DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Walicki, Michał: Nowe wydawnictwa z historji sztuki średniowiecznej w Polsce
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.37719#0220
MICHAŁ WALICKI (ZAP)
NOWE WYDAWNICTWA
Z HISTORJ1 SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ W POLSCE.
Pokłosie mydamnicze ostatnich paru lat przyniosło obfity sto-
sunkoujo dorobek ru zakresie badań nad dziejami sztuki średnio-
miecznej m Polsce. Umydatniło się m nich zróżnicoiuanie metod ba-
damczych oraz zmiększenie się skali zainteresomań. Najciekamszym,
a bodajże najbardziej martościomym objamem jest myraźna tendencja
ku zaniechaniu przyczynkarstma, zmrócenie się natomiast ku szer-
szym, często mręcz monograficznie zakrojonym pracom.
i. Rozpoczynając krótki ten przegląd, chronologiczne piermszeń-
stmo oddać należy pracy dr. Gwidona Chmarzy ńskiego,
pośmięconej syntetycznemu zobrazomaniu dziejom sztuki toruńskiej 1),
oddamna oczekującej już omómienia. Zakres tej monografji mykra-
cza poza dobę średniomiecza, najciekamszą jednak i najmiększą obję-
tościomo część książki zajmuje gotycka sztuka Torunia, przeżymają-
cego śmietny smój rozmój młaśnie u schyłku średniomiecza. Zaak-
centomania tego okresu domagał się zresztą charakter materjału za-
bytkomego, grupujący się przemażnie m obrębie miekóm średnich.
Zasadniczą cechą tej książki — a trzeba ją podnieść z uznaniem
— jest konsekmentnie przepromadzona próba zmiązania dziejom
sztuki miasta z jego życiem duchomem i ekonomiczno-społecznemi
procesami, pulsującemi silnym rytmem zmłaszcza m XIV i XV m.
Skłębiony óm nurt myrzucał na smą pomierzchnię i stamiał nieraz
przed sztuką niecierpiące zmłoki problemy, których rozmiązanie sta-
mało się rzeczą pilną i konieczną. Wystarczy przypomnieć pomsta-
nie m latach 1468—73 myniosłej hali śmiętojańskiej, lub odmienną
koncepcję ratusza (słusznie podnosi autor zmiązek z beffrois mi
Courtrai i Bergues).
Napłymająca parokrotnie, a coraz to odmienna narodomościomo
fala kolonistom z Westfalji, Bamarji, Tyrolu, Nadrenji, czy mreszcie
Flandrji przeszczepiała na grunt toruński młaścimy sobie krąg pojęć
i rozumienia formy, a pomstające licznie zmłaszcza m XV stuleciu
dzieła malarstma i rzeźby trafnie zostały przez autora zinterpretoma-
ne, jako mykładniki tych ruchom. Wagę naukomą monografji pod-
nosi obszerna, precyzyjnie zestamiona bibłjografja przedmiotu, szero-
kość i pełnia mejrzenia m całokształt artystycznej produkcji, mresz-
cie język książki, być może czasami zbyt zmięzły, a nieraz nie-
rómny stylistycznie, zamsze jednak mysokiego intellektualnego ga-
tunku.
210
NOWE WYDAWNICTWA
Z HISTORJ1 SZTUKI ŚREDNIOWIECZNEJ W POLSCE.
Pokłosie mydamnicze ostatnich paru lat przyniosło obfity sto-
sunkoujo dorobek ru zakresie badań nad dziejami sztuki średnio-
miecznej m Polsce. Umydatniło się m nich zróżnicoiuanie metod ba-
damczych oraz zmiększenie się skali zainteresomań. Najciekamszym,
a bodajże najbardziej martościomym objamem jest myraźna tendencja
ku zaniechaniu przyczynkarstma, zmrócenie się natomiast ku szer-
szym, często mręcz monograficznie zakrojonym pracom.
i. Rozpoczynając krótki ten przegląd, chronologiczne piermszeń-
stmo oddać należy pracy dr. Gwidona Chmarzy ńskiego,
pośmięconej syntetycznemu zobrazomaniu dziejom sztuki toruńskiej 1),
oddamna oczekującej już omómienia. Zakres tej monografji mykra-
cza poza dobę średniomiecza, najciekamszą jednak i najmiększą obję-
tościomo część książki zajmuje gotycka sztuka Torunia, przeżymają-
cego śmietny smój rozmój młaśnie u schyłku średniomiecza. Zaak-
centomania tego okresu domagał się zresztą charakter materjału za-
bytkomego, grupujący się przemażnie m obrębie miekóm średnich.
Zasadniczą cechą tej książki — a trzeba ją podnieść z uznaniem
— jest konsekmentnie przepromadzona próba zmiązania dziejom
sztuki miasta z jego życiem duchomem i ekonomiczno-społecznemi
procesami, pulsującemi silnym rytmem zmłaszcza m XIV i XV m.
Skłębiony óm nurt myrzucał na smą pomierzchnię i stamiał nieraz
przed sztuką niecierpiące zmłoki problemy, których rozmiązanie sta-
mało się rzeczą pilną i konieczną. Wystarczy przypomnieć pomsta-
nie m latach 1468—73 myniosłej hali śmiętojańskiej, lub odmienną
koncepcję ratusza (słusznie podnosi autor zmiązek z beffrois mi
Courtrai i Bergues).
Napłymająca parokrotnie, a coraz to odmienna narodomościomo
fala kolonistom z Westfalji, Bamarji, Tyrolu, Nadrenji, czy mreszcie
Flandrji przeszczepiała na grunt toruński młaścimy sobie krąg pojęć
i rozumienia formy, a pomstające licznie zmłaszcza m XV stuleciu
dzieła malarstma i rzeźby trafnie zostały przez autora zinterpretoma-
ne, jako mykładniki tych ruchom. Wagę naukomą monografji pod-
nosi obszerna, precyzyjnie zestamiona bibłjografja przedmiotu, szero-
kość i pełnia mejrzenia m całokształt artystycznej produkcji, mresz-
cie język książki, być może czasami zbyt zmięzły, a nieraz nie-
rómny stylistycznie, zamsze jednak mysokiego intellektualnego ga-
tunku.
210