DOI Artikel:
Kilarska, Elżbieta: W przededniu odbudowy pieca w Dworze Artusa w Gdańsku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.27007#0175
20. Kafel z portretem elektora saskiego Frydery-
ka Mądrego i pierwowzór - drzeworyt Łukasza
Cranacha St.
Wspaniałomyślny, landgraf Hesji (il. 22). Ci dwaj władcy stali na czele
Związku Szmalkaldzkiego zawiązanego w 1531 r. przeciwko cesarzowi3".
Okres, w którym powstawał piec, ostatecznie ukończony na przełomie
1545 i 1546 r. uznać można za szczególnie korzystny dla obozu protes-
tanckiego na terenie Niemiec. Uwagę głównego przeciwnika, którym był
katolicki cesarz, przykuwały zewnętrzne konflikty polityczne. Wykorzystali
to książęta skłaniający się ku protestantyzmowi. Około 1540 r. całe niemal
30 Obaj władcy przedstawieni na medalu wybitym z okazji odnowienia Związku Szmalkaldzkiego w 1535
r. Wizerunek Filipa Heskiego wg drzeworytu Brosamera z 1534 r. Kunst der Reformationszeit, op. cit., Kat. nr F 20.
2; - Dla kafli pieca w gdańskim Dworze Artusa jako wzory dla wizerunków posłużyły następujące ryciny:
Fryderyk Mądry - drzeworyt Łukasza Cranacha St. z 1525 r. Hofmann, Kat. nr 44, Schallaburg'86, Kat. nr 277,
Die Hanse, Kat. nr 21. 6, Kilarska, Kilarski, il. 13; Jan Fryderyk - drzeworyt Ł. Cranacha, ok. 1533, M. Geisberg
Der deutsche Einblatt - Holzschnitt in der ersten Hiilfte des XVI. Jahrhunderts, Miinchen, Bd. XIII, 14; Schallaburg'86,
Kat. nr 178, Hansa, 21. 7; Sybilla - drzeworyt Cranacha G. Hirth Kulturgeschichtliches Bilderbuch, Miinchen Bd. II,
nr 752 lub też prawie identyczny drzeworyt Hansa Brosamera Geisberg, Bd. III, 15; Schallaburg'86, Kat. nr 279,
Hansa, 21. 8; Filip Heski - dość bliski drzeworyt Brosamera A. Drach Die Bildnisse Philipps des Grossmiitigen, Mar-
burg 1905, s. 29, Abb. 46; Hanse, 29. 9; Prace archeologiczne ostatnich lat na Litwie, Łotwie i Słowacji
przyczyniły się znacznie do poznania szerokiego zasięgu występowania w tych partiach Europy przedstawień
tych czterech postaci na kaflach piecowych. Na Zamku Niskim w Wilnie znaleziono kafle z portretami Jana
Fryderyka oraz jego żony Sybilli, a także Filipa Heskiego i jego żony Krystyny. K. Katalynas Prototypes ofthe or-
namentation of the Vilnius glazed stovebuildings tiles. Science, Art and Lithuania, 1991/4; - A. Tautavicius Vilniaus
pilies kokliai XVI - XVII a. Vilnius-Mintis 1969, "Acta Historica" IV; -1. Ose Uber eine in Lettland gefundene Kachel
des 16. ]ahrhunderts mit dem Portrdt des Kurfiirsten ]ohann Friedrich von Sachsen, "Keramos", H. 136/1992, s. 67-92; -
Wizerunek Sybilli występuje na kaflach znalezionych na zamku Opocno na Słowacji. Z. Hazlbauer Prispevek k
technologii vyroby pozdane stredovekych reliefnichkachlu, "Archeologia Historica", 11/1986, s. 496,497, il. 3.
173
ka Mądrego i pierwowzór - drzeworyt Łukasza
Cranacha St.
Wspaniałomyślny, landgraf Hesji (il. 22). Ci dwaj władcy stali na czele
Związku Szmalkaldzkiego zawiązanego w 1531 r. przeciwko cesarzowi3".
Okres, w którym powstawał piec, ostatecznie ukończony na przełomie
1545 i 1546 r. uznać można za szczególnie korzystny dla obozu protes-
tanckiego na terenie Niemiec. Uwagę głównego przeciwnika, którym był
katolicki cesarz, przykuwały zewnętrzne konflikty polityczne. Wykorzystali
to książęta skłaniający się ku protestantyzmowi. Około 1540 r. całe niemal
30 Obaj władcy przedstawieni na medalu wybitym z okazji odnowienia Związku Szmalkaldzkiego w 1535
r. Wizerunek Filipa Heskiego wg drzeworytu Brosamera z 1534 r. Kunst der Reformationszeit, op. cit., Kat. nr F 20.
2; - Dla kafli pieca w gdańskim Dworze Artusa jako wzory dla wizerunków posłużyły następujące ryciny:
Fryderyk Mądry - drzeworyt Łukasza Cranacha St. z 1525 r. Hofmann, Kat. nr 44, Schallaburg'86, Kat. nr 277,
Die Hanse, Kat. nr 21. 6, Kilarska, Kilarski, il. 13; Jan Fryderyk - drzeworyt Ł. Cranacha, ok. 1533, M. Geisberg
Der deutsche Einblatt - Holzschnitt in der ersten Hiilfte des XVI. Jahrhunderts, Miinchen, Bd. XIII, 14; Schallaburg'86,
Kat. nr 178, Hansa, 21. 7; Sybilla - drzeworyt Cranacha G. Hirth Kulturgeschichtliches Bilderbuch, Miinchen Bd. II,
nr 752 lub też prawie identyczny drzeworyt Hansa Brosamera Geisberg, Bd. III, 15; Schallaburg'86, Kat. nr 279,
Hansa, 21. 8; Filip Heski - dość bliski drzeworyt Brosamera A. Drach Die Bildnisse Philipps des Grossmiitigen, Mar-
burg 1905, s. 29, Abb. 46; Hanse, 29. 9; Prace archeologiczne ostatnich lat na Litwie, Łotwie i Słowacji
przyczyniły się znacznie do poznania szerokiego zasięgu występowania w tych partiach Europy przedstawień
tych czterech postaci na kaflach piecowych. Na Zamku Niskim w Wilnie znaleziono kafle z portretami Jana
Fryderyka oraz jego żony Sybilli, a także Filipa Heskiego i jego żony Krystyny. K. Katalynas Prototypes ofthe or-
namentation of the Vilnius glazed stovebuildings tiles. Science, Art and Lithuania, 1991/4; - A. Tautavicius Vilniaus
pilies kokliai XVI - XVII a. Vilnius-Mintis 1969, "Acta Historica" IV; -1. Ose Uber eine in Lettland gefundene Kachel
des 16. ]ahrhunderts mit dem Portrdt des Kurfiirsten ]ohann Friedrich von Sachsen, "Keramos", H. 136/1992, s. 67-92; -
Wizerunek Sybilli występuje na kaflach znalezionych na zamku Opocno na Słowacji. Z. Hazlbauer Prispevek k
technologii vyroby pozdane stredovekych reliefnichkachlu, "Archeologia Historica", 11/1986, s. 496,497, il. 3.
173