DOI Artikel:
Żankowski, Ryszard: Malowidła ścienne na zachodniej ścianie Dworu Artusa w Gdańsku i ich restauracja w 1991 roku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27007#0152
Ryszard W przypadku malowidła Wojownik rzymski zdecydowano nie
Zankowski rekonstruować sgraffitowych cięć ani w obrębie bardzo zniszczonego
oryginału, ani na łatach. Oceniono, że kitowanie zniszczonych krawędzi
ciętego rysunku doprowadziłoby do zasłonięcia w tych miejscach większości
oryginalnego tynku. Kropką wykonano retusze oryginału, zaś wykonane
plamą rekonstrukcje na pozostawionych starych zdrowych łatach scalono
z oryginałem patynowaniem (kropką). Hełm zrekonstruowano w postaci
sprzed wojny, tj. bez pióropusza. Końcowym etapem rekonstrukcji było
wprowadzenie świateł i cieni w liniach odciskanego i ciętego rysunku,
odtworzonych na gładkich kitach metodą malarską. Starano się osiągnąć
efekt rysunku wgłębnego oświetlonego z lewej południowej strony,
właściwego pierwotnej technice wykonania całego malowidła (il. 6). Po
konserwacji miejsca oryginalne dają się łatwo odróżnić od partii
zrekonstruowanych na łatach za pomocą silnego skośnego światła
wydobywającego różnorodną fakturę powierzchni (il. 7).
W wielkim malowidle pod arkadą Ławy św. Krzysztofa, charakter i za-
kres uzupełnień był zróżnicowany.
W "scenach rajskich" (dolnych) przeważały retusze drobnych
ubytków i przetarć. Retusze te oraz rekonstrukcje na niewielkich kitach
wykonano kropką. Sowie zrekonstruowano odpowiednio mały zakrzy-
wiony dziób.
W scenie Grzech pierworodny ukryto pod łatwo usuwalnym retuszem
gałązkę, którą Ewa osłania swą nagość. Wyeksponowano w ten sposób
pierwotną wersję tej sceny.
W scenie Trójca Święta podstawowym zadaniem, obok wielu retuszy, było
wykonanie rozległych rekonstrukcji. Szczególnie górne partie tej sceny były
pozbawione w wielu miejscach opracowania malarskiego. Zachowany
mimo zniszczeń rysunek wgłębny okazał się bardzo pomocny przy odtwa-
rzaniu poszczególnych fragmentów. Formy malowano "z pędzla", lawując
lub szrafując światłem i delikatnie cieniem, a następnie patynowano kropką
i skwarelowo zakładaną plamą (il. 8). Na podstawie zachowanych śladów
zrekonstruowano włosy z lewej strony twarzy Chrystusa. Ubytki w partiach
pozłotniczych zrekonstruowano środkami malarskimi, kropką. Srebrzenia
pozostawiono równomiernie sczerniałe, bez zmian. W malowanym i opra-
cowanym sgraffitowo ornamencie pod konsolą figury św. Krzysztofa nie wy-
konano rekonstrukcji brakującego fragmentu, kończącego ornament u dołu.
Brak ten nie jest jednak istotny, bowiem miejsce to będzie zasłonięte
niewielką rzeźbą Saturna, ustawioną na poziomie gzymsu boazerii.
W malowidle Scena turniejowa po skonsolidowaniu warstwy malarskiej
oczyszczono lico z zabrudzeń powierzchniowych (zachlapania cementem
okazały się nieusuwalne). Spęcherzenia tynku podklejono emulsją POW.
Ubytki i przecierki w lepiej zachowanych dwóch fragmentach malowidła
wypunktowano kropką, zaś pozostały tynk zamalowano szarym kolorem
oryginalnego podmalowania. Malowidło jest eksponowane w formie
destruktu o nieregularnych przypadkowych brzegach.
Zankowski rekonstruować sgraffitowych cięć ani w obrębie bardzo zniszczonego
oryginału, ani na łatach. Oceniono, że kitowanie zniszczonych krawędzi
ciętego rysunku doprowadziłoby do zasłonięcia w tych miejscach większości
oryginalnego tynku. Kropką wykonano retusze oryginału, zaś wykonane
plamą rekonstrukcje na pozostawionych starych zdrowych łatach scalono
z oryginałem patynowaniem (kropką). Hełm zrekonstruowano w postaci
sprzed wojny, tj. bez pióropusza. Końcowym etapem rekonstrukcji było
wprowadzenie świateł i cieni w liniach odciskanego i ciętego rysunku,
odtworzonych na gładkich kitach metodą malarską. Starano się osiągnąć
efekt rysunku wgłębnego oświetlonego z lewej południowej strony,
właściwego pierwotnej technice wykonania całego malowidła (il. 6). Po
konserwacji miejsca oryginalne dają się łatwo odróżnić od partii
zrekonstruowanych na łatach za pomocą silnego skośnego światła
wydobywającego różnorodną fakturę powierzchni (il. 7).
W wielkim malowidle pod arkadą Ławy św. Krzysztofa, charakter i za-
kres uzupełnień był zróżnicowany.
W "scenach rajskich" (dolnych) przeważały retusze drobnych
ubytków i przetarć. Retusze te oraz rekonstrukcje na niewielkich kitach
wykonano kropką. Sowie zrekonstruowano odpowiednio mały zakrzy-
wiony dziób.
W scenie Grzech pierworodny ukryto pod łatwo usuwalnym retuszem
gałązkę, którą Ewa osłania swą nagość. Wyeksponowano w ten sposób
pierwotną wersję tej sceny.
W scenie Trójca Święta podstawowym zadaniem, obok wielu retuszy, było
wykonanie rozległych rekonstrukcji. Szczególnie górne partie tej sceny były
pozbawione w wielu miejscach opracowania malarskiego. Zachowany
mimo zniszczeń rysunek wgłębny okazał się bardzo pomocny przy odtwa-
rzaniu poszczególnych fragmentów. Formy malowano "z pędzla", lawując
lub szrafując światłem i delikatnie cieniem, a następnie patynowano kropką
i skwarelowo zakładaną plamą (il. 8). Na podstawie zachowanych śladów
zrekonstruowano włosy z lewej strony twarzy Chrystusa. Ubytki w partiach
pozłotniczych zrekonstruowano środkami malarskimi, kropką. Srebrzenia
pozostawiono równomiernie sczerniałe, bez zmian. W malowanym i opra-
cowanym sgraffitowo ornamencie pod konsolą figury św. Krzysztofa nie wy-
konano rekonstrukcji brakującego fragmentu, kończącego ornament u dołu.
Brak ten nie jest jednak istotny, bowiem miejsce to będzie zasłonięte
niewielką rzeźbą Saturna, ustawioną na poziomie gzymsu boazerii.
W malowidle Scena turniejowa po skonsolidowaniu warstwy malarskiej
oczyszczono lico z zabrudzeń powierzchniowych (zachlapania cementem
okazały się nieusuwalne). Spęcherzenia tynku podklejono emulsją POW.
Ubytki i przecierki w lepiej zachowanych dwóch fragmentach malowidła
wypunktowano kropką, zaś pozostały tynk zamalowano szarym kolorem
oryginalnego podmalowania. Malowidło jest eksponowane w formie
destruktu o nieregularnych przypadkowych brzegach.