatrzymawszy się przed wejściem
do budynku. Ubrane są zgodnie z modą panującą
po połowie XIX wieku w szerokie spódnice zwa-
ne krynolinami, z wielkimi chustami - szalami,
okrywającymi ramiona i opadającymi na spódnice.
Jedna z kobiet ma chustę z kapturem na głowie,
ozdobioną barwnym szlakiem wzdłuż brzegów.
Wszystkie detale potraktował artysta szczegółowo,
oddając ducha epoki. Innym obrazem utrzymanym
w realistycznej konwencji jest Handlarz trumien
z 1867 roku . Tutaj także występują ubiory z epoki
z charakterystyczną dla tego czasu sylwetką kobiety
w szerokiej krynolinie i chustce na głowie. Ponie-
waż ubiór ten jest skromny i mniej szykowny niz
wyżej opisane, zapewne więc chodzi o scharaktery-
zowanie postaci ubogiej wdowy.
Długie spódnice i koszule-rubaszki ozdobione
haftami są charakterystyczne dla scen ilustrujących
wierzenia i zwyczaje ludowe, co możemy zobaczyć
na przykład w scenie Noc Kupały9 10'. W obrazie Sta-
ra niańka wróży9 przedstawił artysta dwie kobiety.
Jedna ubrana w białą krynolinę z charakterystycz-
nym dla epoki głębokim wykrojem dekoltu, z sze-
roką koronką, druga - uosabiająca starą niańkę -
występuje w stroju ludowym z haftowaną koszulą.
Podobnie w koszule-rubaszki ozdobione haftami
na rękawach ubrał artysta kobiety w obrazie Sielan-
ka)6, namalowanym, jak i poprzednio wymienione,
w latach 60. Ozdobne hafty odtworzył malarz bar-
dzo dokładnie, zapewne dzięki skrupulatnym stu-
5 Kolekcja prywatna ks. Radziwiłłów w Nowym Jorku.
6 Państwowe Muzeum Sztuk Pięknych im. A. S. Puszki-
na, Muzeum Prywatnych Kolekcji, Moskwa, nr inw. MAK
ЖР-37.
Muzeum Sztuki w Charkowie, nr inw. 73-ЖРУ.
8 Lwowska Narodowa Galeria Sztuki im. Borysa Woźnic-
kiego (NLGS), nr inw. Ж-5853.
9 Kolekcja prywatna.
10 NLGS, nr inw. Ж-2348.
diom i szkicom motywów hafciarskich. Świadczyć
o tym mogą rysunki zachowane w MNK11.
W podobny też sposób odtwarzał artysta ubiory
na portretach z epoki, traktował je tak dokładnie,
że można według ich wyglądu datować wykonanie
dzieł: Portret mężczyzny z bokobrodami^1 przedsta-
wia mężczyznę we fraku, koszuli, z muszką, czyli
w ubiorze powszechnie używanym około 1863
roku. W roku 1881 powstał Portret ks. Marii Ele-
onory z Zamoyskich LubomirskiejK na którym por-
tretowana ukazana została w turniurze z modną
chustą na ręce. W tle zawieszono kobierzec, za-
pewne perski, tzw. polski z wieku XVII, o charak-
terystycznej kompozycji z motywami kwiatów, pal-
met, węży pierzastych, wiązany nićmi jedwabnymi
z dużą ilością nici złotych. Z 1897 roku pochodzi
Portret żony artysty^, na którym małżonka ubrana
jest w typowy dla ówczesnej mody żakiet z rękawa-
mi a la baranie uda, z okazałymi bufiastymi rękawa-
mi, a jej głowę okrywa niewielki kapelusz. Podobnie
na pięknym Portrecie teściowej artysty15 z 1887 roku
starsza kobieta pokazana jest w charakterystycznej
typowej dla wieku koronkowej mantylce i czar-
nej sukni. Synowie Bolesław i Leon na portretach
z 1892 roku przedstawieni zostali w mundurkach
szkolnych16. W tradycyjnym polskim ubiorze kon-
tuszowym przedstawił artysta Ludwika Wodzickie-
go (1834-1894), publicystę, działacza polityczne-
go, posła do Sejmu Krajowego Galicji, posła do Izby
Panów w Wiedniu, także posła do Rady Państwa
w Wiedniu, marszałka Sejmu Krajowego Galicji.
Portret z 1880 został namalowany na zamówienie
Sejmu Krajowego Galicji1 . Precyzyjnie przedsta-
wił artysta wszystkie elementy polskiego ubioru,
przede wszystkim pas kontuszowy i odwinięte ku
tyłowi wyloty kontusza.
Kilku innym portretom nadał jednak autor
antykizujący charakter, przedstawiając modeli
w ubiorach stylizowanych na antyczne. Portret
hrabiny Rozalii z Więchowiczów Tyszkiewiczówejxi
z 1889 przedstawia kobietę ubraną w rzymską tu-
nikę, z rzymską biżuterią z narzuconym jedwabnym
11 Np. MNK, nr inw. III-r.a-11080.
12 Muzeum Narodowe w Warszawie (MNW), nr inw.
183383.
13 Detroit Institute of Arts, Detroit, nr inw. 81.697.
14 MNK, nr inw. IILr.a. 11113.
15 MNK, nr inw. Il-a-1185.
16 MNK, nry inw. II-a-1183; II-a-1193.
17 MNK, nr inw. II-a-530.
18 Kolekcja prywatna w Moskwie.