Edward Siedź
Rola Dwom Artusa w dziejach
Gdańska
Uwagi na temat znaczenia i funkcji Dworu Artusa w dziejach Gdańska
opracowane zostały na podstawie lektury obszernej monografii Paula Sim-
sona Der Artushofin Danzig und seine Briiderschaften, die Banken, Danzig 1900.
Praca ta zajmuje fundamentalną pozucję w literaturze przedmiotu,
pozwalając prześledzić polityczno-ustrojową, społeczno-gospodarczą, kul-
turalną i obyczajową rolę Dworu Artusa w życiu miasta oraz dostarczając
wielu szczegółowych danych do całokształtu życia tej instytucji.
W dziejach Dworu Artusa w Gdańsku dają się wyróżnić cztery okresy:
pod znakiem Bractwa Św. Jerzego - czas starego Dworu, czas powstania
i rozkwitu życia Ław w nowym Dworze Artusa, czas kryzysu średnio-
wiecznej formuły życia Dworu, czas giełdy.
Dzieje starego Dworu obejmują okres od około 1350 do 1476 r. Nie
zbudowała go Rada Miasta - powstał ze środków prywatnych obywateli
skupionych w Bractwie Św. Jerzego. Idea musiała jednak cieszyć się popar-
ciem władz miejskich, gdyż zbudowano go na gruncie będącym własnością
miasta . Bractwo Św. Jerzego miało od początku elitarny charakter. Jeszcze
w 1414 r., w okresie demokratyzacji życia w Dworze, żądało od swych
członków szlacheckiego pochodzenia; takie same wymagania stawiało
gościom. Utrzymywało regułę rycerską i starało się podtrzymywać rycerskie
ćwiczenia. Z czasem jednak zaczęto łagodzić, choć nie bez oporu części braci,
ograniczenia wstępu dla gości legitymujących się rycerskim pochodzeniem.
Prawdopodobnie stało się tak pod naciskiem Rady i zakonu krzyżackiego.
Obowiązywał jednak cenzus majątkowy, który w praktyce sprowadzał
uprawnionych do kręgu patrycjatu i kupców hurtowników. Zastrzegano
bowiem, że muszą być zachowane elitarność i "szyk". Obywatele przyj-
mowani w Dworze musieli wyróżniać się nieposzlakowaną opinią własną
i rodzinną.
Można przyjąć, że dworem zarządzała podówczas triada, a mianowicie:
Rada Miasta, Zakon Krzyżacki i Bractwo św. Jerzego. Wymowny jest fakt, że
29
Rola Dwom Artusa w dziejach
Gdańska
Uwagi na temat znaczenia i funkcji Dworu Artusa w dziejach Gdańska
opracowane zostały na podstawie lektury obszernej monografii Paula Sim-
sona Der Artushofin Danzig und seine Briiderschaften, die Banken, Danzig 1900.
Praca ta zajmuje fundamentalną pozucję w literaturze przedmiotu,
pozwalając prześledzić polityczno-ustrojową, społeczno-gospodarczą, kul-
turalną i obyczajową rolę Dworu Artusa w życiu miasta oraz dostarczając
wielu szczegółowych danych do całokształtu życia tej instytucji.
W dziejach Dworu Artusa w Gdańsku dają się wyróżnić cztery okresy:
pod znakiem Bractwa Św. Jerzego - czas starego Dworu, czas powstania
i rozkwitu życia Ław w nowym Dworze Artusa, czas kryzysu średnio-
wiecznej formuły życia Dworu, czas giełdy.
Dzieje starego Dworu obejmują okres od około 1350 do 1476 r. Nie
zbudowała go Rada Miasta - powstał ze środków prywatnych obywateli
skupionych w Bractwie Św. Jerzego. Idea musiała jednak cieszyć się popar-
ciem władz miejskich, gdyż zbudowano go na gruncie będącym własnością
miasta . Bractwo Św. Jerzego miało od początku elitarny charakter. Jeszcze
w 1414 r., w okresie demokratyzacji życia w Dworze, żądało od swych
członków szlacheckiego pochodzenia; takie same wymagania stawiało
gościom. Utrzymywało regułę rycerską i starało się podtrzymywać rycerskie
ćwiczenia. Z czasem jednak zaczęto łagodzić, choć nie bez oporu części braci,
ograniczenia wstępu dla gości legitymujących się rycerskim pochodzeniem.
Prawdopodobnie stało się tak pod naciskiem Rady i zakonu krzyżackiego.
Obowiązywał jednak cenzus majątkowy, który w praktyce sprowadzał
uprawnionych do kręgu patrycjatu i kupców hurtowników. Zastrzegano
bowiem, że muszą być zachowane elitarność i "szyk". Obywatele przyj-
mowani w Dworze musieli wyróżniać się nieposzlakowaną opinią własną
i rodzinną.
Można przyjąć, że dworem zarządzała podówczas triada, a mianowicie:
Rada Miasta, Zakon Krzyżacki i Bractwo św. Jerzego. Wymowny jest fakt, że
29