DOI Heft:
[Nr. 3]
DOI Artikel:Weve, Jan J.: Monumenten van geschiedenis en kunst in Nijmegen
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19838#0114
huizen, bewijst een thans in den West-wand der Gedeputeerdenplaats van het Raadhuis
ingemetseld gevelfragment in den stijl der Dordtsche vroeg-renaisSance. Het is afkomstig
van een in 1884 afgebroken gevel aan de Hezelstraat en dateert mede uit het midden
der XVIde eeuw.
Weldra zou evenwel de ondernemingsgeest van magistraat en burgerij verminderen.
In 1566 braken de eerste godsdiensttwisten te Nijmegen uit. Na veel strijd tusschen de
partijen, kwam het in 1579 tot een verdrag. Twee jaren later werd de afzwering van
koning Philips ook binnen Nijmegen’s muren
afgekondigd. Maar in 1585 bracht Parma de stad
opnieuw onder Spaansch gezag, waaronder zij bleef
totdat Maurits haar in 1591, na een beleg, voor
goed aan de Unie teruggaf.
De bouwbedrijvigheid, die middelerwijl had
gerust, leefde nu weder op. Een eerste werk was
het vernieuwen der in 1590 afgeschoten toren-
spits. In 1593 werd daartoe de steenen romp
hersteld. De bouw van de spits volgde in
1605. Gelijktijdig werd nu de onvoltooid ge-
bleven kerkboog van een bovenbouw voorzien,
waarbij, aan de Marktzijde vooral, geen kosten
werden gespaard. Maar hiermede was voor het
openbare plein nog niet genoeg gedaan. In
1612 maakt het in 1592 aldaar gebouwde
vleeschhuis plaats voor een nieuw en grootscher
gebouw, waarin waag en vleeschhal gelijkvloers,
de burger- en garnizoensw;achten boven onder-
gebracht werden.
In denzelfden tijd verrezen ter weerszijden
van den kerkboog huisgevels in »vlaamschen” stijl,
waarvan enkele fragmenten nog over zijn. Tegen-
over den kerkboog, aan het oostelijke einde van
het marktplein, bewijzen de thans overpleisterde
resten van een huisgevel in Floris-Stijl, dat de bouwlust algemeen was.
Blijkens hetgeen oude afbeeldingen van gebouwen als toevallig geven moeten in
de eerstvolgende jaren nog vele burgerhuizen verbeterd, of zelfs geheel nieuw gebouwd
zijn. Opvallend is evenwel het kleine aantal der tot ons gekomen overblijfsels. Tendeele
is dit zeker het gevolg van het feit dat het openbare gezag nagenoeg geen gebouwen
van beteekenis liet oprichten. Als uit de eerste helft der XVIIde eeuw afkomstig,
rekenen wij daartoe alleen de »Belvedere”, die in 1646 boven een verdedigingstoren werd
opgetrokken en de »Gallerij” aan de Waalkade, uit dien zelfden tijd een kleine beurs,
104
ingemetseld gevelfragment in den stijl der Dordtsche vroeg-renaisSance. Het is afkomstig
van een in 1884 afgebroken gevel aan de Hezelstraat en dateert mede uit het midden
der XVIde eeuw.
Weldra zou evenwel de ondernemingsgeest van magistraat en burgerij verminderen.
In 1566 braken de eerste godsdiensttwisten te Nijmegen uit. Na veel strijd tusschen de
partijen, kwam het in 1579 tot een verdrag. Twee jaren later werd de afzwering van
koning Philips ook binnen Nijmegen’s muren
afgekondigd. Maar in 1585 bracht Parma de stad
opnieuw onder Spaansch gezag, waaronder zij bleef
totdat Maurits haar in 1591, na een beleg, voor
goed aan de Unie teruggaf.
De bouwbedrijvigheid, die middelerwijl had
gerust, leefde nu weder op. Een eerste werk was
het vernieuwen der in 1590 afgeschoten toren-
spits. In 1593 werd daartoe de steenen romp
hersteld. De bouw van de spits volgde in
1605. Gelijktijdig werd nu de onvoltooid ge-
bleven kerkboog van een bovenbouw voorzien,
waarbij, aan de Marktzijde vooral, geen kosten
werden gespaard. Maar hiermede was voor het
openbare plein nog niet genoeg gedaan. In
1612 maakt het in 1592 aldaar gebouwde
vleeschhuis plaats voor een nieuw en grootscher
gebouw, waarin waag en vleeschhal gelijkvloers,
de burger- en garnizoensw;achten boven onder-
gebracht werden.
In denzelfden tijd verrezen ter weerszijden
van den kerkboog huisgevels in »vlaamschen” stijl,
waarvan enkele fragmenten nog over zijn. Tegen-
over den kerkboog, aan het oostelijke einde van
het marktplein, bewijzen de thans overpleisterde
resten van een huisgevel in Floris-Stijl, dat de bouwlust algemeen was.
Blijkens hetgeen oude afbeeldingen van gebouwen als toevallig geven moeten in
de eerstvolgende jaren nog vele burgerhuizen verbeterd, of zelfs geheel nieuw gebouwd
zijn. Opvallend is evenwel het kleine aantal der tot ons gekomen overblijfsels. Tendeele
is dit zeker het gevolg van het feit dat het openbare gezag nagenoeg geen gebouwen
van beteekenis liet oprichten. Als uit de eerste helft der XVIIde eeuw afkomstig,
rekenen wij daartoe alleen de »Belvedere”, die in 1646 boven een verdedigingstoren werd
opgetrokken en de »Gallerij” aan de Waalkade, uit dien zelfden tijd een kleine beurs,
104