Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]
Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego — 1.1992

DOI Artikel:
Grzybkowska, Teresa: Gdańska la joie de la cour
DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.27007#0112

DWork-Logo
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
Teresa najpiękniejszą kobietę dworu. Polowanie się rozpoczęło i rycerz Erek
Grzybkoiuska wraz z ukochaną Enidą przeżył niezwykłe przygody. Pokonał złe moce,
zwyciężył w "grze krogulca" (lejeu de l'epervier). Zdobył umieszczonego na
wysokim słupie ptaka, przyprowadzając dziewczynę dobrą, piękną i oby-
czajną. Była nią uboga Enida. Erek powiódł ją na dwór króla Artura, a kró-
lowa Ginewra odziała w bogate szaty, godne urody dziewczęcia. Król Artur
złożył na policzku Enidy "pocałunek białego jelenia". Erek został władcą
swego kraju i zaznał "radości dworu".

Historia dzielnego Ereka to jedna z piękniejszych arturiańskich
opowieści. Zaczyna się i kończyna dworze króla Artura; ważną rolę odgrywa
w niej królowa Ginewra. Przygoda jest tu motorem akcji; romantyzmu
przydaje tej historii też fakt, że królewicz Erek poślubia bardzo ubogą
dziewczynę. W jego życiu pojawia się moment dokonania wyboru między
miłością a rycerskim działaniem. Poetycki bohater sam jest szlachetny jak
jego czyny.

Poemat Chretiena de Troyes znany był w całej Europie. Ta i inne
opowieści o królu Arturze oddziałały silnie na wyobraźnię nie tylko
mieszkańców królewskich dworów. W roku 1471 w Augsburgu Clara
Hatzler miała Liedbuch, w którym znalazło się wiele fragmentów dworskiej
poezji miłosnej. We Flandrii, miastach północnej Europy, a zwłaszcza pań-
stwa zakonnego, powstawały budynki zwane Dworami Artusa. Kult artu-
riańskiej legendy przetrwał w turniejach odbywanych na Wielkanoc i w za-
pusty. Wydaje się, że właśnie francuską wersję tego cudownego poematu
znali również gdańszczanie zrzeszeni w najstarszym w mieście związku
kupieckim - Bractwie św. Jerzego. Ten patron rycerstwa miał swój świecki
odpowiednik właśnie w królu Arturze. Najpewniej to właśnie członkowie
Bractwa św. Jerzego wznieśli budynek Dworu Artusa, który w Gdańsku
istniał juz w końcu wieku XIV. Użycie w nazwie francuskiej wersji imienia
Artus wskazuje wyraźnie na francuskie inspiracje literackie. Budynek służył
początkowo jako miejsce spotkań wyłącznie tego elitarnego zgromadzenia.

Jak wyglądała pierwotna architektura Dworu Artusa, nie wiemy;
budynek spłonął w roku 1476. Do odbudowanego w roku 1481 dawni
gospodarze nie powrócili. Arystokracja miasta nia chciała mieszać się z pos-
pólstwem. Nowy Dwór Artusa został wzniesiony z funduszy Rady Miejskiej,
gdzie zasiadali już nuworysze. Dwór Artusa stracił swój elitarny charakter.
Członkowie Bractwa św. Jerzego wznieśli sobie w 1494 roku własną siedzibę
- Dwór św. Jerzego. Obowiązywały tam takie same przepisy jak na początku
XV wieku. Członkiem bractwa mógł zostać tylko kupiec wywodzący się ze
stanu rycerskiego. Do bractwa więc od dawna należeli wyłącznie
przedstawiciele najznamienitszych rodów, przyzwyczajeni do władzy
znajdującej się długo w ich rękach. Rodowy majątek pozwalał tej elicie na
swobodny żywot, bez parania się pracą, jeśli za taką nie uważać operacji
kredytowych, bądź spekulacji nieruchomościami. Wiejskie posiadłości
umożliwiały rycerski tryb życia, doskonalenie się w jeździectwie, sztuce
wojennej mającej służyć obronie miasta. Swoją sprawność bojową prezen-

110
 
Annotationen