DOI Heft:
[Nr. 5]
DOI Artikel:Hudig, Ferrand W.: Aanwinsten van het Nederlandsch Museum voor Geschiedenis en Kunst
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.19838#0208
methodes toegepast. De ornamenten werden ingekrast, gesneden of als applieken van slib
in een koperen vorm geperst en opgekleefd. Ook gebruikte men stempels als bij het
Duitsche gres. Veelal werd voor het geheele voorwerp een vorm gemaakt, waarin de
klei vloeibaar gegoten werd en uitgekeerd totdat de gewenschte dikte was verkregen.
Na het drogen werden ooren, tuiten en andere uitstekende deelen aangezet. Dan werd
gebakken en op de boven reeds beschreven wijze geglazuurd. Bijzonder mooi komen op
de zoutglazuur emailkleuren uit, zooals op het kommetje (fig. 4) het paars, groen, geel,
lichtblauw en rood, waarbij aan Chineesche voorbeelden gedacht is.
Van al de fabrieken in Stafiordshire is die der Kledgwood’s wel degeen, die
ook in het buitenland het meeste naam gemaakt heeft. Hun werkplaatsen dateeren reeds
uit de 17de eeuw, maar pas onder leiding van Josiah Wedgwood, die in 1759 een
nieuwe fabriek te Burslem oprichtte, krijgt het »Wedgwood-Ware” zijn groote reputatie. Van
alle Engelsche pottenbakkers
was hij wel de vindingrijkste
en door zijn ondernemings-
geest neemt de ceramische
industrie van Stafiordshire een
geheel nieuwe vlucht. Minder
kunstenaar dan uitstekend tech-
nicus weet hij de materie tot in
het uiterste te perfectioneeren.
De vormen worden geheel aan
het practische gebruik aangepast,
de kleuren zijn gelijkmatig, de
glazuur is dun, maar uiterst
hard en de afwerking laat aan
zuiverheid niets te wenschen
over. Zoo ontstaat uit Astbury’s
roomkleurig steengoed het wijdvermaarde »Queens-ware”, dat ook na 150 jaar zijn goeden
naam nog niet verloren heeft. Ook aan het zwarte steengoed van Elers weet Wedgwood
een geheel ander karakter te geven. Zijn zoogenaamd »bazalt” is hard en vast als natuur-
steen en evenals het roode steengoed waterdicht. Glazuur was daardoor overbodig, temeer
omdat door polijsten een spiegelende glans verkregen kon worden.
De klassicistische richting, die in dezen tijd de smaak in Europa nam, opende
voor versieringen een ruim nieuw veld en het behoorde zeker niet tot Wedgwood’s
geringste verdiensten, dat hij zich dadelijk aan deze nieuwe strooming wist aan te passen,
waarvoor hij, althans in Engeland, spoedig een der baanbrekers werd. Het zwarte »bazalt"
leende zich uitstekend tot het nabootsen van antieke vazen. Door middel van zijn z.g„
encaustica bracht hij er schilderingen op aan en teekenaars werden naar alle windrichtingen
uitgezonden, om in publieke en particuliere verzamelingen goede voorbeelden te copieeren.
198
in een koperen vorm geperst en opgekleefd. Ook gebruikte men stempels als bij het
Duitsche gres. Veelal werd voor het geheele voorwerp een vorm gemaakt, waarin de
klei vloeibaar gegoten werd en uitgekeerd totdat de gewenschte dikte was verkregen.
Na het drogen werden ooren, tuiten en andere uitstekende deelen aangezet. Dan werd
gebakken en op de boven reeds beschreven wijze geglazuurd. Bijzonder mooi komen op
de zoutglazuur emailkleuren uit, zooals op het kommetje (fig. 4) het paars, groen, geel,
lichtblauw en rood, waarbij aan Chineesche voorbeelden gedacht is.
Van al de fabrieken in Stafiordshire is die der Kledgwood’s wel degeen, die
ook in het buitenland het meeste naam gemaakt heeft. Hun werkplaatsen dateeren reeds
uit de 17de eeuw, maar pas onder leiding van Josiah Wedgwood, die in 1759 een
nieuwe fabriek te Burslem oprichtte, krijgt het »Wedgwood-Ware” zijn groote reputatie. Van
alle Engelsche pottenbakkers
was hij wel de vindingrijkste
en door zijn ondernemings-
geest neemt de ceramische
industrie van Stafiordshire een
geheel nieuwe vlucht. Minder
kunstenaar dan uitstekend tech-
nicus weet hij de materie tot in
het uiterste te perfectioneeren.
De vormen worden geheel aan
het practische gebruik aangepast,
de kleuren zijn gelijkmatig, de
glazuur is dun, maar uiterst
hard en de afwerking laat aan
zuiverheid niets te wenschen
over. Zoo ontstaat uit Astbury’s
roomkleurig steengoed het wijdvermaarde »Queens-ware”, dat ook na 150 jaar zijn goeden
naam nog niet verloren heeft. Ook aan het zwarte steengoed van Elers weet Wedgwood
een geheel ander karakter te geven. Zijn zoogenaamd »bazalt” is hard en vast als natuur-
steen en evenals het roode steengoed waterdicht. Glazuur was daardoor overbodig, temeer
omdat door polijsten een spiegelende glans verkregen kon worden.
De klassicistische richting, die in dezen tijd de smaak in Europa nam, opende
voor versieringen een ruim nieuw veld en het behoorde zeker niet tot Wedgwood’s
geringste verdiensten, dat hij zich dadelijk aan deze nieuwe strooming wist aan te passen,
waarvoor hij, althans in Engeland, spoedig een der baanbrekers werd. Het zwarte »bazalt"
leende zich uitstekend tot het nabootsen van antieke vazen. Door middel van zijn z.g„
encaustica bracht hij er schilderingen op aan en teekenaars werden naar alle windrichtingen
uitgezonden, om in publieke en particuliere verzamelingen goede voorbeelden te copieeren.
198