Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki i Kultury (4.1935-1936)

z pocz. XVII u).
siały zamek okazałe schody kamienne z hałasami, kratami Żelaznem
i mosiężnemi gałkami.
Niespełna iu dziesięć lat po piermszej przebudomie zamek łob-
zornski uległ ponoumej, tym razem radykalnej przemianie. W latach
1602—05 od strony południowej dobudowane zostało długie skrzy-
dło jednotraktowe, które przesłoniło Gucciowską galerję i nadało
jej charakter loggii otwartej w kierunku dziedzińca (ryc. 6). Zniknęły
alkierzyki nad bramami i jedno z dekoracyjnych skrzydeł, nadają-
cych zamkowi charakter włoskiej willi renesansowej. Nowa elewacja
której wygląd przekazały nam XVII-wieczne miedzioryty (ryc. 2 i 3)
odznaczała sią prostotą i surowością. W środkowym, niewielkim
ryzalicie mieściła się brama przejazdowa, ozdobiona od podjazdu
obramieniem, składającem się z rustykowanej archiwolty, wspar-
tej na ciężkich pilastrach. Dość gęsto rozmieszczone otwory
okienne, lizeny pod oknami I piętra, wystający gzyms koronujący,
i boniowane narożniki, stanowiły jedyną dekorację. Ślady nie mniej-
wyraźnych przemian stylowych odnajdujemy w nielicznie dzisiaj za-
chowanych portalach (ryc. 9) i fragmentach obramień okiennych
(ryc. 10). W skromnej jeszcze, pozbawionej barokowego rozmachu
dekoracji kamieniarskiej, występują wszystkie znamiona nowego
stylu — złamane esownice, dekoracyjne chusty, kartusze herbowe,
często silnie spłaszczone, np. w nadprożach, oraz ,,uszy“ w górnych
narożnikach węgarów. Wtargnięcie baroku w renesansowe rnury
zamku łobzowskiego pełniej jeszcze uplastycznia piękny bronzowy
kartusz herbowy, przechowywany w) zbiorach MuzemXX. Czartoryskich
w Krakowie 33). Oparty na dobrych północno-włoskich wzorach,
w zasobie motywów nie wolny od dekoracji manierystycznej, ale
w kompozycji nawskroś już barokowy, kartusz ten jest nietylko
jednem z piękniejszych dzieł tego rodzaju w Polsce, lecz również
najwcześniejszym bodaj (1604) zwiastunem rozkwitającego baroku
na ziemiach naszych.
Druga przebudowa zamku, podobnie jak i pierwsza, podykto-

17