DOI Heft:
Nr. 3-4
DOI Artikel:Overvoorde, J. C.: Korte beschrijving der goudsche monumenten
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19799#0126
De hierboven gegeven beschrijving der gevels en interieurs toont reeds, dat te
Gouda een zekere welstand heerschte, die de burgers in staat stelde om iets over te
hebben voor versiering der huizen. Dit bewijzen ons ook de kleinere details, als gevel-
steenen, deuren, bovenlichten enz. aan overigens vrij onbelangrijke gebouwen.
Onder de gevelsteenen vinden wij er, behalve verschillende met cartouches en jaartal
versierde steenen uit 1570 tot 1839 toe, de volgende steenen met voorstellingen:
Wapen, begin 17de eeuw, aan de Westhaven; de Aalvork, 1615 aan de Haager-
straat N°. 12 ; het Lam, 1617, aan het Amsterdamsche Veer N°. 4, in een overigens modernen
gevel; Wapen met ordeteeken, 1621 aan de Doelenstraat N°. 30; het dorp Haestrecht,
c. 1625, aan de Peperstraat N°. 140; Fortuna, 1632, aan den Kleiweg N°. 35; Man met
bijl, 1642, aan het Groenendaal; Schip, 1645, aan de Kuiperstraat N°. 96; »In de gecroonde
Spaer", 1657, aan de Gouwe N°. 202; Leeuw met schild, begin 18de eeuw, in een molen
aan de Vest; het Vergulde Lam, 1725, aan de Gouwe N°. 14; de Gekroonde Baars, 1735,
aan het Lombard watertje N°. 15; de Hollandsche Leeuw, 2de kwart der 18de eeuw, aan
de Gouwe N°. 145 en een Bloem, 1751, in een molen aan de Verloren Vest.
In het Museum worden nog verschillende gevelsteenen uit atgebroken gevels
bewaard, waaronder het belangrijkst zijn een steen met laat-gothische wapens uit 1565,
een met Abrahamsoffer uit 1616 en een steen met het wapen van Maria Gerrits de
Lange uit 1648.
Sierankers komen aan verschillende gevels voor. Naast de reeds genoemde fraaie
ankers uit het begin der 17de eeuw valt speciaal te wijzen op een topanker met bloem-
versiering aan een huis aan de Nieuwe Haven N°. 116, dat hier het eenige of een
der weinige voorbeelden van deze over geheel Holland verspreide soort vormt, en op
een hier ook alleen staand voorbeeld van cijferankers, met het jaartal 1718, aan den gevel
Breedstraat N°. 271.
Goed gesneden deuren vindt men aan de West-Haven N°. 30 (Lod. XV, 18de eeuw b,
af b. 25),West-Haven N°. 62 (rococo),West-Haven N°. 63 (Lod. XVI) en Peperstraat N° 232
(Lod. XIV). Vooral de eerstgenoemde deur is zeer sierlijk van lijn en rijk versierd evenals
deurkalf en bovenlicht.
Eenige bovenlichten vallen verder aan te wijzen aan de Gouwe N°. 189, West-
Haven N°. 63 en Turfmarkt N°. 105. Stoeppalen zijn nog bij enkele gevels aanwezig
en een Gaper wordt aangetroffen aan een perceel aan de West-Haven N°. 11.
Ten slotte zij nog gewezen op het Stedelijk Museum, waarvan de Doelenbeker het
belangrijkste is en dat naast de reeds in dit opstel genoemde voorwerpen o. a. eene niet
onbelangrijke prentenverzameling bevat, zeer merkwaardige gildezaken, schilderijen, oude
Goudsche drukken, stempels, bokalen, wapens en foltertuigen, munten en penningen.
De verzameling loont ten zeerste eene nadere kennismaking, al leenen de lokalen er zich
weinig toe om het tentoongestelde volkomen tot zijn recht te doen komen. Een gedrukte
catalogus, van 1885, is in het Museum verkrijgbaar.
114
Gouda een zekere welstand heerschte, die de burgers in staat stelde om iets over te
hebben voor versiering der huizen. Dit bewijzen ons ook de kleinere details, als gevel-
steenen, deuren, bovenlichten enz. aan overigens vrij onbelangrijke gebouwen.
Onder de gevelsteenen vinden wij er, behalve verschillende met cartouches en jaartal
versierde steenen uit 1570 tot 1839 toe, de volgende steenen met voorstellingen:
Wapen, begin 17de eeuw, aan de Westhaven; de Aalvork, 1615 aan de Haager-
straat N°. 12 ; het Lam, 1617, aan het Amsterdamsche Veer N°. 4, in een overigens modernen
gevel; Wapen met ordeteeken, 1621 aan de Doelenstraat N°. 30; het dorp Haestrecht,
c. 1625, aan de Peperstraat N°. 140; Fortuna, 1632, aan den Kleiweg N°. 35; Man met
bijl, 1642, aan het Groenendaal; Schip, 1645, aan de Kuiperstraat N°. 96; »In de gecroonde
Spaer", 1657, aan de Gouwe N°. 202; Leeuw met schild, begin 18de eeuw, in een molen
aan de Vest; het Vergulde Lam, 1725, aan de Gouwe N°. 14; de Gekroonde Baars, 1735,
aan het Lombard watertje N°. 15; de Hollandsche Leeuw, 2de kwart der 18de eeuw, aan
de Gouwe N°. 145 en een Bloem, 1751, in een molen aan de Verloren Vest.
In het Museum worden nog verschillende gevelsteenen uit atgebroken gevels
bewaard, waaronder het belangrijkst zijn een steen met laat-gothische wapens uit 1565,
een met Abrahamsoffer uit 1616 en een steen met het wapen van Maria Gerrits de
Lange uit 1648.
Sierankers komen aan verschillende gevels voor. Naast de reeds genoemde fraaie
ankers uit het begin der 17de eeuw valt speciaal te wijzen op een topanker met bloem-
versiering aan een huis aan de Nieuwe Haven N°. 116, dat hier het eenige of een
der weinige voorbeelden van deze over geheel Holland verspreide soort vormt, en op
een hier ook alleen staand voorbeeld van cijferankers, met het jaartal 1718, aan den gevel
Breedstraat N°. 271.
Goed gesneden deuren vindt men aan de West-Haven N°. 30 (Lod. XV, 18de eeuw b,
af b. 25),West-Haven N°. 62 (rococo),West-Haven N°. 63 (Lod. XVI) en Peperstraat N° 232
(Lod. XIV). Vooral de eerstgenoemde deur is zeer sierlijk van lijn en rijk versierd evenals
deurkalf en bovenlicht.
Eenige bovenlichten vallen verder aan te wijzen aan de Gouwe N°. 189, West-
Haven N°. 63 en Turfmarkt N°. 105. Stoeppalen zijn nog bij enkele gevels aanwezig
en een Gaper wordt aangetroffen aan een perceel aan de West-Haven N°. 11.
Ten slotte zij nog gewezen op het Stedelijk Museum, waarvan de Doelenbeker het
belangrijkste is en dat naast de reeds in dit opstel genoemde voorwerpen o. a. eene niet
onbelangrijke prentenverzameling bevat, zeer merkwaardige gildezaken, schilderijen, oude
Goudsche drukken, stempels, bokalen, wapens en foltertuigen, munten en penningen.
De verzameling loont ten zeerste eene nadere kennismaking, al leenen de lokalen er zich
weinig toe om het tentoongestelde volkomen tot zijn recht te doen komen. Een gedrukte
catalogus, van 1885, is in het Museum verkrijgbaar.
114