Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (1.1992)

Anna Safianowicz-Biały

Kalendarium odbudowy
Dworu Artusa w Gdańsku

Niniejsze kalendarium jest pierwszym zestawieniem najważniejszych
prac stanowiących kolejne etapy odbudowy Dworu Artusa po jego
zniszczeniu w 1945 r. Zebranie kompletnych materiałów okazało się trudne.
W trakcie przeprowadzonej kwerendy stwierdziłam brak dokumentów
dotyczących pierwszego okresu powojennej odbudowy, czyli z lat 1948-
1952. Natomiast relacje ustne nielicznych żyjących uczestników odbudowy
są niepełne lub zniekształcone upływem czasu. W gdańskim Archiwum
Państwowym znalazłam jedynie dwa dokumenty: częściowy projekt
„Gospody Ludowej" w piwnicach autorstwa inż. Holca (1951 r.) oraz projekt
rekonstrukcji fasady inż. Dolińskiego. W zbiorach Archiwum znajdują się też
bliżej nieokreślone dokumenty pochodzące z „Miastoprojektu", jednakże
do tej pory nie są one zainwentaryzowane i dlatego niedostępne. Tak więc do
opisania I etapu odbudowy posłużyły wyłącznie wspomnienia i sprawoz-
dania uczestników odbudowy. Natomiast relacjonując dalsze etapy
wykorzystałam dokumentację aktową - korespondencję znalezioną w tecz-
kachUrzędu Konserwatora i Pracowni Konserwacji Zabytków oraz dziennik
budowy od roku 1977. Niniejsze opracowanie dotyczy jedynie architektury
budynku i nie zawiera informacji na temat jego wyposażenia.

Budynek uległ w 1945 r. dość poważnym zniszczeniom. W wyniku
pożaru spłonął dach, runął szczyt ściany północnej oraz około 75 % sklepień,
filary z czerwonego granitu, niosące sklepienia były przepalone i potrzas-
kane (il. 1-2).

Odbudową miasta kierowała wówczas Dyrekcja Budowy Osiedli Robot-
niczych; w 1948 r. arch. Józef Chrzanowicz wykonał projekt odbudowy
Dworu. Przygotowawcze prace budowlane (odgruzowanie i prace
zabezpieczające) rozpoczęto w tymże roku (il. 3). Projekt wymiany filarów
opracował inż. Kazimierz Macur, w tym czasie pracownik Urzędu Konser-

219