Andrzej Betlej
Instytut Historii Sztuki UJ
Kraków
INSPIRACJE GRAFICZNE DLA „MAŁEJ ARCHITEKTURY”
NA ZIEMIACH RUSKICH KORONY-UWAGI NA
MARGINESIE PROJEKTU IKONOSTASU KATEDRY
ŚW. JURA WE LWOWIE'
1. Ikonostas świętojurski - historia, stan badań
Po śmierci Bernarda Meretyna w r. 1759 kierownictwo nad fabryką
cerkwi św. Jura przejął Sebastian Fesinger. W notatkach rejestrów „fabrycz-
nych”, spisanych zapewne przy okazji tego wydarzenia, odnotowano, że
niezbędne jest „wymalowanie i wyzłocenie ołtarza wielkiego”. Najprawdo-
podobniej zatem ikonostas rozpoczęto wznosić ok. r. 1760. W r. 1768
Sebastian Fesinger otrzymał 500 złotych polskich „na robienie wielkiego
ołtarza”. Po śmierci Sebastiana nadzór nad budową w r. 1770 przejął
Klemens Fesinger. W tym samym roku Michał Filewicz otrzymał wypłatę za
wykonanie ramy z ornamentami w wielkim ołtarzu, figur Aarona i Melchize-
decha oraz cyborium.
Powyższe wiadomości historyczne zostały opublikowane w najważniej-
szych przedwojennych opracowaniach dotyczących katedry św. Jerzego
i dziejów lwowskiej architektury i rzeźby XVIII stulecia1 2. Analizę i znaczenie
tego dzieła dla rozwoju form wystroju wnętrz cerkiewnych na terenie ziem
ruskich przedstawił Piotr Krasny3.
1 Niniejszy komunikat powstał na marginesie szerszych badań dotyczących od-
działywania augsburskich rycin ornamentalnych na sztukę w Rzeczypospolitej w XVIII
stuleciu. Wiele przedstawionych tu tez zawdzięczam dyskusjom z dr. hab. Piotrem
Krasnym oraz dr. Jakubem Sito, którym bardzo dziękuję za wszystkie krytyczne uwagi.
Przykłady oddziaływania wzorów graficznych na małą architekturę w XVIII wieku przed-
stawiałem na seminarium prof. Adama Małkiewicza w r. akad. 2004/2005.
2 T. Mańkowski, Lwowskie kościoły barokowe, Lwów 1932, s. 115-117; idem.
Lwowska rzeźba rokokowa, Lwów 1937, s. 132; Z. Hornung, Pierwsi rzeźbiarze lwow-
scy z okresu rokoka, „Ziemia Czerwieńska”, 3, 1937, s. 34; I. Свенцщкий, Причинок
ло icTopii мистецького випосаження катедри св. Юра у JUbobì, Iполис На-
шонального Музею”, 1937, s. 12; idem. Rachunki robót malarskich i rzeźbiarskich
w katedrze Św. Jura we Lwowie, „Dawna Sztuka”, 1, 1938, s. 149-150.
3 P. Krasny, Architektura cerkiewna na ziemiach ruskich Rzeczypospolitej 1596—
1914, Kraków 2003, s. 180-181.
Instytut Historii Sztuki UJ
Kraków
INSPIRACJE GRAFICZNE DLA „MAŁEJ ARCHITEKTURY”
NA ZIEMIACH RUSKICH KORONY-UWAGI NA
MARGINESIE PROJEKTU IKONOSTASU KATEDRY
ŚW. JURA WE LWOWIE'
1. Ikonostas świętojurski - historia, stan badań
Po śmierci Bernarda Meretyna w r. 1759 kierownictwo nad fabryką
cerkwi św. Jura przejął Sebastian Fesinger. W notatkach rejestrów „fabrycz-
nych”, spisanych zapewne przy okazji tego wydarzenia, odnotowano, że
niezbędne jest „wymalowanie i wyzłocenie ołtarza wielkiego”. Najprawdo-
podobniej zatem ikonostas rozpoczęto wznosić ok. r. 1760. W r. 1768
Sebastian Fesinger otrzymał 500 złotych polskich „na robienie wielkiego
ołtarza”. Po śmierci Sebastiana nadzór nad budową w r. 1770 przejął
Klemens Fesinger. W tym samym roku Michał Filewicz otrzymał wypłatę za
wykonanie ramy z ornamentami w wielkim ołtarzu, figur Aarona i Melchize-
decha oraz cyborium.
Powyższe wiadomości historyczne zostały opublikowane w najważniej-
szych przedwojennych opracowaniach dotyczących katedry św. Jerzego
i dziejów lwowskiej architektury i rzeźby XVIII stulecia1 2. Analizę i znaczenie
tego dzieła dla rozwoju form wystroju wnętrz cerkiewnych na terenie ziem
ruskich przedstawił Piotr Krasny3.
1 Niniejszy komunikat powstał na marginesie szerszych badań dotyczących od-
działywania augsburskich rycin ornamentalnych na sztukę w Rzeczypospolitej w XVIII
stuleciu. Wiele przedstawionych tu tez zawdzięczam dyskusjom z dr. hab. Piotrem
Krasnym oraz dr. Jakubem Sito, którym bardzo dziękuję za wszystkie krytyczne uwagi.
Przykłady oddziaływania wzorów graficznych na małą architekturę w XVIII wieku przed-
stawiałem na seminarium prof. Adama Małkiewicza w r. akad. 2004/2005.
2 T. Mańkowski, Lwowskie kościoły barokowe, Lwów 1932, s. 115-117; idem.
Lwowska rzeźba rokokowa, Lwów 1937, s. 132; Z. Hornung, Pierwsi rzeźbiarze lwow-
scy z okresu rokoka, „Ziemia Czerwieńska”, 3, 1937, s. 34; I. Свенцщкий, Причинок
ло icTopii мистецького випосаження катедри св. Юра у JUbobì, Iполис На-
шонального Музею”, 1937, s. 12; idem. Rachunki robót malarskich i rzeźbiarskich
w katedrze Św. Jura we Lwowie, „Dawna Sztuka”, 1, 1938, s. 149-150.
3 P. Krasny, Architektura cerkiewna na ziemiach ruskich Rzeczypospolitej 1596—
1914, Kraków 2003, s. 180-181.