DOI Heft:
[Nr. 2]
DOI Artikel:Erven Dorens, A. A. G. van: Bouwgeschiedenis der St. Janskerk te 's-Hertogenbosch
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19838#0069
’t Behoeft wel geen langer betoog, dat de schietgaten-lichtopeningen, op den huidigen
dag in den toren aanwezig, niet tot den oorspronkelijken bouw behooren en evenmin in
het karakter van het overgangstijdperk passen.
II. RECONSTRUCTIE.
De St. Janstoren zou, naar men wil, het eerst vermeld zijn in het jaar 1222, in
eene overeenkomst van Hendrik I met den bisschop van Keulen. In welken term ? Niet met
het gewone latijnsche woord
»turris” of toren, doch als
»atrium ecclesiae”, voor-
bouw der kerk.
Met bewust voorbij-
zien van de eigenlijke be-
teekenis van het middel-
eeuwsche atrium, meenen
sommige auteurs, dat hier
te ’s-Hertogenbosch onder
atrium in engeren zin de
grondverdieping van den
toren is te verstaan. An-
deren hechten aan het
Bossche atrium de betee-
kenis van de bij de kerk
onbebouwd gebleven ruim-
te, dus het kerkhof. De
eersten laten den toren
reeds in 1222 bestaan. De
laatsten nemen het feit, dat
in het charter van 1222 de
toren vermeld zou zijn ge-
worden, niet aan.
Welke hulp biedt
ons in deze de stijlkritiek?
De heer Stan Leurs
te Leuven, wiens vorschin-
gen op het gebied der Brabantsche torens mij goed bekend waren, gaf mij op mijne
vraag, of de Bossche toren in 1222 vernoemd zou kunnen zijn, een ontkennend antwoord.
Naar zijne meening moet men het vermoedelijke bouwjaar in het tweede kwart
der XHIde eeuw stellen.
Zijne motieven daarvoor waren: het baksteen-materiaal; de spitsbogige sluiting der
Plaat IV. Doorsnede over E—F. Gezicht naar het Zuiden.
a. Mogclijke toegang tot de voormalige torentrap, b. Veldkeien
in den nog bestainden kerkboog gemetseld, c. Plaats, waar de
voormalige torentrap vermoedelijk was uitgemetseld, d. Sporen
van segmentbogig gesloten nis. e. Later ingebracht schietgat
of lichtraam, ƒ Toegang tot een voormaligen kerkzolder.
59
dag in den toren aanwezig, niet tot den oorspronkelijken bouw behooren en evenmin in
het karakter van het overgangstijdperk passen.
II. RECONSTRUCTIE.
De St. Janstoren zou, naar men wil, het eerst vermeld zijn in het jaar 1222, in
eene overeenkomst van Hendrik I met den bisschop van Keulen. In welken term ? Niet met
het gewone latijnsche woord
»turris” of toren, doch als
»atrium ecclesiae”, voor-
bouw der kerk.
Met bewust voorbij-
zien van de eigenlijke be-
teekenis van het middel-
eeuwsche atrium, meenen
sommige auteurs, dat hier
te ’s-Hertogenbosch onder
atrium in engeren zin de
grondverdieping van den
toren is te verstaan. An-
deren hechten aan het
Bossche atrium de betee-
kenis van de bij de kerk
onbebouwd gebleven ruim-
te, dus het kerkhof. De
eersten laten den toren
reeds in 1222 bestaan. De
laatsten nemen het feit, dat
in het charter van 1222 de
toren vermeld zou zijn ge-
worden, niet aan.
Welke hulp biedt
ons in deze de stijlkritiek?
De heer Stan Leurs
te Leuven, wiens vorschin-
gen op het gebied der Brabantsche torens mij goed bekend waren, gaf mij op mijne
vraag, of de Bossche toren in 1222 vernoemd zou kunnen zijn, een ontkennend antwoord.
Naar zijne meening moet men het vermoedelijke bouwjaar in het tweede kwart
der XHIde eeuw stellen.
Zijne motieven daarvoor waren: het baksteen-materiaal; de spitsbogige sluiting der
Plaat IV. Doorsnede over E—F. Gezicht naar het Zuiden.
a. Mogclijke toegang tot de voormalige torentrap, b. Veldkeien
in den nog bestainden kerkboog gemetseld, c. Plaats, waar de
voormalige torentrap vermoedelijk was uitgemetseld, d. Sporen
van segmentbogig gesloten nis. e. Later ingebracht schietgat
of lichtraam, ƒ Toegang tot een voormaligen kerkzolder.
59