DOI Artikel:
Dobrowolski, Witold: Głos w dyskusji dotyczący artykułu Tomasza Mikockiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27007#0271
Witold Dobrowolski
Głos w dyskusji
dotyczący artykułu
Tomasza Mikockiego
Z żywym zainteresowaniem wysłuchałem ciekawego referatu prof.
TV Mikockiego, poświęconego interpretacji reliefu wmontowanego w nad-
proże portalu Sieni Gdańskiej. To bardzo interesujące przedstawienie
mitologiczne i ma rację prelegent, podkreślając jego niezależność od typowo
antycznych wyobrażeń morskiego thiasos, znanych z reliefów rzymskich i
rzymskiej sztuki zdobniczej (malowideł, ceramiki, toreutyki, złotnictwa,
gliptyki itp) a także z wcześniejszych klasycznych hellenistycznych
zabytków greckich. Słusznie zostało stwierdzone, że znacznie bliższymi
źródłami dla dzieła gdańskiego są recepcje przedstawień morskiego thiasos
w sztuce renesansowej i manierystycznej. Dodalibyśmy: także ich
powtórzenia i trawestacje w rozchodzącej się po Europie grafice. Zgodzić się
nam przyjdzie także z niewątpliwie słuszną konstatacją, że temat morski
został wybrany celowo i że został on w tym wypadku poddany niewątpliwie
zabiegowi aktualizacji.
Część z przedstawionych postaci mitologicznych, mimo iż podejmuje
schemat antycznego bóstwa morskiego zyskuje znaczenie bóstw rzecznych
(postaci „trytonów" płynących z prawej strony naprzeciw jadącego na
ketosie (morskim potworze) bóstwa. Owo przeciwstawienie motywów -
morskiego z jednej i rzecznych z drugiej strony - niewątpliwie nawiązuje do
sytuacji Gdańska, czerpiącego swe bogactwo i znaczenie z handlu morskiego
towarami dostarczanymi drogą rzeczną, tj. Wisłą.
Ogólny związek postaci reliefu z personifikacjami żywiołów zape-
wniających miastu dostatek, nie ulega wątpliwości. Jednakże precyzyjne
określenie poszczególnych postaci i ich funkcji w przedstawieniu może
budzić wiele niejasności. Nie polepsza sytuacji fakt, iż relief znajdował się
pierwotnie w innym miejscu i że przed umieszczeniem go w nadprożu został
uzupełniony, a także odpowiednio przycięty. Nie mamy pewności, czy w tra-
kcie tego uzupełniania nie zmieniono całkowicie charakteru głowy trytona
trzymającego kobietę ze środka sceny. Aktualnie głowa powtarza tzw. typ
269
Głos w dyskusji
dotyczący artykułu
Tomasza Mikockiego
Z żywym zainteresowaniem wysłuchałem ciekawego referatu prof.
TV Mikockiego, poświęconego interpretacji reliefu wmontowanego w nad-
proże portalu Sieni Gdańskiej. To bardzo interesujące przedstawienie
mitologiczne i ma rację prelegent, podkreślając jego niezależność od typowo
antycznych wyobrażeń morskiego thiasos, znanych z reliefów rzymskich i
rzymskiej sztuki zdobniczej (malowideł, ceramiki, toreutyki, złotnictwa,
gliptyki itp) a także z wcześniejszych klasycznych hellenistycznych
zabytków greckich. Słusznie zostało stwierdzone, że znacznie bliższymi
źródłami dla dzieła gdańskiego są recepcje przedstawień morskiego thiasos
w sztuce renesansowej i manierystycznej. Dodalibyśmy: także ich
powtórzenia i trawestacje w rozchodzącej się po Europie grafice. Zgodzić się
nam przyjdzie także z niewątpliwie słuszną konstatacją, że temat morski
został wybrany celowo i że został on w tym wypadku poddany niewątpliwie
zabiegowi aktualizacji.
Część z przedstawionych postaci mitologicznych, mimo iż podejmuje
schemat antycznego bóstwa morskiego zyskuje znaczenie bóstw rzecznych
(postaci „trytonów" płynących z prawej strony naprzeciw jadącego na
ketosie (morskim potworze) bóstwa. Owo przeciwstawienie motywów -
morskiego z jednej i rzecznych z drugiej strony - niewątpliwie nawiązuje do
sytuacji Gdańska, czerpiącego swe bogactwo i znaczenie z handlu morskiego
towarami dostarczanymi drogą rzeczną, tj. Wisłą.
Ogólny związek postaci reliefu z personifikacjami żywiołów zape-
wniających miastu dostatek, nie ulega wątpliwości. Jednakże precyzyjne
określenie poszczególnych postaci i ich funkcji w przedstawieniu może
budzić wiele niejasności. Nie polepsza sytuacji fakt, iż relief znajdował się
pierwotnie w innym miejscu i że przed umieszczeniem go w nadprożu został
uzupełniony, a także odpowiednio przycięty. Nie mamy pewności, czy w tra-
kcie tego uzupełniania nie zmieniono całkowicie charakteru głowy trytona
trzymającego kobietę ze środka sceny. Aktualnie głowa powtarza tzw. typ
269