Bracci, Domenico Agostino: Commentaria de antiquis scalptoribus: qui sua nomina inciderunt in gemmis et cammeis cum pluribus monumentis antiquitatis ineditis, statuis, anaglyphis, gemmis (Band 1) (Florenz, 1784)

48 COMMENTARI A DE A'NTIQUIS SCALPTORIBUS

Plura in hac gemma exomanda addere non libet, tantumque notandum hic amorem Leone-m
(rinibus tenuijjima vi, non froeno regere, ut erat in ea tabula, quam illuflrat Argentari™ epigr ani-
mate in Antbologia Megiferi Uh. i, pag. 209. exiftente, & fic ab Andrea Alciato reddito,

Afpice ut invittus vires auriga Leonis
Exprefìus gemma pufio vincat Amor :

Utque manu hac fcuticam tenet, hac ut fleftit habenas>
Utque eft in pueri plurimus ore decor .

Dira lues procul etto; feram qui vincere talem
Eft potis, a nobis temperet anne manus? (6)
Quamplurima alia fuae potentiae monumenta fuperfunt, ut obfervari licet in Montfaucon gemmarti
Begeri referente, (7) quae Veneris & Cupidinif triumpbus mmcupari poteft. Venus ceu pompa
curruque magnifico tenens finiftra telum, bigis Leomnn vehìtur, ab Amore fi ante duBis, qui prò
ferula, finiftra jaculum in Leones impellit, dextra babenas regens Cupido fublimis volat, ipfam ut
coronet ; vir nudus lyra inftruBus tarmavi praecedit, lyramque pulfat in celebritatis honorem. Viri
duo a latere Leanum, facevi bumero geflantes incedunt in praefidium. Satyrus poft currum tibia multis
compatta fiftulis ludens agmen claudit. Alia in gemma (8) bigis Leonum veBus incedit curru Cupido,
qui finiftra babenas regit , facevi dextra manu tenens, quae tanta excitare Jolet incendia. In
Caylus (9) ad tabulavi 48. bigis tigridum, vel pantherarum Cupido vebitur, <àf pag. 75. Cameum
exbibet in quo a Grypbibus curru veBus Cupido, doBe, & ingeniofe ab erudito atiBore explicatur.
Yr aeterea in Mufeo Fiorentino (io) videre eft Cupidinem aurigam duos gallos ad currum iunBos
agitantem, praeeunte itemi alio Cupidine curii flagello.

Ad buìus tabulae denique ornamentimi publici jurìs facto gemmavi non communis opificii Hjacinto
Cuamaccino incijam in qua duo papiliones, quibus anima bumana fignificatur, aratrum ab Amore
duBum nahunt. Amor finiftra manu babenas regit, dextra prò flagello telimi vibrai, indicaturus
go acuto ftimulo anivias ad jugum fervile reduci. Haec gemma breviter ab Ariftaeneto explicatur.
Nofque una ambae trahimus idem jugum (11).

(6) Amorh potemiam latifnne fé diffundeutem exaggerat
Lueretius fub Veneris nomine atque illitio Poematis mìris
laudibus effert. In hoc argomento caeteri quoque poetae expa-
ti atì funt. In primis Seneca Hippolit. aS. I. cuor. v. 347.

Poeni quatiunt colla Lecncs
Curri movit Amor .

Virgilius quoque Ceiris ver/. 135.

.......Ille enarri Poenos domìtare Lconcs,

Et validas docuit vires manfueicere Tigris.

Denique Cupido in Dial. Deor. Luciani Dialog. Ven. &'Cupid.
Jìc loquitur : Bono erto animo mater, qiiandoquidem &
Leonibus ipiìs iam familiaris fum , & faepe confcenfis eo-
rum tergis, prehenfaque juba tanquam habcnis eos rego .
Omnia animantia fimiliter eius imperio [ubicela funt, ut idem
Seneca cccinit a8.1. cbor. v. 3 3 7. Non anìmantibus folum emidi s
Amor dominatur , [ed ipfi Dii Amori fubjecere domiuatum in
Iovem , & estera numina exerceiiti . Itidein ab Amore fuis in-
ftguibus fpoliati fuere , ficuti in Antbologia Carmen l'hilippi
eft non ittepidttm lib. 1. pag. 44. & 4;.

Intricate, polurn , ut lacci populantur Amores :
Coelicolum ornati, tum gravia arma gerunt.
Fvrlmen inane Iovis, celcres & Apollinis arcus,
Nentuni telum , robur & Herculeum.

AL-

Callida Gradivi, Hermetis talaria , Bacchi;
Atque ferunt thyrfum , lampada & Artemidis.
Non ergo indignum eft mortales cedere Amori,
Cui fua & aeterni tela dedere Dei.

Hac ehgantifftina imagiue immortalis Raphael in Pittura Far-
uefiaua utitur . Denique homines , Dii , dementa quoque Amori
fubiiciunliir, ut ceciuit Orpbeus Hymn. pag. 359. . //; prima
parte luferiptionum Gori pag. 79. tab. XVI. in /ucem edidit
praeclarum aeneum fignum Amoris Panthei, in cuius an-
tiqua parte cernitur Amor , cui omnia cedunt, & Deos ,
& homines ei fubieftos eile fabulantur ; Qui cum phare-
tra , & arcu fupra loti florem , & de Deorum omnium po-
tentiatriumphus ut indicetur, varia numinum iftrtimenta ,
ac fymbola ei iubiefta funt , tympana , & Crotalum Cy-
belcs, feu Bacchi, filtrila Panis, Itidis fiìtrum, Hymenaei,
vel Cereris fax , Dianae arcus, & Apollinis pharetra, clava
Hcrculis, Delphinus Neptuni, gubernaculum Fortunae .

(7) Moutf. Aut. Exp. voi. 1. pag. 168.

(8) Moutf. Autiq. loc. cit. pag. 1S0.
(y) Caylus Autiq. Egipt. pag. 130.

(io) Muf Fior. voi. i. pag. 153. tab. 78.

(ri) Arift. Epifl.lìb. 2. Ep. y. pag. i;<J- Gorlaeus in fua
DaSyl. geni. 231. jocofam gemmam offerì, in qua bubulci vice
fungìtur papilio, duabus aliis Jago juntiis aratrumqac tra-
bentibus ; Praeterea gemmam 5<>8. 569. fummiim Amoris it*
orbem imperium explicaturus, refert Cupidinem Orbi infide"-
tem, arcu felino in una, in altera tento.



10

*o*



00*

jjriUflP



S

#"»-

c

i, c



OHI P'

,-0 fonando

^riratodadue l

bcekacceù

!

,-ùmmeonel qu

ra che

":o ri

. miccino, 1

f rr.'aimore, che neJJ:

iego fa

Utétà

■

-

xs

St'Hij, 'ibi 9k'

■l

VX

•' • ' III