DOI issue:
[Nr. 5]
DOI article:Hudig, Ferrand W.: Aanwinsten van het Nederlandsch Museum voor Geschiedenis en Kunst
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.19838#0213
Van al de porceleinfabrieken is die van Derby de meest typisch Engelsche. Haar
geschiedenis begint feitelijk in 1756, als de Londensche emailleur Duesbury de leiding
op zich neemt. Wars van het vreemde, versmaadt hij de Chineesche patronen en komt
terstond met een echt Engelsche teekening voor den dag. Aan Chippendale en Robert
Adam ontleent hij zijn sierlijke motieven en daartusschen speelt de romantiek van het
Engelsche landschap een voorname rol. Veel had Duesbury te danken aan den bekenden
bloemschilder Billingsley, die van 1774 tot 1796 bij hem werkte en wiens keurig verzorgde
ruikertjes en bloemslingers tot de grootste attracties van het »Derby-ware” behoorden.
In 1769 had Duesbury de fabriek van Chelsea overgenomen en deze naar zijn smaak
gewijzigd. Zeven jaar later kwam ook het
1815 Robert Bloor aan het hoofd komt is
de grootste bloei voorbij. De specie, die
tot dusver evenals in Chelsea buitengewoon
doorschijnend en fijn van korrel was, wordt
nu troebeler en ruwer, de kleuren verliezen
aan kracht en ten slotte tracht men onder
zware Japansche patronen, waarbij ook
onderglazuur-blauw gebruikt wordt, het
grove materiaal te verbergen. Zoo gaat
met snelle schreden het fabrikaat achteruit
en in 1848 wordt de fabriek gesloten.
ïüorcester, de grootste der Engelsche
porceleinfabrieken, is ook de eenige, die
de stormen der tijden trotseerde en het
bedrijf zonder onderbreking tot heden heeft
voortgezet. Zij was de sterke concurrent,
waartegen de Hollandsche aardewerk-
industrie niet opgewassen bleek te zijn.
Terwijl bij de oprichting der andere
Engelsche porceleinfabrieken zilversmeden, schilders en beeldhouwers een groote rol speelden,
had die van Worcester haar ontstaan te danken aan een dokter en een apotheker. Voor het
bedrijf is dit typeerend, want meer dan elders was de natuurkunde hiervan de basis. Het
geheim, dat dokter Wall zoo angstvallig bewaarde, betrof de samenstelling van de grondstof
en niet de kunstzinnige versiering, waarvoor gemakkelijk krachten van buitenaf betrokken
konden worden. Zij kwamen dan ook: van Bow, van Battersea, van Chelsea, ja later zelfs
van Meissen en Sèvres. China en Japan, Duitschland en Frankrijk leverden als om strijd
motieven en kleuren, maar de wijze, waarop de grondstoffen werden samengesteld en
bereid, was het geestelijk eigendom van dokter Wall. In geen andere fabriek werden
zooveel verschillende elementen op zoo uiteenloopende wijzen gecombineerd. In het begin
ontstond hierdoor wel variatie in het uiterlijk van het product, maar de hoofdbestanddeelen
werk van Bow geheel in zijn handen. Als in
Fig. 9. Merk op het schoteltje van fig. 8.
203
geschiedenis begint feitelijk in 1756, als de Londensche emailleur Duesbury de leiding
op zich neemt. Wars van het vreemde, versmaadt hij de Chineesche patronen en komt
terstond met een echt Engelsche teekening voor den dag. Aan Chippendale en Robert
Adam ontleent hij zijn sierlijke motieven en daartusschen speelt de romantiek van het
Engelsche landschap een voorname rol. Veel had Duesbury te danken aan den bekenden
bloemschilder Billingsley, die van 1774 tot 1796 bij hem werkte en wiens keurig verzorgde
ruikertjes en bloemslingers tot de grootste attracties van het »Derby-ware” behoorden.
In 1769 had Duesbury de fabriek van Chelsea overgenomen en deze naar zijn smaak
gewijzigd. Zeven jaar later kwam ook het
1815 Robert Bloor aan het hoofd komt is
de grootste bloei voorbij. De specie, die
tot dusver evenals in Chelsea buitengewoon
doorschijnend en fijn van korrel was, wordt
nu troebeler en ruwer, de kleuren verliezen
aan kracht en ten slotte tracht men onder
zware Japansche patronen, waarbij ook
onderglazuur-blauw gebruikt wordt, het
grove materiaal te verbergen. Zoo gaat
met snelle schreden het fabrikaat achteruit
en in 1848 wordt de fabriek gesloten.
ïüorcester, de grootste der Engelsche
porceleinfabrieken, is ook de eenige, die
de stormen der tijden trotseerde en het
bedrijf zonder onderbreking tot heden heeft
voortgezet. Zij was de sterke concurrent,
waartegen de Hollandsche aardewerk-
industrie niet opgewassen bleek te zijn.
Terwijl bij de oprichting der andere
Engelsche porceleinfabrieken zilversmeden, schilders en beeldhouwers een groote rol speelden,
had die van Worcester haar ontstaan te danken aan een dokter en een apotheker. Voor het
bedrijf is dit typeerend, want meer dan elders was de natuurkunde hiervan de basis. Het
geheim, dat dokter Wall zoo angstvallig bewaarde, betrof de samenstelling van de grondstof
en niet de kunstzinnige versiering, waarvoor gemakkelijk krachten van buitenaf betrokken
konden worden. Zij kwamen dan ook: van Bow, van Battersea, van Chelsea, ja later zelfs
van Meissen en Sèvres. China en Japan, Duitschland en Frankrijk leverden als om strijd
motieven en kleuren, maar de wijze, waarop de grondstoffen werden samengesteld en
bereid, was het geestelijk eigendom van dokter Wall. In geen andere fabriek werden
zooveel verschillende elementen op zoo uiteenloopende wijzen gecombineerd. In het begin
ontstond hierdoor wel variatie in het uiterlijk van het product, maar de hoofdbestanddeelen
werk van Bow geheel in zijn handen. Als in
Fig. 9. Merk op het schoteltje van fig. 8.
203