DOI Artikel:
Żygulski, Zdzisław: Przedmowa
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.23828#0019
16
szczegółowe katalogi tych wystaw, a współpraca Krakowa z Puławami trwała przez niemal
trzydzieści lat. W tym czasie wszechstronne badania nad puławskim okresem Muzeum i Bi-
blioteki Czartoryskich prowadzone były w Krakowie. W tym zakresie szczególnie zasłużyli
się kustosze Zbiorów: Marek Rostworowski i Anna Różycka-Bryzek, Janusz Wałek i Dorota
Dec, Helena Małkiewiczówna, Katarzyna Kopera-Banasik i Jan Jakub Dreścik, Tomasz Ku-
sion, Władysława Rothowa i Ewa Czepielowa, Janusz Ostrowski, Krystyna Moczulska, Olga
Morawska oraz uczeni pracujący w Bibliotece i Archiwum: Barbara Miodońska i Katarzyna
Płonka-Bałus, Jolanta Lenkiewicz, Tadeusz Frączyk, Janusz Nowak i Janusz Pezda.
Ważnym ośrodkiem badań nad historią Puław i ich znaczeniem dla kultury pol-
skiej stał się Lublin, dzięki uczonym związanym z tamtejszymi uniwersytetami. Na tym
polu wybiła się Alina Aleksandrowicz, wychodząc poza krąg muzealnictwa w dziedzinę
kultury literackiej. Ważne opracowanie dotyczące wpływów angielskich na Puławy opu-
blikowała Zofia Gołębiowska. Uczeni warszawscy, zwłaszcza uczniowie Stanisława Lo-
rentza, Tadeusz Jaroszewski i Jerzy Kowalczyk, a także najwybitniejszy po wojnie znawca
architektury, Adam Miłobędzki, w swych pracach objaśnili puławskie zabytki.
Popularną monografię Zbiorów Czartoryskich jako Oddziału Muzeum Narodo-
wego w Krakowie w 1978 roku opublikowało wydawnictwo Arkady, aż w pięciu językach:
polskim, angielskim, francuskim, niemieckim i rosyjskim. Przygotowałem tekst i wybór
ilustracji do tej książki.
Wielka przemiana polityczna w Polsce, obalenie ustroju ąuasi-komunistyczne-
go w 1989 roku, umożliwiła nadanie Muzeum i Bibliotece Czartoryskich nowego statusu.
Zbiory powróciły do prawowitego spadkobiercy, mieszkającego za granicą księcia Adama
Karola Czartoryskiego, on zaś 23 października 1991 roku ustanowił Fundację Książąt Czar-
toryskich obejmującą Muzeum i Bibliotekę, jako całość wieczystą i nierozerwalną, mającą
służyć narodowi polskiemu. Zbiory te, stanowiące istotną część dziedzictwa narodowego,
przy Muzeum Narodowym w Krakowie, miały być udostępnione społeczeństwu w sposób
trwały i nieograniczony. Utrzymanie zbiorów Fundacji i administrowanie nimi powierzono
właśnie temu Muzeum, uposażając je w tym celu w specjalną dotacją ministerialną.
W 1998 roku wydano zakrojoną wręcz monumentalnie księgę zatytułowaną Mu-
zeum Książąt Czartoryskich. Historia i zbiory, a w 2001 roku jej angielską wersję w tłuma-
czeniu Adama Zamoyskiego. Miałem zaszczyt być projektodawcą i redaktorem tego dzie-
ła oraz autorem części poświęconej Świątyni Sybilli i Domu Gotyckiego. Okres paryski,
więc Hotel Lambert i kolekcjonerstwo księcia Władysława Czartoryskiego, opisał Adam
Zamoyski, zaś rozdział krakowski Muzeum i Biblioteki Czartoryskich przedstawił Marek
Rostworowski. W tymże 2001 roku Adam Zamoyski wydał w języku angielskim książkę
o Muzeum Czartoryskich.
Kohabitacja Fundacji i Muzeum Narodowego spowodowała różne problemy, uregu-
lowane w końcu dzięki trzem umowom. W planach Fundacji była daleko idąca moderniza-
cja muzeum, a także nawiązanie ściślejszej współpracy z Puławami, szczególnie zaś pomoc
szczegółowe katalogi tych wystaw, a współpraca Krakowa z Puławami trwała przez niemal
trzydzieści lat. W tym czasie wszechstronne badania nad puławskim okresem Muzeum i Bi-
blioteki Czartoryskich prowadzone były w Krakowie. W tym zakresie szczególnie zasłużyli
się kustosze Zbiorów: Marek Rostworowski i Anna Różycka-Bryzek, Janusz Wałek i Dorota
Dec, Helena Małkiewiczówna, Katarzyna Kopera-Banasik i Jan Jakub Dreścik, Tomasz Ku-
sion, Władysława Rothowa i Ewa Czepielowa, Janusz Ostrowski, Krystyna Moczulska, Olga
Morawska oraz uczeni pracujący w Bibliotece i Archiwum: Barbara Miodońska i Katarzyna
Płonka-Bałus, Jolanta Lenkiewicz, Tadeusz Frączyk, Janusz Nowak i Janusz Pezda.
Ważnym ośrodkiem badań nad historią Puław i ich znaczeniem dla kultury pol-
skiej stał się Lublin, dzięki uczonym związanym z tamtejszymi uniwersytetami. Na tym
polu wybiła się Alina Aleksandrowicz, wychodząc poza krąg muzealnictwa w dziedzinę
kultury literackiej. Ważne opracowanie dotyczące wpływów angielskich na Puławy opu-
blikowała Zofia Gołębiowska. Uczeni warszawscy, zwłaszcza uczniowie Stanisława Lo-
rentza, Tadeusz Jaroszewski i Jerzy Kowalczyk, a także najwybitniejszy po wojnie znawca
architektury, Adam Miłobędzki, w swych pracach objaśnili puławskie zabytki.
Popularną monografię Zbiorów Czartoryskich jako Oddziału Muzeum Narodo-
wego w Krakowie w 1978 roku opublikowało wydawnictwo Arkady, aż w pięciu językach:
polskim, angielskim, francuskim, niemieckim i rosyjskim. Przygotowałem tekst i wybór
ilustracji do tej książki.
Wielka przemiana polityczna w Polsce, obalenie ustroju ąuasi-komunistyczne-
go w 1989 roku, umożliwiła nadanie Muzeum i Bibliotece Czartoryskich nowego statusu.
Zbiory powróciły do prawowitego spadkobiercy, mieszkającego za granicą księcia Adama
Karola Czartoryskiego, on zaś 23 października 1991 roku ustanowił Fundację Książąt Czar-
toryskich obejmującą Muzeum i Bibliotekę, jako całość wieczystą i nierozerwalną, mającą
służyć narodowi polskiemu. Zbiory te, stanowiące istotną część dziedzictwa narodowego,
przy Muzeum Narodowym w Krakowie, miały być udostępnione społeczeństwu w sposób
trwały i nieograniczony. Utrzymanie zbiorów Fundacji i administrowanie nimi powierzono
właśnie temu Muzeum, uposażając je w tym celu w specjalną dotacją ministerialną.
W 1998 roku wydano zakrojoną wręcz monumentalnie księgę zatytułowaną Mu-
zeum Książąt Czartoryskich. Historia i zbiory, a w 2001 roku jej angielską wersję w tłuma-
czeniu Adama Zamoyskiego. Miałem zaszczyt być projektodawcą i redaktorem tego dzie-
ła oraz autorem części poświęconej Świątyni Sybilli i Domu Gotyckiego. Okres paryski,
więc Hotel Lambert i kolekcjonerstwo księcia Władysława Czartoryskiego, opisał Adam
Zamoyski, zaś rozdział krakowski Muzeum i Biblioteki Czartoryskich przedstawił Marek
Rostworowski. W tymże 2001 roku Adam Zamoyski wydał w języku angielskim książkę
o Muzeum Czartoryskich.
Kohabitacja Fundacji i Muzeum Narodowego spowodowała różne problemy, uregu-
lowane w końcu dzięki trzem umowom. W planach Fundacji była daleko idąca moderniza-
cja muzeum, a także nawiązanie ściślejszej współpracy z Puławami, szczególnie zaś pomoc